Jeżeli funkcjonariuszowi celnemu (funkcjonariuszowi publicznemu) przedstawiono zarzut popełnienia przewinienia przeciwko działalności instytucji publicznej (np. przeciwko Służbie Celnej), której jest funkcjonariuszem, to waga i rodzaj zarzucanego czynu dają podstawy do powzięcia wątpliwości co do dochowania wymogu nieposzlakowanej opinii i, w konsekwencji, mogą uzasadniać wybór najbardziej surowego środka z katalogu kar dyscyplinarnych. Dobro Służby Celnej wymaga, aby w gronie funkcjonariuszy celnych znajdowały się osoby o nieposzlakowanej opinii.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Danuta Tryniszewska-Bytys (spr.), Sędziowie sędzia NSA Stanisław Prutis, sędzia WSA Małgorzata Roleder, Protokolant Sylwia Tokajuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 14 czerwca 2012 r. sprawy ze skargi R. R. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w B. z dnia [...] lutego 2012 r. nr [...] w przedmiocie wymierzenia kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby oddala skargę
Orzeczeniem dyscyplinarnym z [...].02.2012 r. znak [...] Dyrektor Izby Celnej w B. utrzymał w mocy orzeczenie dyscyplinarne Naczelnika Urzędu Celnego w Ł. z [...].05.2010 r. znak [...] o wymierzeniu młodszemu aspirantowi celnemu R. R. - inspektorowi celnemu - kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby.
Stan faktyczny i prawny sprawy przedstawiał się następująco.
Postanowieniem z [...].10.2009 r. Naczelnik Urzędu Celnego w Ł. wszczął postępowanie dyscyplinarne przeciwko R. R. o naruszenie obowiązków służbowych polegające na utworzeniu w dniu 20.02.2009 r. o godz. 12.47 w folderze o nazwie "r." dokumentu w formacie Microsoft Word o nazwie "o.-k.", który dotyczy wydanej w Referacie Przeznaczeń Celnych i Elementów Kalkulacyjnych Urzędu Celnego w Ł. decyzji nr [...] z [...].11.2008 r., kwestionującej wartość celną i ustalającej należności celne i podatkowe od towaru objętego zgłoszeniem celnym [...]. Organ wskazał, że treść tego dokumentu pokrywa się z treścią odwołania złożonego w dniu 17.11.2008 r. przez stronę postępowania, rozpoznanego [...].01.2009 r. przez Dyrektora Izby Celnej w B. decyzją utrzymującą w mocy rozstrzygnięcie pierwszoinstancyjne. Stwierdzono też, że treść wskazanego dokumentu o nazwie "o.-k." pokrywa się z treścią złożonej w dniu 22.02.2009 r. przez stronę postępowania skargi do WSA w Białymstoku, kwestionującej decyzję Dyrektora Izby Celnej w B., w wyniku której sąd w sprawie I SA/Bk 123/09 uchylił zaskarżoną decyzję. Organ wskazał, że opisane zachowanie funkcjonariusza celnego stanowi naruszenie obowiązków określonych w art. 122 pkt 5 i art. 125 pkt 3 ustawy o Służbie Celnej z 27.08.2009 r. (odpowiednio art. 32 ust 1 pkt 5, art. 37 ust. 2 ustawy z 24.07.1999 r. o Służbie Celnej), w związku z art. 227 ustawy z 27.08.2009 r. o Służbie Celnej oraz w punkcie 34 podrozdział 4.2.1 (Zadania - stanowisko merytoryczne) rozdziału 4 (Zakresy zadań poszczególnych stanowisk) Regulaminu Organizacyjnego Referatu Przeznaczeń Celnych, Elementów Kalkulacyjnych i Spraw Karnych Skarbowych - wydanie nr 3 z 21.05.2008 r. obowiązującego do 02.03.2009 r. na podstawie § 3 ust, 1, 2, 3 decyzji nr [...] Naczelnika Urzędu Celnego w Ł. z [...].01.2009 r. w sprawie nadania regulaminu organizacyjnego Urzędowi Celnemu w Ł. Karę dyscyplinarną wymierzono na podstawie art. 167 ust. 1 pkt 10 ustawy z 27.08.2009 r. o Służbie Celnej (Dz. U. z 2009 r. nr 168 poz. 1323).
Organ dyscyplinarny I instancji wydał powyższe orzeczenie po ustaleniu, że funkcjonariusz utworzył wskazany wyżej plik tekstowy na przestrzeni dyskowej serwera Urzędu Celnego w Ł. pod adresem [...] o godzinie i dacie wskazanych w opisie przewinienia dyscyplinarnego. Ostatnia jego modyfikacja miała miejsce tego samego dnia o godzinie 12:47:31. Dokument został wydrukowany przez osobę posługującą się loginem "r." w dniu 20.02.2009 r. o godzinie 11.50.39. Kopertę, w której przesłana została skarga do sądu, zaadresował własnoręcznie obwiniony. Na podstawie zeznań świadków: funkcjonariuszy celnych z referatu Przeznaczeń Celnych i Elementów Kalkulacyjnych Urzędu Celnego w Ł. pełniących służbę 20.02.2009 r., funkcjonariuszy pełniących służbę w sekcji informatyki oraz Naczelnika Urzędu Celnego ustalono, że Kierownik Referatu z tytułu sprawowania nadzoru służbowego miał prawo dostępu do zawartości folderów funkcjonariuszy pełniących w nim służbę, natomiast ingerencja w ich treść - przy zgodzie funkcjonariuszy lub na ich wniosek - miała charakter czysto techniczny, wynikający z organizacji pracy. W trakcie postępowania przeprowadzono również dowody z logu z serwera Urzędu Celnego oraz ekspertyzy grafologicznej. Włączono do akt opinię służbową z 26.10.2009 r. oraz opinię Przewodniczącego Związku Zawodowego Pracowników Administracji Celnej Województwa P. W oparciu o powyższe wykluczono udział osób trzecich przy utworzeniu spornego dokumentu oraz wykluczono wpływ relacji między funkcjonariuszem a jego przełożonym na powstanie dokumentu. Organ stwierdził, że funkcjonariusz po uzyskaniu informacji o ujawnieniu pliku nie podjął żadnych działań mających na celu wyjaśnienie okoliczności jego powstania, powiadomienia przełożonych lub kontroli możliwości skorzystania z jego loginu i hasła przez osoby trzecie. Zdaniem organu również chronologiczny układ zdarzeń przemawia za udziałem funkcjonariusza w utworzeniu spornego dokumentu: data utworzenia pliku "o.-k.", jego ostatniej modyfikacji oraz jego wydruku - piątek 20.02.2009 r.; data na "odwołaniu" do sądu - niedziela 22.02.2009 r.; data nadania na poczcie według stempla na kopercie - poniedziałek 23.02.2009 r.; zaadresowanie koperty w piątek 20.02.2009 r. lub poniedziałek 23.02.2009 r.; data wpływu do Izby Celnej w B. skargi do sądu zatytułowanej "odwołanie" - wtorek 24.02.2009 r. Nie dano wiary wyjaśnieniom obwinionego uznając je za linię obrony. W konsekwencji uznano, że obwiniony udzielił przed sądem pomocy prawnej stronie postępowania i uczynił to w czasie pełnienia służby, wykorzystując do tego celu przydzielone mu stanowisko, czym naruszył obowiązek określony w art. 122 pkt 5 ustawy z 2009 r. o Służbie Celnej. Odnośnie wymiaru kary wskazano, że czyn obwinionego jest nie tylko wykroczeniem w stosunku do nałożonych na niego obowiązków, ale także łamie fundamentalne zasady etyki zawodowej, relacji między funkcjonariuszami, jak również relacji z pracodawcą. Ranga przewinienia wyklucza pozostawienie takiej praktyki jako bezkarnej i powoduje konieczność działań o charakterze prewencyjnym. Wskazano, że wymiar kary uwzględnia zachowanie funkcjonariusza przed popełnieniem przewinienia, po jego popełnieniu oraz dotychczasowy przebieg służby. Zdaniem organu dyscyplinarnego pozytywną opinię o funkcjonariuszu przedłożoną przez Przewodniczącego Związków Zawodowych znosi postawa funkcjonariusza w trakcie postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego. Nie odbierał on korespondencji, podejmował próby przerzucenia odpowiedzialności na osoby sprawujące nadzór służbowy lub mające dostęp do jego folderu ze względu na administrowanie siecią informatyczną, jak też na bliżej nieokreślone osoby, które weszły w posiadanie jego loginu i hasła. Na negatywną ocenę czynu wpływa fakt, że funkcjonariusz pełnił funkcję kierownika referatu, zarządził jego regulamin organizacyjny, który w świetle ustaleń postępowania dyscyplinarnego - naruszył, jak również pełnił funkcję rzecznika dyscyplinarnego w Urzędzie Celnym w Ł.