Przepisy dotyczące ustawowego prawa pierwokupu mają charakter iuris cogentis /bezwzględnie obowiązujący/, a zatem nie mogą być modyfikowane przez strony.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Edwarda D. na decyzję Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 22 września 1983 r. w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji o ustanowieniu kandydata na nabywcę gruntów Państwowego Funduszu Ziemi i na podstawie art. 207 par. 3 Kpa stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji, a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej kwotę złotych sześćset tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącego.
Decyzją nr 8224-53/82 z dnia 4 czerwca 1982 r. Naczelnik Miasta i Gminy w Ch. ustalił Edwarda D. kandydatem na nabywcę gruntów PFZ o pow. 1,96 ha, stanowiących działkę nr 31/7, położonych w obrębie ewidencyjnym Ch., gmina Ch., odmawiając jednocześnie ustalenia kandydatem na nabywcę tej działki Zygmunta L. Decyzja ta stała się ostateczną, ponieważ strony nie wniosły odwołania.
Bank Gospodarki Żywnościowej - Oddział Wojewódzki we Włocławku w piśmie do Wojewódzkiego Biura Geodezji i Terenów Rolnych z dnia 3 września 1982 r. nr 8086/82 podał w wątpliwość celowość sprzedaży gruntów Edwardowi D., dotychczasowemu ich dzierżawcy. W odpowiedzi Wojewódzkie Biuro Geodezji i Terenów Rolnych we Włocławku w piśmie z dnia 16 września 1982 r., podpisanym przez zastępcę dyrektora do spraw prawnych, powiadomiło Bank Gospodarki Żywnościowej, że "nie widzi przeszkód w realizacji decyzji Naczelnika Miasta i Gminy w Ch.", ponieważ Edwardowi D., jako długoletniemu dzierżawcy tych gruntów /od 1966 r./, zgodnie z art. 695 par. 2 Kc przysługuje prawo pierwokupu, a na mocy par. 12 ust. 2 pkt 1 lit. "b" zarządzenia Ministra Rolnictwa z dnia 25 lipca 1979 r. w sprawie cen, warunków i trybu sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych /M.P. nr 19 poz. 114/ - pierwszeństwo nabycia spornych gruntów. Dlatego inne okoliczności, podniesione w piśmie Banku, nie mają znaczenia. Odpowiedź ta poprzedzona została komisyjną lustracją spornej działki /z udziałem specjalisty z wojewódzkiego ośrodka postępu rolniczego, kierownika służby rolnej i instruktora do spraw obrotu ziemią/, w wyniku której stwierdzono właściwy stan upraw, właściwą agrotechnikę i prowadzone prawidłowo prace polowe.
Jednakże Bank Gospodarki Żywnościowej - Oddział Wojewódzki we Włocławku pismem z dnia 30 września 1982 r. wystąpił do Wojewody Włocławskiego "z prośbą o zajęcie stanowiska", podając w wątpliwość sprzedaży tych gruntów Edwardowi D. i wyrażając gotowość znalezienia innego, "odpowiedniego kandydata na nabywcę".
W odpowiedzi na powyższe pismo Wojewoda Włocławski pismem z dnia 10 listopada 1982 r. nr WBG. PFZ-4613/129/82, poinformował Bank, że nie znalazł żadnych podstaw prawnych do zmiany w tej kwestii stanowiska, wyrażonego w piśmie Wojewódzkiego Biura Geodezji i Terenów Rolnych z dnia 16 września 1982 r., a w konsekwencji - do stwierdzenia nieważności decyzji organu miejsko-gminnego.
Uznając pismo Wojewody za decyzję, Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej po rozpatrzeniu w trybie nadzoru sprawy sprzedaży działki PFZ nr 31/7, decyzją nr GZU, fz. 0430/623 - 3/83 z dnia 22 września 1983 r., na podstawie art. 156 par. 1 Kpa stwierdził nieważność tej decyzji oraz decyzji Naczelnika Miasta i Gminy w Ch. z dnia 4 czerwca 1982 r. nr 8224-53/82. W uzasadnieniu decyzji Ministra stwierdzono, że powyższe decyzje zakwestionował Bank Gospodarki Żywnościowej /Centrala/, który pismem z dnia 25 grudnia 1982 r. wystąpił o ich uchylenie w trybie nadzoru, jako wydanych bez podstaw prawnych. Wystąpienie to - stwierdzono następnie w uzasadnieniu - uznać należy za słuszne z przyczyn następujących: "W świetle przepisów o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych /par. 12 ust. 1 wówczas obowiązującego zarządzenia Ministra Rolnictwa/ nabywcą nieruchomości przeznaczonej do sprzedaży może być osoba, która odpowiada określonym w przepisach kodeksu cywilnego warunkom nabycia nieruchomości rolnej. Przepis ten w sprawie został naruszony, albowiem z akt sprawy nie wynika, aby terenowe organy administracji państwowej dokonały oceny, czy nabywany obszar przez Edwarda D. kwalifikuje się do zorganizowania gospodarstwa zdolnego do towarowej produkcji rolnej. Posiadane przez niego zabudowane gospodarstwo o pow. 6,90 ha nie może być wzięte pod uwagę, ponieważ oddalone jest od nabywanej nieruchomości PFZ o ponad 15 km. Należy przy tym zauważyć, że nie jest trafny pogląd wojewódzkiego Biura Geodezji i Terenów Rolnych we Włocławku /pismo z dnia 16 września 1982 r. nr WBG-PFZ 4613/123/82, skierowane do Oddziału Wojewódzkiego Banku Gospodarki Żywnościowej/, jakoby fakt dzierżawienia nieruchomości przesądzał o sprzedaży nieruchomości na rzecz dzierżawcy. Okoliczność ta stanowi jedynie podstawę przy ustaleniu prawa pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości, jeżeli nabywca odpowiada warunkom nabycia".