Sprawa ze skargi na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w przedmiocie świadczenia pieniężnego z tytułu pracy przymusowej
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Wanda Antończyk Sędziowie: Sędzia WSA Dorota Jadwiszczok Sędzia WSA Mariola Jaroszewska (spr.) Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Diana Wojtowicz po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2012 r. na rozprawie sprawy ze skargi T. K. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 13 października 2011 r., nr [...] w przedmiocie świadczenia pieniężnego z tytułu pracy przymusowej uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 2 sierpnia 2011 r., nr [...].

Uzasadnienie strona 1/6

Decyzją z dnia 25 maja 2010 r., Nr [...], Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych odmówił przyznania T. K. uprawnienia do świadczenia pieniężnego określonego w ustawie z dnia 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz. U. Nr 87, poz. 395 ze zm.). Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 6 lipca 2010 r., Nr [...].

Wskutek skargi strony, obie decyzje zostały poddane kontroli Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, który je uchylił wyrokiem z dnia 5 stycznia 2011 r. w sprawie sygn. akt II SA/Gd 704/10. Sąd uznał, że organ nie przeprowadził, w wystarczającym zakresie, postępowania dowodowego w celu stwierdzenia, czy w przedmiotowej sprawie miała miejsce deportacja w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy. Sąd podkreślił konieczność uwzględnienia przy ocenie charakteru deportacji wieku skarżącego, który był wówczas 10 - letnim dzieckiem, obowiązku ciągłego świadczenia pracy bez możliwości odwiedzin rodzinnego domu i miejscowości, używania języka niemieckiego i stosowania przemocy fizycznej.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy decyzją z dnia 2 sierpnia 2011 r. Nr [...] Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych odmówił przyznania uprawnienia do świadczenia pieniężnego z tytułu pracy przymusowej. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ stanął na stanowisku, że strona nie została deportowana (wywieziona) do pracy przymusowej w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Niezbędnym bowiem warunkiem uzyskania prawa do świadczenia pieniężnego określonego w ustawie jest udowodnienie wykonywania pracy przymusowej połączonej z deportacją (wywiezieniem). Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego organ ustalił, że T. K. od czerwca 1940 r. do września 1944 r. pracował przymusowo w niemieckim gospodarstwie rolnym, znajdującym się we wsi Cz. M., gm. Cz., należącym do M. R. w charakterze robotnika rolnego. Wieś Cz. M. jest odległa od K. - rodzinnej wsi strony - o około 2 km. Ponadto, z relacji strony wynika, że w czasie wykonywania pracy mieszkała w gospodarstwie niemieckiego pracodawcy. Organ wskazał, że zmiana miejsca zamieszkania nie została odnotowana przez stronę w Ankiecie Biura Dowodów Osobistych i Karcie Osobowej, dokumentach sporządzonych w latach 50-tych w celach ewidencyjnych.

Organ stanął na stanowisku, że praca przymusowa wykonywana w miejscu stałego miejsca zamieszkania lub w jego pobliżu, nawet jeżeli wiązała się z zamieszkaniem w miejscu jej wykonywania, co było charakterystyczne dla pracy w rolnictwie, nie może być uznana za pracę połączoną z wywiezieniem (deportacją). Takie stanowisko poparł przytaczając orzecznictwo sądów administracyjnych. Nie negując ciężkiej sytuacji strony, która jako dziecko została zmuszona do pracy przymusowej organ stwierdził, że nie można jednak uznać, że strona została deportowana (wywieziona) do pracy w rozumieniu ustawy o świadczeniu pieniężnym, gdyż praca była wykonywana w pobliżu stałego miejsca zamieszkania (w odległości około 2 km), w otoczeniu znanym geograficznie i kulturowo.

Strona 1/6