Wynik postępowania o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym stanowi zagadnienie wstępne w postępowaniu o wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Ireneusz Henryk Darmochwał (spr.), Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska, sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk, Protokolant Sylwia Tokajuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 27 października 2009 r. sprawy ze skargi J. S. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w B. z dnia [...] czerwca 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wykazania właścicieli w rejestrze ewidencji gruntów 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą jej wydanie decyzję Starosty Powiatowego w S. z dnia [...] marca 2009 r. numer [...]; 2. stwierdza, że zaskarżone decyzje nie mogą być wykonane w całości do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku; 3. przyznaje adwokatowi A. O. od Skarbu Państwa (kasa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku) kwotę 309,80 (trzysta dziewięć złotych osiemdziesiąt groszy) tytułem wynagrodzenia za zastępstwo prawne skarżącej wykonane na zasadzie prawa pomocy.-
Decyzją z dnia [...] marca 2009 r. nr [...] Starosta Powiatowy w S. odmówił A. Ch. wprowadzenia zmian w rejestrze gruntów obrębu H. gm. Sz. polegających na wpisaniu A. Ch., D. B. i J. S. jako współwłaścicielek nieruchomości rolnej oznaczonej nr [...] o pow. [...] ha, według stanu ujawnionego w 1964 r. w księdze wieczystej Kw [...], zgodnie z postanowieniem Sądu Powiatowego w S. z dnia [...] stycznia 1964 r. nr [...].
Organ ustalił, że aktem nadania ziemi z [...] listopada 1951 r. przyznano S. S., ojcu wnioskodawczyni, na własność nieruchomość o pow. [...] ha i nr [...] położoną we wsi H. gm. Sz., dla której założono księgę wieczystą Kw [...] z wpisem w/w jako właściciela. W wyniku wniosku Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w S. postanowieniem z dnia [...] stycznia 1964 r. Sąd Powiatowy w S. dokonał zmian w księdze wieczystej nr [...] poprzez wpisanie nowego numeru działki - [...] i sprecyzowanie powierzchni - [...] ha.
Organ ustalił, że działka figurowała w kolejnych rejestrach z lat 60-tych. W 1961 r. w rejestrze gruntów wsi H. zapisana była na rzecz Państwowego Funduszu Ziemi. W rejestrze pomiarowo - klasyfikacyjnym szczegółowym założonym w 1963 r. do celów sprostowania numeracji działek oraz powierzchni gruntów z aktów nadania ziemi z 1951 r. - S. S. figurował jako posiadacz działki nr [...]. W rejestrze szczegółowym pomiarowo - szacunkowym ułożonym w 1967 r. przed wymianą gruntów - działka ta była zapisana na Skarb Państwa. Zdaniem organu, niewykazanie S. S. w ewidencji gruntów z lat 60-tych jako właściciela spowodowane było niezgłoszeniem przez niego otrzymanego aktu nadania ziemi do organu prowadzącego operat ewidencji gruntów i budynków, pomimo obowiązku wynikającego z art. 10 ust. 1 dekretu z 02 lutego 1955 r. o ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 6, poz. 32).
Następnie wskazano, że w latach 70-tych przeprowadzano wymiany gruntów. Przedmiotową działkę nr [...] najpierw połączono z działką nr [...] tworząc nową o nr [...] zapisaną na rzecz Skarbu Państwa. W trakcie tej wymiany nie zgłoszono organowi faktu nadania w roku 1951 działki nr [...] S. S.
W 1972 r. przeprowadzono kolejną wymianę gruntów, w wyniku której podzielono działkę nr [...] na dwie części o nr [...]. Pierwsza przypadła uczestnikowi scalenia A. S., druga - położona w miejscu dawnej działki nr [...] - Skarbowi Państwa.
S. S. zmarł [...] listopada 1970 r. Aktem własności z 1975 r. J. S. otrzymała działki nr [...] o pow. [...] ha, które następnie przejęto w 1978 r. na własność Skarbu Państwa za rentę. Podniesiono, że podczas przeprowadzanego w 1978 r. scalenia J. S. wniosła o wydzielenie dla niej działki rencisty we własnym ogrodzie, nie wnosiła zaś o wydzielenie gruntów opisanych w akcie nadania ziemi jej zmarłemu mężowi z 1951 r.
Decyzją Wojewody B. z [...] września 1978 r. nr [...] o scaleniu działka nr [...] została włączona do działki nr [...] o pow. [...] ha obecnie zapisanej na rzecz Skarbu Państwa w Kw [...] pozostającej we władaniu Agencji Nieruchomości Rolnych.
Postanowieniem z dnia [...] lipca 2008 r. w sprawie sygn. akt [...] Sąd Rejonowy w S. stwierdził nabycie spadku po S. S. na rzecz żony J. S. oraz córek A. Ch. i D. B. w wymiarze po 1/3 części.