Zwolnienie funkcjonariusza celnego od obowiązku wykonywania pracy /par. 11 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 stycznia 1983 r. w sprawie niektórych praw i obowiązków urzędników administracji celnej - Dz.U. nr 5 poz. 34/ nie jest tożsame z instytucją zawieszenia urzędnika w wykonywaniu obowiązków, o której mowa w art. 11 i art. 12 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych /Dz.U. nr 31 poz. 214 ze zm./, lecz ze zwolnieniem z pełnienia obowiązków, o ,jakim mowa w art. 15 tej ustawy. Zwolnienia takie są ściśle związane z wypowiedzeniem stosunku pracy.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Jerzego Ch. na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł z dnia 16 października 1991 r. w przedmiocie rozwiązania stosunku pracy i zawieszenia w pełnieniu obowiązków służbowych i na podstawie art. 207 par. 2 pkt 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję.
Prezes Głównego Urzędu Ceł decyzją z dnia 16 października 1991 r. nr DPK-I-111-384/91, wydaną na podstawie par. 11 ust. 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 stycznia 1983 r. w sprawie niektórych praw i obowiązków urzędników administracji celnej /Dz.U. nr 5 poz. 34/, zawiesił Jerzego Ch. z dniem 17 października 1991 r. w pełnieniu funkcji dyrektora Urzędu Celnego w Rz. i jednocześnie rozwiązał z nim stosunek pracy z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, to jest z dniem 31 stycznia 1992 r. W uzasadnieniu decyzji wskazał - jako ważne względy służbowe - czterokrotne wprowadzenie w błąd Prezesa Głównego Urzędu Ceł przez podanie nieprawdziwych danych co do przebiegu prac związanych z przebudową przejścia granicznego i zdezorganizowanie ruchu na przejściach granicznych przez wydanie w dniu 19 sierpnia 1991 r., bez żadnej podstawy prawnej i faktycznej, polecenia pobierania od importerów zabezpieczania majątkowego w gotówce, co spowodowało wydłużenie czasu odprawy celnej oraz liczne uzasadnione skargi importerów, a ponadto - naruszenie zaufania do urzędu administracji państwowej i dobrego imienia reprezentowanej instytucji.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego na powyższą decyzję Jerzy Ch. wniósł o jej uchylenie jako niezgodnej z prawem; zdaniem skarżącego, ze sformułowania par. 11 ust. 1 rozporządzenia powołanego w zaskarżonej decyzji wynika, że na jego podstawie, to jest z "ważnych względów służbowych", stosunek pracy z funkcjonariuszem celnym mianowanym może być rozwiązany tylko za zgodą Prezesa Głównego Urzędu Ceł, a zatem przepis ten nie ma zastosowania do dyrektorów urzędów celnych, którzy są mianowani bezpośrednio przez Prezesa tego Urzędu i on jest wyłącznie uprawniony do rozwiązania tego stosunku pracy. Podstawę prawną rozwiązania stosunku pracy przez Prezesa Głównego Urzędu Ceł z dyrektorami urzędów celnych w drodze wypowiedzenia stanowi tylko art. 13 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych /Dz.U. nr 31 poz. 214 ze zm./, który wyczerpująco wymienia przesłanki rozwiązania w tym trybie stosunku pracy z urzędnikiem państwowym mianowanym oraz wymaga zasięgnięcia opinii przedstawicielstwa załogi w wypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 1-3 tego artykułu. Przepisy art. 11 i art. 12 powyższej ustawy wymieniają wyczerpująco przyczyny zawieszenia urzędnika państwowego w pełnieniu obowiązków służbowych, lecz żadna z nich nie odnosi się do niego.
W odpowiedzi na skargę Prezes Głównego Urzędu Ceł wniósł o jej oddalenie, ponieważ rozwiązanie stosunku pracy z funkcjonariuszami celnymi mianowanymi może nastąpić na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych /Dz.U. nr 31 poz. 214/ w razie wystąpienia okoliczności, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1-5 tej ustawy, jak również na podstawie par. 11 cytowanego w decyzji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 stycznia 1983 r., gdy wymagają tego ważne względy służbowe. (...) Rozwiązanie stosunku pracy z Jerzym Ch. nastąpiło na podstawie par. 11 ust. 1 tego rozporządzenia, to jest z uwagi na ważne względy służbowe. Zarzut naruszenia art. 13 powołanej ustawy zatem jest nietrafny. Należy też uwzględnić, że w urzędzie, którym kierował skarżący, nie ma przedstawicielstwa pracowniczego. W okresie wypowiedzenia funkcjonariusz celny może być zwolniony od obowiązku wykonywania pracy, o czym stanowi par. 11 ust. 2 omawianego rozporządzenia, zastosowany w niniejszej sprawie. Nie znajduje więc także uzasadnienia zarzut naruszenia art. 11 i art. 12 powyższej ustawy. Zaskarżona decyzja została wydana ze względu na fakt, iż informacje telefoniczne przekazywane przez Jerzego Ch. bezpośrednio Prezesowi Urzędu były nierzetelne i wprowadzały w błąd co do stanu prac przygotowawczych związanych z przebudową przejścia granicznego. W wyniku sprawdzenia stwierdzono, że wbrew zapewnieniom prace te nie były zaawansowane i nie przekroczono etapu ustalania prawa własności nieruchomości gruntowej. Tym samym Jerzy Ch. utracił zaufanie co do swej wiarygodności w pełnieniu funkcji dyrektora urzędu celnego. Wskazano ponadto w odpowiedzi na skargę, że skarżący wydał podległym pracownikom polecenie bezwzględnego żądania składania zabezpieczenia majątkowego przez importerów tylko w postaci gotówki. Polecenie to odbiegało od obowiązującego stanu prawnego, gdyż przepisy art. 16, art. 76 i art. 77 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. - Prawo celne /Dz.U. nr 75 poz. 445 ze zm./, mówiące o zabezpieczeniu majątkowym, nie określają, w jakiej formie powinno być ono złożone. Dozwolone są zatem różne formy prawne takiego zabezpieczenia, między innymi czek i weksel. (...)