1. Przewidziana w art. 28 ust. 6 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu /Dz.U. 1995 nr 1 poz. 1/ możliwość odstąpienia przez dyrektora wojewódzkiego urzędu pracy od żądania zwrotu części lub całości nienależnie pobranego świadczenia /zasiłku dla bezrobotnych/ w wyjątkowych wypadkach uzasadnionych szczególnie trudną sytuacją materialną bezrobotnego jest rozważana w ramach odrębnej sprawy w stosunku do sprawy wcześniej zakończonej decyzją o zwrocie nienależnie pobranego świadczenia.
2. Ustawa z dnia 14 grudnia 1994 r. /o której mowa wyżej/ ani inne akty prawne nie zawierają rozwiązań umożliwiających przyjęcie odpowiedzialności majątkowej rodziców z mocy samego prawa za zwrot nienależnie pobranych świadczeń /w tym zasiłków dla bezrobotnych/ przez ich pełnoletnie dzieci.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Tomasza Cz. na decyzję Prezesa Krajowego Urzędu Pracy z dnia 8 lutego 1996 r. w przedmiocie odmowy odstąpienia od żądania zwrotu nienależnie pobranego świadczenia i na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 3 i art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika Rejonowego Urzędu Pracy w Z., a także zasądził od Prezesa Krajowego Urzędu Pracy na rzecz skarżącego trzydzieści trzy złote tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Tomasz Cz. nie odwoływał się od decyzji Kierownika Rejonowego Urzędu Pracy w Z. z dnia 18 kwietnia 1995 r., orzekającej o zwrocie nienależnie pobranego zasiłku dla bezrobotnych za okres od 14 grudnia 1993 r. do 9 czerwca 1994 r. w kwocie 812,20 zł i decyzja ta stała się ostateczna. Decyzją z dnia 10 lipca 1995 r. organ ten, uwzględniając wniosek Tomasza Cz., orzekł o rozłożeniu spłaty wymienionej kwoty na 6 rat miesięcznych, poczynając od 1 listopada 1995 r.
Kolejną czynnością Tomasza Cz. było podanie z dnia 16 sierpnia 1995 r. z prośbą o odstąpienie od żądania zwrotu wypłaconego mu zasiłku. Uzasadnił ją brakiem swojej wiedzy przy pobieraniu tego świadczenia i brakiem środków na jego zwrot. Podkreślił, że o podjęciu nauki w studium kupieckim od 1 października 1993 r. poinformował Urząd, wypłacany mu zasiłek przeznaczał na koszty kształcenia się w systemie dziennym, obecnie został przyjęty na I rok Wyższej Szkoły Ekonomicznej w (...), korzysta z ograniczonej pozycji rodziców i nie ma własnych środków na zwrot zasiłku mimo rozłożenia żądanej kwoty 812,20 zł na raty.
Decyzją z dnia 30 listopada 1995 r., wydaną na podstawie art. 28 ust. 6 w związku z art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu /Dz.U. 1995 nr 1 poz. 1/, Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w (...) odmówił odstąpienia od żądania zwrotu powyższej kwoty, gdyż rodzice Tomasza Cz. osiągają, dochód w wysokości 393,31 zł na członka rodziny, mają gospodarstwo o powierzchni 1,98 ha przeliczeniowego, a Rejonowa Rada Zatrudnienia i Kierownik Rejonowego Urzędu Pracy w Z. wniosek ten zaopiniowali negatywnie.
W odwołaniu od tej decyzji Tomasz Cz. ponownie wyjaśnił, że studiując w systemie zaocznym ponosi wysokie opłaty /wpisowe i czesne za I semestr wyniosło 900 zł, za każdy następny semestr - 600 zł/, mimo zarejestrowania się po ukończeniu nauki w studium kupieckim nie otrzymał żadnej pracy ani zasiłku i w żadnym razie nie może zwrócić wymaganej kwoty.
Prezes Krajowego Urzędu Pracy decyzją z dnia 2 lutego 1996 r. utrzymał w mocy decyzję Dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy, ponieważ Rejonowa Rada Zatrudnienia i Kierownik Rejonowego Urzędu Pracy w Z. negatywnie zaopiniowali prośbę z dnia 16 sierpnia 1995 r. Dochód miesięczny w rodzinie Tomasza Cz. wynosi 393,31 zł, a argument o pokrywaniu z zasiłku kosztów nauki w studium kupieckim "jest nie do przyjęcia". Ponadto pomimo uprzedzenia o odpowiedzialności karnej z art. 247 k.k. Tomasz Cz. nie poinformował Rejonowego Urzędu Pracy o podjęciu nauki w systemie dziennym.
W skardze do sądu Tomasz Cz. przypomniał stan faktyczny sprawy, zwracając w szczególności uwagę na to, że Rejonowy Urząd Pracy wiedział o podjęciu przez niego nauki od 1 października 1993 r. i nadal wypłacał mu zasiłek jak innym uczniom studium kupieckiego, natomiast w jego zachowaniu nie było znamion przestępstwa, co wynika z postanowienia Prokuratury Rejonowej w Z. z dnia 30 czerwca 1995 r. o umorzeniu dochodzenia.
Prezes Krajowego Urzędu Pracy wniósł o oddalenie skargi z przyczyn podanych w jego decyzji.