Informacje dotyczące ogólnego stanu kont płatników składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne nie są objęte żadną z tajemnic chronionych ustawą.
W dniu 1 października 1999 r. zastępca redaktora naczelnego "Dziennika Polskiego" w K. zwrócił się do Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o udostępnienie redakcji list dłużników, którzy nie wpłacają składek na ubezpieczenie zdrowotne i ubezpieczenie społeczne - nawiązując do wcześniejszej korespondencji między redakcją a rzecznikiem prasowym ZUS. Pismem z 19 października 1999 r. Prezes ZUS odmówił udzielenia informacji, jako chronionych ustawą z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych /Dz.U. nr 11 poz. 95/ i objętych art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe. W dniu 28 grudnia 1999 zastępca redaktora naczelnego wezwał Prezesa ZUS do usunięcia naruszenia prawa na podstawie art. 34 ust. 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ i jednocześnie podkreślił, że nie wskazano dotychczas konkretnej podstawy prawnej odmowy udzielenia informacji.
W odpowiedzi z 19 stycznia 2000 r. ZUS poinformował, że taką podstawę stanowią art. 34 ust. 3, art. 50 ust. 3 i art. 79 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych /Dz.U. nr 137 poz. 887 ze zm./ i art. 4 ust. 2 Prawa prasowego.
Redakcja zaskarżyła do sądu odmowę udzielenia informacji. (...) W jej ocenie nie chodzi tu o odmowę udzielenia informacji ze względu na ochronę tajemnicy państwowej i służbowej oraz innej tajemnicy chronionej ustawą /art. 4 ust. 2 Prawa prasowego/. Nie można uzasadnić dokonanej odmowy ze względu na ochronę tajemnicy służbowej zdefiniowanej w art. 2 pkt 2 ustawy o ochronie informacji niejawnych, ponieważ nie występuje element narażenia na szkodę interesu jednostki organizacyjnej. Wręcz przeciwnie - ujawnienie dłużników ZUS może wpływać mobilizująco na niesolidnych przedsiębiorców. Nie ma również podstaw do sugerowania się art. 92 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, dotyczącym zachowania w tajemnicy informacji uzyskanych przez inspektorów ZUS w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych, bo nie o takie informacje chodzi w sprawie.
Wreszcie skarżąca wyeksponowała zawarte w art. 14 i art. 54 Konstytucji RP oraz w art. 1 Prawa prasowego unormowania zapewniające wolność prasy, wolność pozyskiwania i rozpowszechniania informacji, a także rolę prasy w kształtowaniu jawności życia publicznego, kontroli i krytyki społecznej, służące również obronie interesu podatników. (...)
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
(...) Rozważania nad legalnością odmowy udzielenia informacji należy rozpocząć od przypomnienia unormowań zawartych w art. 14 i art. 61 Konstytucji. Sformułowane w nich gwarancje wolności prasy i innych środków społecznego przekazu powiązane są ściśle z zasadą jawności życia publicznego realizowaną w związku z prawem obywatela do informacji o działalności organów władzy publicznej w funkcjonalnym rozumieniu, z ograniczeniem tego prawa wyłącznie ze względu na określone w ustawach: ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa. Do nich również nawiązuje art. 1 Prawa prasowego stanowiący, że prasa - zgodnie z Konstytucją - korzysta z wolności wypowiedzi i urzeczywistnia prawo obywateli do ich rzetelnego informowania, jawności życia publicznego oraz kontroli i krytyki społecznej. Tak określone granice uprawnień prasy sprowadzają możliwość odmowy udzielenia jej informacji "jedynie ze względu na ochronę tajemnicy państwowej i służbowej oraz innej tajemnicy chronionej ustawą". jak to ujmuje art. 4 ust. 2 Prawa prasowego. Poza odesłaniem do ustaw normujących istotę i rodzaje spraw objętych powyższą ochroną, innego rodzaju ograniczenia podmiotowo-przedmiotowe w dostępie do informacji nie dotyczą prasy.