Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Tamara Dziełakowska Sędziowie: Sędzia WSA Janina Guść (spr.) Sędzia WSA Mariola Jaroszewska Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Małgorzata Kuba po rozpoznaniu w Gdańsku na rozprawie w dniu 7 stycznia 2015 r. sprawy ze skargi J. C. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 17 czerwca 2014 r. nr [...] w przedmiocie wszczęcia postępowania w sprawie zwrotu nieruchomości przejętej na cele reformy rolnej oddala skargę.
J. C. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku skargę na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 17 czerwca 2014 r., Nr [...], utrzymujące w mocy postanowienie Starosty z dnia 3 lutego 2014 r., Nr [...], o odmowie wszczęcia postępowania administracyjnego w przedmiocie zwrotu nieruchomości objętej zamkniętymi kartami C. karta 37 oraz karta 123 - aktualnie działki oznaczone w ewidencji gruntów i budynków m.in. numerami [...] praz [...] położone w obrębie C., gmina Ż. dla których Sąd Rejonowy w K. prowadzi księgę wieczystą numer [...].
Zaskarżone postanowienia podjęto w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:
Postanowieniem z dnia 17 czerwca 2014 r., Nr [...], działając na podstawie art. 61a k.p.a., Starosta odmówił wszczęcia postępowania administracyjnego w przedmiocie zwrotu nieruchomości objętej zamkniętymi kartami C. karta 37 oraz karta 123 - aktualnie działki oznaczone w ewidencji gruntów i budynków m.in. numerami [...] praz [...] położone w obrębie C., gmina Ż., dla których Sąd Rejonowy w Kartuzach prowadzi księgę wieczystą numer [...]. Uzasadniając rozstrzygnięcie Starosta wyjaśnił, że nie ma podstaw prawnych, aby wszczynać postępowanie administracyjne w sprawie objętej wnioskiem, bowiem nieruchomość ziemska objęta kartami C. nr 37 i 123 przeszła na własność Skarbu Państwa na podstawie art. 2 ust. 1 lit. b dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz.U. z 1945 r. Nr 3, poz. 13). Z zaświadczenia Wojewódzkiego Urzędu Ziemskiego w Gdańsku z dnia 30 lipca 1946 r. wynika, że nieruchomość ziemska pozostawiona przez Niemca P. C. została przejęta na rzecz Skarbu Państwa z przeznaczeniem na cele reformy rolnej. Starosta wskazał, powołując się na aktualne orzecznictwo sądowoadministracyjne, że roszczenia o zwrot nieruchomości przejętych na podstawie powyższych przepisów są roszczeniami o charakterze cywilnoprawnym, rozpatrywanymi przez sądy powszechne. Tryb administracyjny został przewidziany jedynie w stosunku do nieruchomości przejętych na podstawie art. 1 ust. 1 lit. e) dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej w zw. z § 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych z dnia 1 marca 1945 r. w sprawie wykonania dekretu PKWN z dnia 6.09.1944 r. o reformie rolnej (Dz. U. z 1945 r. nr 10 poz. 51 ze zm.). W pozostałym zakresie tj. w przypadku nieruchomości przejętych na podstawie art. 2 ust. 1 pkt a-d dekretu właściwe są sądy powszechne.
W zażaleniu na powyższe postanowienie J. C. wskazał, jest ono dla niego krzywdzące, bo zamyka mu drogę do odzyskania odebranego majątku rodzinnego. J. Czerwionka wyjaśnił, że wystąpił o zwrot gospodarstwa rolnego jego dziadka J. P. C. do Starosty , ponieważ uważa, iż ten organ powinien sprawdzić, czy odebranie gospodarstwa nastąpiło zgodnie z prawem. Wskazał on, że budynek mieszkalny jako wyodrębniona nieruchomość w C. przy ul. O. 145 był w posiadaniu rodziny i zamieszkały do 2010 r., opłacany był też podatek od nieruchomości, a obecnie wszystkie zabudowania zostały rozebrane. Ponadto, skarżący stwierdził, że organ I instancji nie ocenił, czy przejęte na własność Skarbu Państwa gospodarstwo było wykorzystywane zgodnie z celem wywłaszczenia, a w sprawie właściwy jest tryb postępowania administracyjnego.