Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Renata Siudyka, Sędziowie Sędzia WSA Edyta Kędzierska (spr.),, Sędzia WSA Stanisław Nitecki, Protokolant starszy referent Barbara Urban, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 sierpnia 2020 r. sprawy ze skargi K. O. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta R. dnia [...] r. nr [...], 2) zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach na rzecz skarżącej kwotę 480,00 (czterysta osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Katowicach decyzją z dnia [...] r., wydaną w wyniku rozpatrzenia odwołania skarżącej K.O. utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta R. z dnia [...]. zobowiązującą stronę do zwrotu wydatków z tytułu zastępczego ponoszenia opłat przez Gminę R. za pobyt jej ojca, H.O. w Domu Pomocy Społecznej w G. za okres od 1.08.2016 r. do [...] 03.2018 r. na łączną kwotę 35.362,77 zł.
W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, że na podstawie decyzji z dnia [...]r. organ I instancji skierował ojca skarżącej do domu pomocy społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych na czas nieokreślony. Na podstawie decyzji Dyrektora PCPR w G. z dnia [...]. ojciec skarżącej został umieszczony w ww. placówce z dniem [...]. Decyzją z dnia [...] . ustalono mu miesięczną odpłatność za pobyt w DPS w G. w wysokości 70% jego dochodu od kwietnia 2015r., natomiast w dniu [...].03.2018r. wyżej wymieniony zmarł. Na podstawie umowy zawartej przez skarżącą z OPS w R. określono wysokość opłaty ponoszonej przez nią jako osobę zobowiązaną do ponoszenia kosztów związanych z pobytem ojca w domu pomocy społecznej. Organ I instancji ustalił, że na konto OPS nie wpłynęła żadna kwota ustalona na podstawie ww. umowy.
Następnie organ podkreślił, że w art. 61 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, określone zostały osoby zobowiązane do wnoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej. Są nimi w kolejności: mieszkaniec domu pomocy społecznej, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, małżonek, zstępni przed wstępnymi oraz gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej. Zasada kolejności przyjęta w omawianym przepisie oznacza, że w sytuacji, gdy osoba umieszczona w domu pomocy społecznej nie jest w stanie ponosić kosztów pobytu w placówce, obowiązek wnoszenia opłat spoczywa na małżonku, w następnej kolejności na zstępnych, w dalszej kolejności na wstępnych, a jeszcze w dalszej - na gminie, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej. Wnoszenie opłat nie obciąża równocześnie wszystkich zobowiązanych wymienionych w art. 61 ust. 1, ale obowiązek ten przechodzi na nich w kolejności ustalonej w powołanym przepisie. Zastępczy charakter wnoszenia opłat przez gminę wynika z art. 61 ust. 3 powołanej ustawy, w myśl którego gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej, wnosi opłaty zastępczo, jeżeli nie wywiązują się z tego osoby zobowiązane w pierwszej kolejności. Gminie przysługuje prawo dochodzenia zwrotu poniesionych w tym celu kwot.