Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Mariola Jaroszewska (spr.) Sędziowie WSA Diana Trzcińska Asesor WSA Magdalena Dobek - Rak po rozpoznaniu w Gdańsku w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 grudnia 2019 r. sprawy ze skargi Gminy na postanowienie Wojewody z dnia 21 czerwca 2019 r., nr [...] w przedmiocie wszczęcia postępowania w sprawie odszkodowania za nieruchomość przejętą pod drogę 1/ uchyla zaskarżone postanowienie, 2/ zasądza od Wojewody na rzecz skarżącej Gminy 580 (pięćset osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Gmina wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku skargę (nazwaną sprzeciwem) na postanowienie Wojewody (dalej jako Wojewoda) z 21 czerwca 2019 r., którym uchylono postanowienie Starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej (dalej jako Starosta) z 7 stycznia 2018 r. i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania organowi pierwszej instancji.
Zaskarżone postanowienie zostało podjęte w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Decyzją z 20 września 2001 r. Wójt Gminy zatwierdził projekt podziału nieruchomości oznaczonej jako działka nr [...], położonej w K., gmina S., która stanowiła współwłasność L. i A. K. Zgodnie z postanowieniami decyzji powstała po podziale działka nr [...] stanowić będzie drogę, która po uprawomocnieniu się decyzji przejdzie na własność Gminy, zgodnie z protokołem uzgodnień z 13 września 2001 r., stanowiącym załącznik do decyzji podziałowej. Jak wynika z ww. protokołu, podpisanego przez Wójta Gminy oraz przez L. i A. K., wydzielona pod drogę działka, przechodzi nieodpłatnie na rzecz Gminy, a Zarząd Gminy nie będzie ustalał opłaty adiacenckiej z tytułu podziału nieruchomości.
Wnioskiem z 23 listopada 2018 r. byli właściciele nieruchomości wystąpili do Starosty o ustalenie odszkodowania za działkę nr [...], w związku z jej przejęciem z mocy prawa przez Gminę.
Postanowieniem z 7 stycznia 2019 r. organ pierwszej instancji, działając na podstawie art. 61a § 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 2096 ze zm.), dalej jako k.p.a., odmówił wszczęcia postępowania we wnioskowanej sprawie uznając, że w odniesieniu do odszkodowania za przejętą nieruchomość miały miejsce uzgodnienia, a strony w protokole uzgodnień z 13 września 2001 r. dały wyraz swej woli nieodpłatnego przekazania wydzielonej działki przeznaczonej pod drogę.
Na skutek rozpoznania zażalenia złożonego przez L. i A. K. Wojewoda postanowieniem z 21 czerwca 2019 r., podjętym na podstawie art. 138 § 2 w związku z art. 144 k.p.a., uchylił rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji i przekazał sprawę temu organowi do ponownego rozpoznania.
W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, że wydanie postanowienia na podstawie art. 61a k.p.a. jest możliwe w sytuacji, gdy takie żądanie zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte. Jak wskazuje się przy tym w orzecznictwie, innymi uzasadnionymi przyczynami uniemożliwiającymi wszczęcie postępowania będą takie sytuacje, które w sposób oczywisty stanowią przeszkodę do wszczęcia postępowania, np. gdy w tej samej sprawie postępowanie administracyjne już się toczy, albo w sprawie takiej zapadło już rozstrzygnięcie lub gdy w przepisach prawa brak jest w ogóle podstawy materialnoprawnej do rozpatrzenia żądania w trybie administracyjnym. Co istotne, w celu ustalenia istnienia przeszkód do wszczęcia postępowania organ, do którego wpłynęło podanie bada jedynie kwestie formalnoprawne analizując, czy istnieją podstawy do wszczęcia postępowania w przedmiocie zgłoszonego wniosku, zaś nie zajmuje się badaniem zasadności wniosku. Na tym etapie postępowania organ administracji nie może formułować żadnych ocen i wniosków o charakterze merytorycznym.