Do samowolnej instalacji pieca centralnego ogrzewania na opał stały stanowiącego wykonanie urządzenia budowlanego, nie może mieć zastosowania przepis art. 48 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane. Art. 48 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane dotyczy bowiem samowolnej budowy obiektu budowlanego, bądź jego części, a zatem obejmuje swoim zakresem przedmiotowym wzniesienie bez wymaganego pozwolenia na budowę - budynku, budowli bądź obiektu małej architektury (vide: pojęcie obiektu budowlanego według definicji zamieszczonej w art. 3 pkt 1 Prawa budowlanego).
Instalacja pieca centralnego ogrzewania nie mieści się zatem w kategorii wyodrębnionej jako obiekt budowlany. Roboty te nie wiążą się z wykonaniem obiektu budowlanego ale wmontowaniem urządzenia budowlanego w istniejący już obiekt budowlany. Do wykonanych zaś urządzeń budowlanych ma zastosowanie przepis art. 51 Prawa budowlanego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Stanisław Prutis, Sędziowie asesor WSA Jacek Pruszyński, sędzia NSA Elżbieta Trykoszko (spr.), Protokolant Sylwia Tokajuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 24 stycznia 2008 r. sprawy ze skargi E. B. i E. B. na decyzję P. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w B. z dnia [...] sierpnia 2007 r. nr [...] w przedmiocie nakazu rozbiórki urządzenia budowlanego - oddala skargę.-
Skarżący E.i E.B. wybudowali w oparciu o ostateczną decyzję o pozwoleniu na budowę z dnia [...].04.2002r (jest to data wydania przez wojewodę decyzji utrzymującej w mocy decyzję organu I instancji o pozwoleniu na budowę z dnia [...].01.2002r.) na działce o numerze geodezyjnym [...], położonej w B. przy ulicy H., budynek mieszkalny. Budynek zgłosili do użytkowania w organie nadzoru budowlanego w dniu 1.02.2006r. a organ ten pismem z dnia 15.02.2006r. poinformował skarżących, iż nie zgłasza sprzeciwu wobec przystąpienia do użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.
W sierpniu 2006r. sąsiad skarżących A.Sz. poinformował organ nadzoru budowlanego, że skarżący samowolnie wykonali w swoim budynku mieszkalnym oprócz kotłowni olejowej objętej zatwierdzonym projektem budowlanym, również drugą kotłownię w garażu na paliwo stałe (drewno, węgiel). Spaliny wydzielane w trakcie użytkowania tego drugiego pieca, stwarzają uciążliwość, co narusza interes prawny sąsiadów. A.Sz. podkreślał, że w trakcie postępowania o pozwolenie na budowę wyrażał sprzeciw wobec bliskiej granicy działek lokalizacji budynku sąsiadów podnosząc między innymi problem zadymiania pomieszczeń w jego budynku mieszkalnym.
Wydana po raz pierwszy decyzja kończąca postępowanie w sprawie przed organem nadzoru budowlanego I instancji (z dnia [...].10.2006r.) orzekała o nakazie rozbiórki samowolnie zamontowanego przez skarżących w maju 2006r. w budynku mieszkalnym drugiego pieca na opał stały, w oparciu o art. 48 ust. 1 prawa budowlanego. Na skutek odwołania inwestorów od tej decyzji P. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w B. decyzją z dnia [...].12.2006r. orzekł o uchyleniu decyzji pierwszoinstancyjnej i przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia. Organ odwoławczy zwrócił uwagę na to, że piec na opał stały jest urządzeniem budowlanym a nie częścią obiektu budowlanego i dlatego nie może mieć zastosowania w sprawie powołany przez organ I instancji art. 48 prawa budowlanego. Organ II instancji zalecił wyjaśnienie kwestii, jakiego rodzaju piec został dodatkowo przez skarżących zamontowany w ich budynku mieszkalnym, czy paliwo, którym jest opalany spełnia kryteria paliwa ekologicznego, czy wykonana druga kotłownia odpowiada wymogom technicznym dla tego typu pomieszczeń oraz wskazał na zwrócenie uwagi na to, że na skutek działania inwestorów doszło do zmiany sposobu użytkowania pomieszczenia garażu na kotłownię bez wymaganego w tym zakresie zgłoszenia.
W trakcie ponownego rozpatrywania sprawy organ I instancji w pierwszej kolejności wydał w dniu [...].02.2007r. w oparciu o art. 81 "c" prawa budowlanego postanowienie, w którym zobowiązał inwestorów do przedłożenia w terminie do 31.03.2007r. opinii osób z uprawnieniami budowlanymi o zgodności z warunkami technicznymi wykonanych robót budowlanych związanych z instalacją drugiego pieca oraz z adaptacją pomieszczenia piwnicy budynku na potrzeby dodatkowej kotłowni, a także opinii miejscowego organu planistycznego o możliwości pozostawienia w budynku pieca opalanego paliwem ekologicznym (trociny, drewno, węgiel i miał). Skarżący przedłożyli w dniu 19.03.2007r. żądane od nich opinie osób z uprawnieniami budowlanymi, które akceptowały pod względem wymogów technicznych roboty budowlane wykonane związku z instalacją drugiego pieca w budynku mieszkalnym. Przedłożyli też opinię organu planistycznego wskazującą, iż w obowiązującym teraz miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego części osiedla B. w B., zatwierdzonym uchwałą z dnia [...].09.2006r., nie dopuszcza się na terenie objętym ustaleniami planu, stosowania do potrzeb grzewczych innych paliw niż wymienione w par. 41 ust. 2 ustaleń planu tj. innych niż źródła ciepła wykorzystujące energię solarną, urządzenia odzyskujące energię (np. pompy cieplne), urządzenia wykorzystujące energię elektryczną bez ograniczeń, urządzenia wytwarzające energię z procesu spalania oleju opałowego niskosiarkowego, gazu ziemnego, propanu - butanu, o łącznej mocy nie większej niż 30 kW, przy czym - jak wskazał organ planistyczny w końcowej części swojej opinii - ustalenia planu dotyczą tylko inwestycji nowych, realizowanych po wejściu w życie tego planu i nie są podstawą do likwidacji inwestycji istniejących. W dniu 2.05.2007r A.Sz. przedłożył w organie nadzoru budowlanego dodatkową opinię organu planistycznego, precyzującą wyrażone w końcowej części opinii wydanej na prośbę skarżących stwierdzenie co do niestosowania ustaleń planu do inwestycji powstałych po wejściu w życie tego planu, poprzez odniesienie tych stwierdzeń wyłącznie do zamierzeń zrealizowanych zgodnie z prawem, na podstawie prawomocnych pozwoleń na budowę.