Skarga Jana W. na decyzje Podatkowej Komisji Odwoławczej przy Izbie Skarbowej w Piotrkowie Trybunalskim w przedmiocie wyłączenia z grupy podatników opłacających podatki w formie karty podatkowej oraz wymiaru podatków obrotowego i dochodowego na zasadach ogólnych i na podstawie art. 207 par. 3 Kpa stwierdził nieważność zaskarżonych decyzji, a także
Tezy

1. Podatkowa komisja odwoławcza nie jest organem właściwym do rozpatrzenia odwołania, którego przedmiotem jest wyłączenie podatnika z jednej ze zryczałtowanych form opodatkowania /np. z karty podatkowej/. Organem właściwym w tym przedmiocie jest izba skarbowa.

2. Jeżeli decyzja organu odwoławczego w przedmiocie wyłączenia podatnika z opłacania podatku w formie karty podatkowej jest dotknięta wadą nieważności /art. 156 par. 1 pkt 1 Kpa/, to skutki tej nieważności rozciągają się również na decyzje będące konsekwencją tej wadliwej decyzji, to jest na decyzje utrzymujące w mocy wymiary podatków na zasadach ogólnych.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Jana W. na decyzje Podatkowej Komisji Odwoławczej przy Izbie Skarbowej w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 24 marca 1983 r. w przedmiocie wyłączenia z grupy podatników opłacających podatki w formie karty podatkowej oraz wymiaru podatków obrotowego i dochodowego na zasadach ogólnych i na podstawie art. 207 par. 3 Kpa stwierdził nieważność zaskarżonych decyzji, a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Izby Skarbowej w Piotrkowie Trybunalskim kwotę złotych dwadzieścia cztery tysiące dziewięćset czterdzieści osiem tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącego.

Uzasadnienie strona 1/2

Jan W., na podstawie decyzji Naczelnika Miasta R., w latach 1980 i 1981 opłacał podatki, w formie karty podatkowej, z tytułu działalności w zakresie betoniarstwa nagrobkowego. W wyniku kontroli przeprowadzonej w zakładzie Jana W. w dniach 14 i 15 kwietnia 1982 r. oraz późniejszych przesłuchań świadków ustalono, że Jan W. w omawianych latach nie spełniał warunków do opłacania podatków w formie karty podatkowej, gdyż przekraczał dopuszczalny przy tej formie stan zatrudnienia pracowników, określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 31 stycznia 1977 r. w sprawie zryczałtowania podatków obrotowego i dochodowego od niektórych grup podatników 8Dz.U. nr 5 poz. 24 ze zm./. W związku z tym Naczelnik Miasta R., decyzją z dnia 28 czerwca 1982 r., orzekł utratę przez Jana W. prawa do opłacania podatków w formie karty podatkowej w latach 1980 i 1981, a następnie dokonał wymiaru podatków obrotowego i dochodowego za te lata na zasadach ogólnych.

Od tych decyzji Jan W. wniósł odwołania, które zostały rozpatrzone przez Podatkową Komisję Odwoławczą przy Izbie Skarbowej w Piotrkowie Trybunalskim, która decyzjami z dnia 24 marca 1983 r. odwołania załatwiła odmownie, uznając, że materiał dowodowy zebrany w sprawie stanowił dostateczną podstawę do wyłączenia Jana W. z grupy podatników uprawnionych do opłacania karty podatkowej, a podstawy opodatkowania podatkami obrotowymi i dochodowymi na zasadach ogólnych znajdują uzasadnienie w ustalonej zdolności produkcyjnej zakładu.

Omawiane trzy decyzje Podatkowej Komisji Odwoławczej z dnia 24 marca 1983 r. zaskarżył do Naczelnego Sądu Administracyjnego pełnomocnik Jana W. W skardze na decyzję w przedmiocie wyłączenia z karty podatkowej zarzucał, iż w zakładzie skarżącego nie przeprowadzono kontroli na okoliczność stanu zatrudnienia w latach 1980 i 1981, a zeznania później przesłuchiwanych w tej sprawie świadków, złożone pod nieobecność Jana W., nie mogą stanowić wartościowego materiału dowodowego z uwagi na zawarte w nich sprzeczności i rozbieżności. Natomiast w skargach na decyzje dotyczące wymiaru podatków za lata 1980 i 1981 podnosił dowolność ustalenia podstaw opodatkowania.

Rozpoznając skargi, Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 206 Kpa sąd administracyjny nie jest związany granicami skargi. W związku z tym, pomimo że strona skarżąca nie podnosiła zarzutu niewłaściwości organów, Sąd zbadał tę kwestię z urzędu, w wyniku czego ustalił, że w sprawie wyłączenia z karty podatkowej w postępowaniu odwoławczym orzekł organ niewłaściwy.

od dnia 1 stycznia 1983 r. organami podatkowymi są urzędy skarbowe i izby skarbowe, przy czym izba skarbowa jest organem wyższego stopnia w stosunku do urzędu skarbowego /por. art. 9 ust. 4 i 6 oraz art. 13 ust. 6 pkt 1 ustawy z dnia 29 grudnia 1982 r. o urzędzie Ministra Finansów oraz urzędach i izbach skarbowych - Dz.U. nr 45 poz. 289/. W sprawach należących do właściwości rzeczowej urzędów i izb skarbowych, w tym między innymi w sprawach podatków obrotowego i dochodowego, organem I instancji jest urząd skarbowy, a organem odwoławczym - izba skarbowa. Od tej ogólnej zasady przewidziany jest wyjątek wynikający z art. 176 Kpa, który stanowi, iż organem odwoławczym w sprawach niektórych podatków jest podatkowa komisja odwoławcza, działająca obecnie przy izbach skarbowych, przy czym jest ona właściwa w tych rodzajach podatków, które w drodze rozporządzenia określa Minister Finansów /art. 176 par. 1 i 2 Kpa/. Wykorzystując to upoważnienie, Minister Finansów w par. 1 ust. 2 rozporządzenia z dnia 30 września 1982 r. w sprawie zakresu działania, składu osobowego, trybu powoływania oraz organizacji podatkowych komisji odwoławczych /Dz.U. nr 30 poz. 212/ określił, że podatkowe komisje odwoławcze /działające obecnie przy izbach skarbowych/ są organem odwoławczym w sprawach dotyczących wymiaru podatków obrotowego i dochodowego od podatników będących osobami fizycznymi, gdy podstawy opodatkowania - z braku niezbędnych danych do ich ustalenia - określone zostały w drodze szacunkowej, a wysokość spornej sumy podatków za rok podatkowy nie przekracza 50 tys. zł. Stosownie do par. 1 ust. 3 tego rozporządzenia, komisje są również organem odwoławczym w sprawach wymiaru podatku dochodowego od dochodu nie znajdującego pokrycia w ujawnionych źródłach przychodu, bez względu na wysokość sumy spornej. W świetle tych przepisów jest rzeczą bezsporną, że podatkowa komisja odwoławcza nie jest właściwym organem odwoławczym, gdy przedmiotem odwołania jest wyłączenie z jednej ze zryczałtowanych form opodatkowania /np. z karty podatkowej/. Rozstrzygając bowiem spór w tym przedmiocie, organ odwoławczy nie zajmuje się kwestiami wymiarowymi, nie bada zasadności szacunku i nieznana mu jest jeszcze wysokość spornej kwoty, bada natomiast, czy warunki określone w przepisach o zryczałtowanych formach opodatkowania zostały przez podatnika zachowane, czy też naruszone w sposób uzasadniający wyłączenie go z tych form opodatkowania.

Strona 1/2