1. Zastosowanie art. 45 ust. 2 ustawy z dnia 10 października 1987 r. o nasiennictwie /Dz.U. nr 31 poz. 166 ze zm./ może, w wypadkach uzasadnionych potrzebami gospodarczymi, spowodować udzielenie zezwolenia na dopuszczenie do obrotu kwalifikowanego materiału siewnego odmian nie wpisanych do rejestru.
Jest to jednak sytuacja odwrotna niż w ramach klasycznego uznania administracyjnego, w którym tylko w razie kolizji i nadrzędności interesu społecznego organ ma podstawy do uwzględnienia wniosku strony.
2. Z art. 45 ust. 2 ustawy o nasiennictwie wynika, że w zupełnie wyjątkowych sytuacjach minister może odstąpić od podstawowej zasady - dopuszczania do obrotu tylko odmian materiału siewnego wpisanych do urzędowego rejestru - ze względu nie na interes indywidualny strony, lecz ze względu na interes publiczny /"uzasadnione potrzeby gospodarcze Polski"/, i tylko w szczególnych sytuacjach strona może próbować przekonać organ, że ze względu na wskazany przez nią interes publiczny /a nie jej interes własny/ należałoby odstąpić od powyższej zasady. Strona może bronić swego interesu tylko pośrednio, poprzez przejęcia ciężaru dowodu i wykazanie, że "uzasadnione potrzeby gospodarcze kraju" mogą powodować odstąpienie od reguły.
3. Nawet należycie udokumentowana ustna rozmowa z najwyższym rangą pracownikiem państwowym jest tylko rozmową /czy też ustną informacją/, jeśli nie spełnia określonych wymagań prawnych.
Nie można budować faktów prawnych o doniosłych dla strony skutkach z luźnych, nie sprecyzowanych oraz nie ujętych w odpowiednią formę czynników faktycznych.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Spółki z o.o. "F.S." z udziałem zagranicznym na decyzję Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 23 września 1992 r. nr PR.hno-4042-85/92 w przedmiocie zezwolenia na dopuszczenie do obrotu kwalifikowanego materiału siewnego odmian nie wpisanych do urzędowego Rejestru odmian - skargę oddalił.
Spółka z udziałem zagranicznym "F.S." rozpoczęła działalność we wrześniu 1990 r. /po uzyskaniu zezwolenia Prezesa Agencji do Spraw Inwestycji Zagranicznych na utworzenie spółki został sporządzony akt notarialny utworzenia spółki z o.o. i zarejestrowano ją w rejestrze handlowym Sądu Rejonowego w W./. Udziałowcem zagranicznym są Władysława i Zygmunt małżonkowie B. /emigrowali w 1972 r., Zygmunt B. podaje, że był "wieloletnim politycznym więźniem syberyjskich obozów Rosji komunistycznej"/.
Istotnym motywem udziałowca zagranicznego "wszczęcia działalności gospodarczej w Polsce pokomunistycznej" była - jak przedstawiono w zawartej w aktach historii powstania i działalności Spółki - "szeroka propaganda nowych władz polskich, wzywających emigrację polską do powrotu do Polski w celu pomocy we wprowadzeniu nowych technologii i metod organizacyjnych, podbudowanych kapitałem w walucie zachodniej". Działalność "F.S." polega na paczkowaniu /na sprowadzonych z Austrii maszynach/ nasion warzyw, ziół i kwiatów w duże i małe obrazkowe, barwne torby i torebki oraz ich dystrybucji na terenie całej Polski. Firma pokrywać ma już 5 proc. krajowego zapotrzebowania, realizując swój program torebkowanych nasion warzyw, ziół i kwiatów.
Sprawa dotyczy udziału nasion zagranicznych w ofercie firmy /12 proc. całego jej programu/. Wskazane nasiona według Spółki mają stanowić "uzupełnienie w odmianach stanowiących rzadkość na polskim rynku". Spółka z o.o. "F.S. więc wystąpiła do Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej w dniu 10 kwietnia 1992 r. o wyrażenie zgody na dopuszczenie do obrotu w Polsce importowanych nasion warzyw, ziół i mieszanek traw będących odmianami nie wpisanymi do Rejestru odmian /podstawową zasadą jest, że do obrotu dopuszczany jest wyłącznie kwalifikowany materiał siewny odmian wpisanych do Rejestru, a w wyjątkowych sytuacjach Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej jest kompetentny do wydania zezwolenia na dopuszczenie do obrotu kwalifikowanego materiału siewnego odmian nie wpisanych do Rejestru/. Według zainteresowanej firmy wskazane odmiany nie wpisane do Rejestru odmian są odmianami czysto amatorskimi w prawdziwym rozumieniu tego słowa". Spółka przyjmuje, że jej odbiorcami mają być i są "przeciętni działkowcy, żądni modnych, ciekawych i niecodziennych odmian obok znanych i sprawdzonych". W tej sytuacji "ryzyko nieudanych upraw wymierzyć można wielkością grządki na działce". Dyrektor Spółki "F.S." w piśmie "Opis odmian warzyw z importu" stawia pytanie: "jakie znaczenie dla gospodarki narodowej ma kilka oberżyn na grządce poza radością hodowcy?"
W aktach sprawy znajduje się pismo Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych z dnia 2 września 1992 r. nr DZ-05-433/92, skierowane do Spółki, w którym informuje się, że zgłoszone do badań dwie odmiany pora były już kiedyś w Rejestrze odmian, ale na skutek ich nieodpowiedniej wartości gospodarczej zostały z niego skreślone /obecnie mamy w Polsce liczne odmiany pora zdecydowanie lepsze pod względem użytkowym/. Z kolei z pisma tego Ośrodka z dnia 7 października 1992 r. nr DZ-05-475/92 wynika, że inne zgłoszone przez Spółkę odmiany zakończyły cykl dwuletnich doświadczeń wstępnych.