Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jolanta Górska Sędziowie: Sędzia WSA Magdalena Dobek-Rak (spr.) Asesor WSA Wojciech Wycichowski Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Anna Rusajczyk po rozpoznaniu w dniu 14 września 2022 r. w Gdańsku na rozprawie sprawy ze skargi A Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K.-J. na czynność Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 27 stycznia 2022 r. w przedmiocie włączenia budynku do wojewódzkiej ewidencji zabytków oddala skargę.
C. z o.o. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku skargę na czynność Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku z 27 stycznia 2022 r. polegającą na włączeniu budynku do wojewódzkiej ewidencji budynków oraz na sporządzeniu karty ewidencyjnej obiektu.
Zaskarżona czynność została dokonana w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Gdańsku w styczniu 2022 r. sporządził kartę ewidencyjną obiektu nieruchomego niewpisanego do rejestru zabytków - budynku z zespołu dawnej Fabryki [...]", położonego przy ul. Z. na działce nr [...], obręb [...], w G. W załączniku do karty ewidencyjnej przedstawiono rys historyczny budynku oraz jego opis, wskazując na częściowe przekształcenia elewacji, głównie w zakresie zmiany układu otworów okienno-drzwiowych (zwłaszcza na elewacji zachodniej). Na zachowaną w pełni wewnętrzną drewnianą konstrukcję dachu wraz z odkrytą stalową więźbą i liczne wtórne podziały wnętrz oraz stwierdzając, że budynek jest częściowo zdewastowany - dziury w pokryciu dachowym, brak okien i drzwi, ubytki w oszkleniu okien, widoczne ślady po pożarze wnętrza.
Zawiadomieniem z dnia 27 stycznia 2022 r. Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Gdańsku zawiadomił skarżącą Spółkę jako właściciela o włączeniu do wojewódzkiej ewidencji zabytków karty ewidencyjnej zabytku nieruchomego w postaci budynku z zespołu dawnej Fabryki [..]", położonego przy ul. Z. na działce nr [...], w G. W załączeniu przesłano kartę ewidencyjną włączanego obiektu. Organ wyjaśnił, że przedmiotowy budynek jest jedynym zachowanym obiektem architektonicznym z dawnego kompleksu zabudowań Fabryki, powstałej w latach 20-tych XX wieku w [...]. Przedsiębiorstwo zlokalizowane było przy ul. W. biegnącej wzdłuż kanału portowego ([...]), w dzielnicy M., obecnie jest to L. Przedmiotowy budynek położony był nieco dalej na północ za torami kolejowymi, przy obecnej ul. Z. Budynek został założony na planie prostokąta, z przybudówką od strony północnej. Obiekt trójczłonowy - składa się z trzech podłużnych budynków o zróżnicowanej wysokości, nakrytych niezależnymi dachami o pokryciu papowym z zachowanym systemem wentylacyjnym na dachu budynku środkowego. Połacie dachowe lekko wysunięte, wsparte na drewnianych końcówkach krokwi, podbitka deskowa. Ściany w stalowej konstrukcji szkieletowej z wypełnieniem ceramicznym (cegła maszynowa), przybudówka północna otynkowana. Zachowana oryginalna stolarka okienna - okna stalowe, jednodzielne, wielopodziałowe. Na elewacji południowej i zachodniej wtórne okna drewniane. Drzwi/wrota stalowe oraz drewniane (oryginalne i wtórne). Częściowe przekształcenia elewacji, głównie w zakresie zmiany układu otworów okienno-drzwiowych (zwłaszcza na elewacji zachodniej). Wewnątrz budynku zachowana w pełni drewniana konstrukcja dachu wraz z odkrytą stalową więźbą liczne wtórne podziały wnętrz. Budynek częściowo zdewastowany - dziury w pokryciu dachowym, brak okien i drzwi, ubytki w oszkleniu okien, widoczne ślady po pożarze wnętrza. Zakres zniszczeń i przekształceń tego budynku nie wpływa jednak na czytelność formy architektonicznej. Wartość tego obiektu jako zabytku architektury przemysłowej o specyficznej konstrukcji, będącego jednocześnie jedynym obecnie świadkiem historii tego miejsca zapoczątkowanej w przedwojennym G., jest bezsprzeczna i zasługuje zdaniem organu na ochronę, a ograniczenie ochrony konserwatorskiej wyłącznie do budynków o ponadprzeciętnych walorach artystycznych, wyróżniających się bogactwem detalu lub do obiektów dokumentujących istotne zdarzenia historyczne, spowodowałoby, że ocalałby tylko znikomy procent zabudowy miast, miasteczek lub wsi. Stanowiłoby to zafałszowanie historii i znacząco ograniczyłoby wartość poznawczą dziedzictwa kulturowego - bogatego w swej różnorodności. W związku z tym uznano, że budynek z zespołu dawnej Fabryki posiada cechy zabytku oraz odpowiednie wartości historyczne, artystyczne i naukowe uzasadniające ujęcie go w wojewódzkiej ewidencji zabytków.