Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Trykoszko, Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska (spr.),, asesor WSA Małgorzata Roleder, Protokolant Beata Rusiecka, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 26 listopada 2008 r. sprawy ze skargi P. Z. D. O. Z. P. w B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] lipca 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji dotyczącej likwidacji czasowego ogrodu działkowego 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą jej wydanie decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] czerwca 2008 r., nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżone decyzje nie mogą być wykonane w całości do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku; 3. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. na rzecz P. Z. D. O. Z. P. w B. kwotę 440 zł (czterysta czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. zaskarżoną decyzją z dnia [...] lipca 2008 r. nr [...], po rozpatrzeniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy wniesionego przez P. Z. D.- O. Z. P. w B., utrzymało w mocy swoją decyzję z dnia [...] czerwca 2008 r. nr [...] odmawiającą wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności ostatecznej i prawomocnej decyzji Geodety Miejskiego z dnia [...] grudnia 1985r. znak [...] w sprawie likwidacji czasowego ogrodu działkowego w B., przy ul. C. na działce nr [...].
U podstaw tego rozstrzygnięcia legły następujące ustalenia faktyczne:
Decyzją z dnia [...] grudnia 1985r. Geodeta Miejski w B. orzekł o likwidacji bez odszkodowania czasowego ogrodu działkowego położonego w B., przy ul. C. na działce nr [...] i zarządził odebranie gruntu z dniem 31 grudnia 1986r.
Od decyzji tej odwołał się P. Z. D. Z. W. w B.
Dyrektor Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu Wojewódzkiego w B. decyzją z dnia [...] października 1986r. utrzymał w mocy rozstrzygnięcie Geodety Miejskiego z dnia [...] grudnia 1985r.
Skargę na powyższą decyzję do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożył P. Z. D. Z. W. w B. Wyrokiem z dnia 21 września 1987r. w sprawie o sygn. akt I SA 11/87 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę, uznając, iż zaskarżona decyzja nie narusza prawa.
W dniu 16 kwietnia 2008 r. P. Z. D.- O. Z. P. w B. złożył do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji Geodety Miejskiego z dnia [...] grudnia 1985 r., powołując się na art. 156 § 1 pkt 1 w zw. z art. 156 §1 pkt 2 oraz art. 107 §1 i art. 268 a) k.p.a. Uzasadniając powyższy wniosek
P. Z. D. stwierdził, iż przedmiotowa decyzja została podjęta przez osobę nieuprawnioną, tj. Geodetę Miejskiego, a nie Prezydenta Miasta lub w powołaniu się na jego upoważnienie.
Po rozpatrzeniu niniejszego wniosku Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. decyzją z dnia [...] czerwca 2008 r. nr [...] odmówiło wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności ostatecznej i prawomocnej decyzji Geodety Miejskiego z dnia [...] grudnia 1985r. znak [...] w sprawie likwidacji czasowego ogrodu działkowego w B. przy ul. C. na działce nr [...].
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia, powołując się na przepis art. 156 k.p.a., organ wyjaśnił, że wszczęcie (na wniosek lub z urzędu) postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji otwiera drogę do merytorycznej oceny przesłanek nieważności, natomiast w przypadku braku możliwości merytorycznej oceny decyzji wydawana jest decyzja o odmowie wszczęcia postępowania. Ma to miejsce wówczas, gdy ze względów formalno - prawnych nie jest możliwe prowadzenie postępowania i wydanie decyzji merytorycznej, np. gdy z wnioskiem o stwierdzenie nieważności zwraca się osoba nie będąca stroną postępowania lub, gdy sprawa dotyczy decyzji prawomocnej, w sprawie której wypowiedział się już sąd administracyjny prawomocnym wyrokiem. Taka sytuacja, zdaniem SKO, ma miejsce w przedmiotowej sprawie, albowiem decyzja o unieważnienie, której wnosi strona była przedmiotem postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w Warszawie, który wyrokiem z dnia 21 września 1987r. oddalił skargę. Dalej organ stwierdził, że ocena prawna wyrażona przez sąd administracyjny w wyroku wiąże organ administracji na płaszczyźnie merytorycznej, co w przypadku oddalenia skargi oznacza brak przesłanek nieważności decyzji. W świetle, bowiem zarówno obecnych przepisów, jak i przepisów poprzednio obowiązujących sąd administracyjny miał obowiązek badania z urzędu przesłanek nieważności decyzji i wznowienia postępowania. Z powyższych względów, zdaniem SKO, nie można wszcząć i merytorycznie orzekać w sprawie nieważności decyzji, która wyrokiem sądu administracyjnego została uznana za zgodną prawem.