Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Jarosław Wichrowski Sędziowie: Sędzia WSA Joanna Brzezińska (spr.) Sędzia WSA Elżbieta Piechowiak Protokolant Katarzyna Korycka po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 3 października 2012 r. sprawy ze skargi Wojewody Kujawsko-Pomorskiego na zarządzenie Prezydenta Miasta Torunia z dnia 21 marca 2012 r. nr 80 w przedmiocie określenia zasad organizacji pracy przedszkoli, szkół i placówek oświatowo-wychowawczych w roku szkolnym 2012/2013 1. stwierdza nieważność zaskarżonego zarządzenia, 2. stwierdza, że zaskarżone zarządzenie nie podlega wykonaniu.
Wojewoda Kujawsko-Pomorski, jako organ nadzoru nad działalnością gminną, na podstawie art. 93 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn.zm.), wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy skargę na zarządzenie Prezydenta Miasta Torunia nr 80 z dnia 21 marca 2012 r. w sprawie określenia zasad organizacji pracy przedszkoli, szkół i placówek oświatowo-wychowawczych w roku szkolnym 2012/2013. Podnosząc zarzut naruszenia art. 34a i 34b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz.U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 z późn.zm.) oraz art. 7 Konstytucji RP, wojewoda wniósł o stwierdzenie nieważności powyższego aktu prawnego w całości.
Skarżący zarzucił brak podstawy prawnej dla podjęcia zaskarżonego zarządzenia. W szczególności wskazał, że podany w podstawie prawnej zarządzenia przepis art. 34a ustawy o systemie oświaty określa uprawnienia organów gminy do sprawowania funkcji nadzoru nad szkołami w zakresie spraw finansowych i administracyjnych, który polega w szczególności na badaniu przestrzegania przepisów dotyczących organizacji pracy szkoły, przestrzegania przepisów bhp i gospodarowania mieniem. Prawo do sprawowania nadzoru nad szkołą stanowi jeden z elementów powiązań ustrojowych gminy i szkół. Przepis ten nie stanowi jednak wprost o możliwości ustalania wiążących zasad, które mogą dotyczyć kreowania sfery organizacji działania szkoły. Natomiast środki nadzoru, odpowiadające istocie tej instytucji, zostały określone poprzez odesłanie do odpowiedniego stosowania art. 33 ustawy. Nadzór dotyczy możliwości weryfikowania i korygowania działań szkół na podstawie kryterium zgodności z obowiązującymi już regulacjami. Natomiast procedura i kompetencje dotyczące zatwierdzania arkuszy organizacyjnych zostały ustalone w odrębnej regulacji - rozporządzeniu z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. Nr 61, poz. 624), zwanego dalej "rozporządzeniem". Należy mieć na uwadze zasadę ustaloną w art. 34b ustawy, zgodnie z którą organy prowadzące mogą ingerować w działalność szkoły lub placówki wyłącznie w zakresie i na zasadach określonych w ustawie.
Cel skarżonego zarządzenia został zdefiniowany w przywołanym § 2 zarządzenia określanie wiążących dyrektorów, wytycznych dla konstruowania arkuszy organizacyjnych ingerencji w treść merytoryczną. Tak ukształtowana treść zarządzenia, w ocenie Wojewody, nie odpowiada istocie nadzoru i ustalonym środkom nadzoru. Arkusz organizacyjny określa "szczegółową organizację nauczania, wychowania i opieki w danym roku szkolnym". (§ 10 ramowego statutu publicznej szkoły podstawowej, załącznik rozporządzenia) Tym samym jest podstawowy dokumentem, który kreuje organizację pracy szkoły, a jego realizacja podlega nadzorowi gminy i kuratora oświaty. To dyrektor szkoły opracowuje arkusz organizacyjny "z uwzględnieniem szkolnego planu nauczania, o którym mowa w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania" (plan ustalany przez dyrektora szkoły jest pierwotnym dokumentem merytorycznym). Rada pedagogiczna może wyrazić opinię dotyczącą projektu arkusza (art. 41 ust. 2 pkt 1 ustawy). Relacja - obowiązki między organami szkoły i gminy zostały już ukształtowane w sposób szczególny i dotyczą indywidualnego, konkretnego przypadku. Jak wskazano, mocą zarządzenia dyrektorzy szkół mają obowiązek stosowania uniwersalnych reguł ustalonych w zarządzeniu.