Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie, w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA: A. Robotowska Sędziowie NSA: J. Bała, A. Kuba (spr.) Protokolant: M. Mrozek po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2001 r. sprawy ze skargi H. S. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] r. Nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji o przejęciu na własność Państwa działek gruntu oddala skargę
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] r. Nr[...] Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi na podstawie art. 138 § 1 pkt 1, w związku z art. 156 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, po rozparzeniu odwołania H. S. od decyzji Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] odmawiającej stwierdzenia nieważności decyzji Naczelnika Miasta [...] z dnia [...] r. nr [...] o przejęciu na własność Państwa działek nr 12/5 i 88 o łącznej pow. 0,5613 ha położonych w [...] stanowiących własność M. i J. małż. S. - utrzymał w mocy powyższą decyzję.
W uzasadnieniu decyzji stwierdzono, że Naczelnik Miasta [...] powołaną decyzją z dnia [...] r. działając na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne (Dz.U. Nr 21, poz. 118) przejął na własność Państwa działki oznaczone numerami 12/5 i 88 o łącznej powierzchni 0,5613 ha stanowiące własność M. i J, S.
Z wnioskiem o zwrot nieruchomości wystąpił H. S., syn b. właścicieli gospodarstwa wnosząc o stwierdzenie nieważności cyt. decyzji Naczelnika Miasta [...].
Wojewoda [...] decyzją z dnia [...] r. odmówił stwierdzenia nieważności decyzji organu pierwszej instancji z dnia [...] r. uznając, że przejęcie nieruchomości nastąpiło na wniosek strony, w oparciu o obowiązujące wówczas przepisy prawa.
W złożonym do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi odwołaniu skarżący wnosił o uchylenie decyzji Naczelnika Miasta [...] ponieważ "nie był nigdy przez matkę informowany o złożeniu wniosku o przejęcie przez Skarb Państwa nieruchomości oraz iż kiedyś została zmuszona do podpisania bliżej nieokreślonego pisma dot. omawianych działek".
Rozpoznając sprawę zważono, co następuje.
Decyzja Wojewody [...] jest prawidłowa.
Ustawa z dnia 29 maja 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych za rentę i spłaty pieniężne dawała możliwość właścicielom przekazywania swoich gospodarstw rolnych w zamian za rentę i spłaty pieniężne. Zgodnie z art. 3 tej ustawy nieruchomości stanowiące m.in. współwłasność małżonków mogły być przekazane na własność Państwa tylko za zgodą obojga małżonków. Nie była jednak wymagana zgoda małżonka, dla którego praca w przekazywanym gospodarstwie rolnym nie stanowiła głównego źródła utrzymania. M. S., stosownym wnioskiem do Naczelnika Miasta [...] wystąpiła o wykupienie całej nieruchomości.
W tym przypadku podpis M. S. złożony na tym wniosku wystarczał do przejęcia nieruchomości na rzecz Państwa, bowiem J. S. pobierał w tym czasie emeryturę górniczą, stąd praca w gospodarstwie rolnym nie stanowiła dla małżonka głównego utrzymania.
Powoływanie się przez H. S., syna właścicielki na notarialny testament rodziców z dnia 6 kwietnia 1970 jest nietrafne. Testament ten nie ograniczył bowiem za życia testatora swobodnego zarządzania przez niego posiadaną nieruchomością, co w tym przypadku zasada ta spowodowała w konsekwencji, że M. S. zmieniając postanowienie wyrażone w testamencie w sposób świadomy przekazała w 1975 r. Skarbowi Państwa posiadaną nieruchomość w zamian za spłaty pieniężne.