Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Małgorzata Roleder, Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska (spr.), sędzia WSA Paweł Janusz Lewkowicz, Protokolant sekretarz sądowy Anna Makal, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 16 października 2014 r. sprawy ze skargi A. A. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] września 2013 r. nr [...] w przedmiocie specjalnego zasiłku opiekuńczego 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą jej wydanie decyzję Prezydenta Miasta B. z dnia [...] sierpnia 2013 r., nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżone decyzje nie mogą być wykonane w całości do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku.
Decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...], Prezydent Miasta B. odmówił A. A. przyznania specjalnego zasiłku opiekuńczego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą niepełnosprawną M. A.
Od decyzji tej odwołała się A. A.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. decyzją z dnia [...] września 2013 r. nr [...] utrzymało w mocy rozstrzygnięcie I - instancyjne. W uzasadnieniu podano, że zgodnie z art. 16a ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r.), specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje:
1. osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny;
2. jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej;
3. a rezygnacja ta pozostaje w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Dodatkowym kryterium przyznania świadczenia jest kwota łącznego dochodu rodziny, o której mowa w art. 16a ust. 2 w zw. z art. 5 ust. 2 ustawy. Odnosząc się do głównego zarzutu odwołania, w którym odwołująca podniosła, że nie rozumie, dlaczego odmówiono jej prawa do świadczenia, skoro wcześniej takie prawo było jej przyznane, organ odwoławczy podał, że od 1 stycznia 2013 r., istotnej zmianie uległy przepisy regulujące zasady przyznawania świadczeń z tytułu sprawowania opieki nad osobami niepełnosprawnymi. Otóż, świadczenie, które odwołująca otrzymywała wcześniej (na podstawie decyzji z dnia [...] lutego 2013 r., wydanej na okres do dnia 30 czerwca 2013r.), było świadczeniem pielęgnacyjnym, przyznawanym na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy i przysługiwało zarówno w przypadku, w którym wnioskodawca "nie podejmował" zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej a także wtedy, gdy "rezygnował" z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności. W okresie od 1 lipca 2013 r. świadczenie pielęgnacyjne przysługuje jednak wyłącznie w przypadkach, w których niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:
1. nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub
2. w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia.
W związku z powyższym, odwołująca - jak wynika to z akt sprawy - złożyła w dniu 18 czerwca 2013 r. wniosek o przyznanie specjalnego zasiłku opiekuńczego, który - zgodnie z treścią art. 16a ust. 1 ustawy - przysługuje wyłącznie po spełnieniu łącznym przesłanek wyżej wskazanych. W brzmieniu obowiązującym po 1 stycznia 2013 r., do uzyskania wnioskowanego świadczenia z tytułu opieki nad osobą niepełnosprawną, nie wystarczy już sam fakt niepodejmowania zatrudnienia. Jak już wyżej wskazano, konieczne jest stwierdzenie, że doszło do rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą niepełnosprawną. Reasumując organ odwoławczy podał, że w analizowanej sprawie, biorąc pod uwagę fakt, że wnioskodawczyni nie podejmowała zatrudnienia (ostatni stosunek pracy ustał z dniem 30 sierpnia 2008 r., tj. z dniem porodu, a następnie odwołująca pobierała świadczenia z tytułu opieki nad dzieckiem), to zasadne jest przyjęcie założenia przez organ I instancji, iż odwołująca nie mogła z tego zatrudnienia zrezygnować. To z kolei przesądza o braku związku przyczynowego i czasowego między ustaniem zatrudnienia a koniecznością opieki, a tym samym wykluczone jest uznanie, że spełniona została w sprawie przesłanka "rezygnacji z zatrudnienia".