Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Małgorzata Roleder, Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska (spr.), sędzia WSA Paweł Janusz Lewkowicz, Protokolant sekretarz sądowy Anna Makal, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 16 października 2014 r. sprawy ze skargi M. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] listopada 2013 r. nr [...] w przedmiocie specjalnego zasiłku opiekuńczego 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą jej wydanie decyzję Wójta Gminy P. z dnia [...] września 2013 roku, nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżone decyzje nie mogą być wykonane w całości do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku.
W wyniku złożonego w dniu 26 sierpnia 2013 r. przez M. G. wniosku o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego w związku z opieką nad L. G. - matką, Wójt Gminy P. w dniu [...] września 2013 r. wydał decyzję nr [...] o odmowie przyznania wnioskowanego zasiłku. Jako powód wydania takiej decyzji wskazano brak spełnienia przesłanki rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki.
Od decyzji tej odwołał się M. G.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. decyzją z dnia [...] listopada 2014 r. nr [...] utrzymało w mocy rozstrzygnięcie I - instancyjne. W uzasadnieniu podano, że przedmiotem postępowania jest ustalenie, czy M. G. przysługuje prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, o jakim mowa w art. 16a ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Organ odwoławczy wskazał, że z akt sprawy wynika iż:
- wnioskodawca jest osobą, na której zgodnie z art. 128 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2012 r. poz. 788 i 1529) ciąży obowiązek alimentacyjny;
- sprawuje stałą opiekę nad matką mieszkającą w tej samej wsi, opieka polega na pomocy w czynnościach dnia codziennego, robienia zakupów, przygotowywania i przynoszenia opału, wykupieniu leków, co wynika z przeprowadzonego wywiadu środowiskowego z dnia 4 września 2013 r.;
- matka wnioskodawcy orzeczeniem Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w S. z dnia [...] lutego 2010 r. została zaliczona do znacznego stopnia niepełnosprawności na stałe, a ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 22 stycznia 2010 r. Ze wskazań zawartych w orzeczeniu wynika konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji;
- dochód miesięczny rodziny w wysokości 214,13 zł w przeliczeniu na osobę jest niższy od ustawowego "progowego" dochodu w kwocie 623,00 zł.
Organ odwoławczy wywiódł, że taki stan rzeczy mógłby stanowić podstawę do uchylenia zaskarżonej decyzji, gdyby spełniona została kolejna przesłanka mająca wpływ na prawo do tego rodzaju świadczenia. Chodzi o warunek sformułowany przez ustawodawcę w art. 16 a ust. 1 ustawy "jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki...". Podano, że celem specjalnego zasiłku opiekuńczego jest zapewnienie dochodu osobie, która sama nie może tego zapewnić, gdyż musi opiekować się osobą niepełnosprawną w takim stopniu, który uniemożliwia jej zadbanie o środki finansowe pochodzące z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Konieczne jest zatem istnienie związku przyczynowego pomiędzy rezygnacją z zatrudnienia, a koniecznością sprawowania opieki. Osoba ubiegająca się o specjalny zasiłek opiekuńczy musi zrezygnować z zatrudniania z własnego wyboru, związanego z opieką nad osobą niepełnosprawną. Zakończenie aktywności zawodowej wnioskodawcy nastąpiło w dniu 22 lipca 2013 r., jest to data zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej wynikająca z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej po 6-dniowym okresie wykonywania tej działalności. Natomiast powód, dla którego wnioskodawca zaprzestał tej działalności to fakt, że "nie było pracy w lesie" (informacja przekazana pracownikowi socjalnemu podczas wywiadu środowiskowego w dniu 4 września 2013 r.) i "ze względu na brak sprzętu prowadzenia tej działalności" (z treści odwołania). Powyższy stan faktyczny oznacza, że rezygnacja z prowadzenia działalności nie pozostawała w związku z koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawną matką. W ocenie organu odwoławczego można zatem przyjąć, że była to próba dostosowania stanu faktycznego do obecnie obowiązującego prawa.