Skarga Haliny K. na decyzję Wojewody Sieradzkiego w przedmiocie ustalenia kandydata na nabywcę gruntów z Państwowego Funduszu Ziemi i na podstawie art. 207 par. 1 i 3 Kpa stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji oraz dwóch decyzji Naczelnika Gminy W. o wznowieniu postępowania, a także dwóch decyzji Naczelnika Gminy W. o wyznaczeniu kandydata na nabywcę gruntów z PFZ wydanych w wyniku wznowionego postępowania. Ponadto NSA na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 1 Kpa uchylił dwie decyzje Naczelnika Gminy W. w tej samej sprawie, a także, zgodnie z art. 208 Kpa, zasądził od Wojewody Sieradzkiego kwotę złotych sześćset tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącej.
Tezy

1. Tożsamość przedmiotu postępowania administracyjnego prowadzonego z udziałem stron o spornych interesach ma ten skutek, że obowiązki tych stron należy ustalać w jednej sprawie, każde bowiem rozstrzygnięcie organu administracji państwowej wpływa na sytuację prawną tych stron równocześnie, a wniesienie odwołania przez jedną stronę czyni decyzję organu I instancji rozstrzygnięciem nieostatecznym również dla drugiej lub innych stron.

2. Wniesienie odwołania przez jedną stronę może być przesłanką do wydania przez organ I instancji nowej decyzji, ale - stosownie do treści art. 132 par. 2 Kpa - tylko za zgodą strony drugiej i w braku takiej zgody organ I instancji jest obowiązany przekazać odwołanie organowi II instancji zgodnie z art. 133 Kpa.

3. Potraktowanie przez organ I instancji odwołania strony jako wniosku o wznowienie postępowania i bezpodstawne skorzystanie z tego trybu wobec decyzji nieostatecznej stanowi rażące naruszenie prawa i z mocy art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa skutkuje stwierdzenie nieważności decyzji wydanej w wyniku tak wznowionego postępowania.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Haliny K. na decyzję Wojewody Sieradzkiego z dnia 6 marca 1981 r. w przedmiocie ustalenia kandydata na nabywcę gruntów z Państwowego Funduszu Ziemi i na podstawie art. 207 par. 1 i 3 Kpa stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji oraz dwóch decyzji Naczelnika Gminy W. z dnia 30 stycznia 1981 r. o wznowieniu postępowania, a także dwóch decyzji Naczelnika Gminy W. z dnia 30 stycznia 1981 r. o wyznaczeniu kandydata na nabywcę gruntów z PFZ wydanych w wyniku wznowionego postępowania. Ponadto NSA na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 1 Kpa uchylił dwie decyzje Naczelnika Gminy W. z dnia 3 grudnia 1980 r. w tej samej sprawie, a także, zgodnie z art. 208 Kpa, zasądził od Wojewody Sieradzkiego kwotę złotych sześćset tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącej.

Uzasadnienie strona 1/2

W październiku 1980 r. Halina K. i Jan F. wystąpili do Naczelnika Gminy W. z wnioskiem o sprzedaż działki nr 370 o powierzchni 1,32 ha położonej we wsi W. naczelnik Gminy, traktując te wnioski jako odrębne sprawy, decyzją nr 4613/96/80 z dnia 3 grudnia 1980 r. ustalił Halinę K. kandydatem na nabywcę działki, natomiast decyzją nr 4613/87/80 z tej samej daty wniosek Jana F. załatwił odmownie. W wyniku odwołania Jana F. Naczelnik Gminy odrębnymi decyzjami z dnia 30 stycznia 1981 r. dla każdej z tych spraw wznowił postępowanie, uchylił swoje decyzje z dnia 3 grudnia 1980 r. i ustalił, że ponowne rozpatrzenie spraw nastąpi w terminie późniejszym, po "rozpatrzeniu sprawy przez Komisję Rolnictwa GRN". Z decyzji tej wynika, że odwołanie Jana F. zostało potraktowane jako wniosek o wznowienie postępowania, a bezpośrednim powodem wznowienia postępowania był brak opinii Komisji Rolnictwa GRN. Następnie decyzjami z tej samej daty /30 stycznia 1981 r./ Naczelnik Gminy ustalił kandydatem na nabywcę spornej działki Jana F. i odmówił jej sprzedaży Halinie K.

Od tej decyzji odwołała się Halina K., stwierdzając, że względy gospodarcze przemawiają za sprzedażą działki jej, a nie Janowi F. Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego Wojewoda Sieradzki Utrzymał w mocy decyzję organu I instancji, nie dopatrując się w decyzji Naczelnika Gminy uchybień formalnych i merytorycznych. W ocenie Wojewody Sieradzkiego, w sytuacji, gdy obydwa gospodarstwa mają jednakowe pierwszeństwo z tytułu podobnej ich specjalizacji, wszystkie czynniki podlegające ocenie przemawiają za sprzedażą tej działki Janowi F.

W skardze Haliny K. do Naczelnego Sądu Administracyjnego i udzielonej na nią odpowiedzi przez Wojewodę Sieradzkiego podtrzymane zostały wcześniej zajęte stanowiska skarżącej i organu II instancji.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

O nabycie działki ubiegają się 2 osoby, z których każda jest stroną w rozumieniu art. 28 Kpa. Tożsamość przedmiotu postępowania ma ten skutek, że rozpatrywana jest jedna sprawa z udziałem dwóch stron, każde rozstrzygnięcie organu administracji państwowej wpływa na sytuację prawną obu stron równocześnie. W sprawach tego rodzaju wniesienie odwołania przez jedną stronę czyni z decyzji rozstrzygnięcie nieostateczne również dla strony drugiej. Stosownie więc do art. 132 par. 2 Kpa po wniesieniu odwołania przez Jana F. organ I instancji mógł wydać nową decyzję, ale jedynie w wypadku zgody Haliny K. Wobec braku takiej zgody organ I instancji obowiązany był przekazać odwołanie - zgodnie z art. 133 Kpa - do rozstrzygnięcia Wojewodzie Sieradzkiemu.

Trudno dociec, na jakiej podstawie organ I instancji dopatrzył się w odwołaniu Jana F. elementów wniosku o wznowienie postępowania. Gdyby nawet taki wniosek miał miejsce, to możliwość wznowienia postępowania dotyczy wyłącznie spraw zakończonych decyzją ostateczną, jeżeli stwierdzono przynajmniej jedną sytuację z ośmiu wymienionych w art. 145 par. 1 Kpa. Wznawia się zaś postępowanie po to, by dokonać czynności określonych w art. 149 par. 2 Kpa i ustosunkować się do uprzedniej, ostatecznej decyzji w sposób przewidziany w art. 151 Kpa. Tymczasem organ I instancji w decyzjach o wznowieniu postępowania z dnia 30 stycznia zapowiedział rozstrzygnięcie sprawy w terminie późniejszym, po zasięgnięciu opinii Komisji Rolnictwa GRN i rozstrzygnął sprawę w tym samym dniu. Poza tym własne, ewidentne uchybienia - w postaci braku opinii Komisji rolnictwa GRN dotyczącej ustalenia kandydata na nabywcę nieruchomości - uznał za nowe okoliczności lub dowody istniejące w dniu wydania decyzji i mu nie znane /art. 145 par. 1 pkt 5 Kpa/. Niezależnie więc od rażącego naruszenia prawa w postaci bezpodstawnego skorzystania z tego trybu, co przesądza o nieważności decyzji wznawiających postępowanie, posługiwanie się przepisami o wznowieniu postępowania było także wadliwe.

Strona 1/2