W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego Władysław U. wniósł o uchylenie decyzji Ministra oraz stwierdzenie nieważności decyzji organów I i II instancji, wydanych w postępowaniu zwyczajnym, zwracając uwagę na przewlekłe i stronnicze prowadzenie całego postępowania oraz rażąco naruszające prawo rozstrzygnięcia wymienionych trzech organów administracji państwowej. Skarżący powołał się na dokonane odstępstwa od uproszczonego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Ż.W., w świetle których wyłączono działkę nr 68/17 z gospodarstwa rolnego i założono dla niej odrębną księgę wieczystą. Natomiast odnośnie do pozostałej części gruntów przejętych na własność Państwa, całe postępowanie prowadzono bez jego udziału, nie informując go o terminach lustracji gruntów, dokonywanej zresztą zimą, i sięgnięto od razu po najsurowszy środek, bez stopniowania czynności przewidzianych przepisami o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Zdaniem skarżącego, brak jest obiektywnych ustaleń, czy w jego gospodarstwie były grunty leżące odłogiem, a cała akcja wynikła z pozaprawnego sięgnięcia po jego gospodarstwo, nadające się na działki do pracowników Ministerstwa Handlu Zagranicznego.
W odpowiedzi na skargę nie dostrzeżono nowych okoliczności sprawy, odsyłając do uzasadnienia zaskarżonej decyzji. Ze względu na lakoniczność odpowiedzi, Naczelny Sąd Administracyjny rozprawę odroczył i zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej o dokładne ustosunkowanie się do każdego zarzutu skargi, udostępniając Ministerstwu całość akt sprawy. Uzyskana odpowiedź sprowadziła się do wywodów na temat istoty gospodarstwa opuszczonego w rozumieniu par. 1 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 sierpnia 1961 r. w sprawie opuszczonych gospodarstw rolnych /Dz.U. nr 39 poz. 198/ oraz istoty gospodarstwa rolnego. Z wywodów tych wynikało, że zaskarżona decyzja prawa nie narusza. Do innych zarzutów skargi nie ustosunkowano się.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Na podstawie art. 2 ustawy z dnia 13 lipca 1957 r. o zmianie dekretu z dnia 18 kwietnia 1955 r. o uwłaszczeniu i uregulowaniu innych spraw związanych z reformą rolną i osadnictwem rolnym /Dz.U. nr 39 poz. 174 ze zm./ poszerzono możliwości przejmowania na własność Państwa gospodarstw opuszczonych. Ostatnia wersja art. 2 tej ustawy /w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 13 lipca 1961 r. - Dz.U. nr 32 poz. 161/ dopuszczała przejęcie każdego opuszczonego gospodarstwa, a nie - jak dotychczas - tylko nabytych z reformy rolnej lub osadnictwa. Jednocześnie upoważniono Radę Ministrów do określenia, jakie gospodarstwa uważa się za opuszczone. W par. 1 ust. 1 cytowanego rozporządzenia z dnia 5 sierpnia 1961 r. za gospodarstwa opuszczone uznano takie, na których nie zamieszkuje właściciel ani jego małżonek, dzieci lub rodzice, a poza tym nie jest ono w całości lub większej części uprawiane oraz poddawane właściwym zabiegom agrotechnicznym przez właściciela, użytkownika lub dzierżawcę. Jednakże art. 2 ustawy z dnia 13 lipca 1957 r. został uchylony na mocy art. 51 pkt 1 ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych /Dz.U. nr 11 poz. 79/, która weszła w życie z dniem 1 lipca 1982 r. Oznacza to, że od dnia 1 lipca 1982 r. egzekwowanie obowiązku rolniczego użytkowania gruntów może następować wyłącznie na podstawie przepisów zacytowanej ustawy z dnia 26 marca 1982 r., zwłaszcza jej art. 40-46. Nowe przepisy w szczególności posługują się pojęciem gruntów rolnych i leśnych, a nie gospodarstwa rolnego, oraz przewidują ekwiwalentność i stopniowanie środków administracyjnych.