Uprawa pieczarek w pieczarkarni wzniesionej na gruntach rolnych nie stanowi zaniechania rolniczego wykorzystania tych gruntów oraz nie prowadzi do wyłączenia tych gruntów z produkcji rolnej w rozumieniu art. 4 pkt 8 ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych /Dz.U. nr 11 poz. 79 ze zm./.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Jana M. na decyzję Głównego Geodety Wojewódzkiego w S. z dnia 9 lipca 1990 r. w przedmiocie ustalenia należności i opłat z tytułu wyłączenia z produkcji gruntów rolnych i na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 1 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Gminy D., a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Głównego Geodety Wojewódzkiego w S. kwotę złotych dwadzieścia dwa tysiące czterysta trzydzieści tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącego.
Naczelnik Gminy D. decyzją z dnia 8 czerwca 1990 r., wydaną na podstawie art. 13 ust. 1 i 2 oraz art. 18 ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych /Dz.U. nr 11 poz. 79 ze zm./, ustalił jednorazową należność w wysokości 407.835 zł i stałą opłatę roczną w wysokości 40.783 zł, płatną przez 20 lat, z tytułu wyłączenia przez Jana M. 511, 6 m2 gruntów rolnych, położonych we wsi Ch., pod budowę pieczarkarni.
Główny Geodeta Wojewódzki w S. decyzją z dnia 9 lipca 1990 r. nr G.IV.ot.8331a/177/90 powyższą decyzję utrzymał w mocy; w uzasadnieniu swej decyzji podał, że na skutek wzniesienia na działce budynku pieczarkarni i obiektów towarzyszących zajęte na ten cel grunty klasy Ps V stracą charakter rolny, a w związku z tym zasadnie wymierzono należność i stałą opłatę roczną z tytułu zmiany przeznaczenia tych gruntów.
Jan M. nie godzi się z taką decyzją i w skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego wnosi o jej uchylenie. Jego zdaniem, grunty zajęte pod pieczarkarnię nie stracą charakteru rolnego, gdyż produkcja pieczarek stanowi dział produkcji rolnej, prowadzonej w formie intensywnej.
W odpowiedzi na skargę Główny Geodeta Wojewódzki w S. wniósł o jej oddalenie. Stanowisko swoje uzasadnił tym, że "Jan M. nabył grunty rolne /pastwisko klasy V/ na cele budowy pieczarkarni. Poprzez wybudowanie pieczarkarni stracą one charakter rolny, gdyż w wyniku tej inwestycji powstaną trwałe obiekty budowlane, a sama hodowla pieczarek nie będzie się odbywać na nie przekształconej powierzchni gruntów rolnych, lecz w obiektach kubaturowych trwale zmieniających przestrzeń, przez co grunty te stracą charakter rolny".
Naczelny Sąd Administracyjny, badając legalność zaskarżonej decyzji, zważył, co następuje:
Zaskarżona decyzja o ustaleniu należności i opłat rocznych została wydana na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych /Dz.U. nr 11 poz. 79 ze zm./. W myśl tego przepisu samo nabycie gruntów rolnych na cele nierolnicze nie stanowi jeszcze podstawy do uiszczenia należności i opłat. Obowiązek taki powstaje dopiero z chwilą faktycznego wyłączenia gruntów z produkcji.
Ilekroć w ustawie jest mowa o wyłączeniu gruntów z produkcji, rozumie się przez to "zaniechanie rolniczego lub leśnego użytkowania gruntów" /art. 4 pkt 8 cytowanej ustawy/.
W tym stanie prawnym rozstrzygnięcie sprawy będzie zależeć od odpowiedzi na pytanie, czy prowadzenie upraw grzybów /zarówno na gruntach nie zabudowanych, jak i w specjalnie wzniesionych na ten cel pomieszczeniach/ świadczy o rolniczym użytkowaniu gruntów i czy prowadzenie takich upraw można uznać za produkcję rolniczą.
Przepisy omawianej ustawy z dnia 26 marca 1982 nie udzielają wprost odpowiedzi na to pytanie. Wyjaśniają jedynie, że ochrona gruntów rolnych polega między innymi na ograniczeniu przeznaczenia ich na cele nierolnicze /art. 3 ust. 1 pkt 1/, oraz ustalają, że za grunty rolne uznaje się także grunty pod budynkami i urządzeniami wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych /art. 2 ust. 1 pkt 3/.