Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk, Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska (spr.),, asesor WSA Małgorzata Roleder, Protokolant Marta Marczuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 10 lipca 2008 r. sprawy ze skargi Wojewody P. na uchwałę Rady Gminy J. z dnia [...] lutego 2007 r., nr [...] w przedmiocie udziału mieszkańców gminy w budowie infrastruktury technicznej z ograniczeniem do inwestycji w zakresie wodociagów i kanalizacji oraz ustalenia wysokości stawki procentowej opłaty adiacenckiej 1. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały, 2. stwierdza, że zaskarżona uchwała nie może być wykonana w całości do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku.
Wojewoda P. działając na podstawie art. 93 ust. 1 ustawy z dnia
8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz.1591 ze zm.) wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku skargę na uchwałę Rady Gminy J. Nr [...] z dnia [...] lutego 2007 r. w sprawie udziału mieszkańców gminy w budowie infrastruktury technicznej z ograniczeniem do inwestycji w zakresie wodociągów i kanalizacji oraz ustalenia wysokości stawki procentowej opłaty adiacenckiej, wnosząc o jej uchylenie.
W uzasadnieniu skargi podał, że Rada Gminy J. zaskarżoną uchwałą ustaliła m.in., że budowa infrastruktury technicznej z ograniczeniem do inwestycji w zakresie wodociągów i kanalizacji na terenie Gminy J. będzie realizowana przy współudziale mieszkańców Gminy, że udział mieszkańców polegać będzie na wnoszeniu sum pieniężnych na konto Gminy z przeznaczeniem na realizację inwestycji związanych z budową ww. urządzeń oraz, że zainteresowani mieszkańcy realizują swój udział w oparciu o umowę zawartą z Gminą reprezentowaną przez Wójta Gminy. W uchwale założoną również, że minimalny procentowy udział mieszkańców Gminy w realizacji infrastruktury technicznej wynosił będzie 5 % ogólnych kosztów budowy, ale nie więcej niż 30 % ogólnych kosztów budowy.
Zdaniem organu nadzoru obowiązujące przepisy prawa nie dają podstawy do nałożenia w drodze uchwały rady gminy obowiązku uczestniczenia mieszkańców w kosztach budowy sieci kanalizacyjnej. Zbiorowe zaopatrzenia w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków należy, bowiem do zadań własnym gminy, o czym stanowi art. 3 ust.1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.u. Nr 123, poz. 858 ze zm.). Zasady finansowania inwestycji dotyczących budowy urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych określa przepis art. 15 cytowanej ustawy, stanowiąc, że gminne przedsiębiorstwo wodociągowo - kanalizacyjne zapewnia budowę urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych, z wyjątkiem budowy przyłączy, która realizowana jest ze środków osób ubiegających się o przyłączenie nieruchomości do sieci. Przewidziany w tym przepisie obowiązek wykonania przyłączy do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, nie oznacza natomiast, że osoba ubiegająca się o przyłączenie jest zobowiązana partycypować w kosztach budowy tych sieci. Jedyną, bowiem prawną możliwością uczestniczenia właścicieli nieruchomości w budowie urządzeń infrastruktury technicznej, w tym instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych jest wnoszenie opłat adiacenckich, jeżeli wskutek budowy wzrosła wartość nieruchomości. W ocenie Wojewody P. postanowienia zaskarżonej uchwały naruszają również regulacje zawarte w ustawie o gospodarce nieruchomościami w części dotyczącej opłat adiacenckich. Zapis § 6 ust.2 uchwały wprowadza dla właścicieli nieruchomości, którzy uczestniczyli w budowie infrastruktury stawkę opłaty adiacenckiej w wysokości 0 %, jednocześnie dla właścicieli nieruchomości, którzy nie partycypowali w kosztach budowy sieci - stawkę 50 %. Zapisy te, zdaniem organu, prowadzą do nieuprawnionego zróżnicowania sytuacji prawnej mieszkańców Gminy. Ponadto ustalenie stawki opłaty adiacenckiej w wysokości 0 % stanowi rezygnację ze źródła dochodów gminy i jest obejściem przepisów konstytucyjnych oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami. Skarżący podkreślił również, że umowy cywilno-prawne nie mogą zastąpić instytucji opłat adiacenckich jako prawem określonego instrumentu partycypacji właścicieli nieruchomości w rozwoju infrastruktury gminy, wprowadzonego w drodze decyzji.