Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Włodzimierz Ryms (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Jacek Chlebny Sędzia NSA Jerzy Solarski Protokolant Andżelika Borek po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. L. L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 września 2006 r. sygn. akt IV SA/Wa 1017/06 w sprawie ze skargi J. L. L. na decyzję Prezesa Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców z dnia [...] marca 2006 r. nr [...] w przedmiocie obywatelstwa polskiego 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie; 2. zasądza na rzecz skarżącej J. L. L. od Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji kwotę 380 (słownie: trzysta osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 27 września 2006 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę J. L. L. na decyzję Prezesa Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców z dnia [...] marca 2006 r. w przedmiocie odmowy stwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego przez G. H.
W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.
Decyzją z dnia [...] marca 2006 r. Prezes Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców utrzymał w mocy decyzję Wojewody Pomorskiego z dnia [...] lipca 2005 r. w przedmiocie odmowy stwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego przez G. H., według stanu na dzień jej śmierci ([...] maja 1979 r.), ponieważ utraciła ona obywatelstwo polskie na skutek tego, że w 1976 r. wyjechała na pobyt stały do RFN, wystąpiła z wnioskiem o zezwolenie na zmianę obywatelstwa polskiego na niemieckie i uzyskała obywatelstwo niemieckie. Organ II instancji wskazał, że J. L., córka G. H. ma interes prawny w postępowaniu o potwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego przez G. H., ponieważ Sąd Rejonowy w G. zobowiązał skarżącą do przedłożenia dokumentu potwierdzającego posiadanie obywatelstwa polskiego przez G. H.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalając skargę stwierdził, że skarżąca nie ma interesu prawnego w tej sprawie, a zatem nie mogła skutecznie wnieść skargi. W sprawach z zakresu obywatelstwa interes prawny ma osoba, której status jest przedmiotem postępowania. Obywatelstwo jest prawem osobistym, ściśle związanym z osobą której dotyczy, co oznacza, że wyłączone jest inicjowanie postępowania, mające na celu ustalenie statusu prawnego określonej osoby, przez inne osoby. Rozstrzygnięcie o obywatelstwie G. H. na podstawie wniosku skarżącej, będącej jej spadkobierczynią należy uznać za naruszenie przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. z 2000 r., Nr 28, poz. 353 ze zm.). Interesu prawnego skarżącej nie można wywodzić z faktu skierowania do niej przez sąd powszechny pisma z żądaniem przedłożenia określonej decyzji w związku z toczącym się postępowaniem spadkowym. Sąd powszechny nie jest związany żadnym orzeczeniem administracyjnym.
W skardze kasacyjnej od tego wyroku skarżąca zarzuciła naruszenie przepisów art. 50 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), art. 134 § 1 i 2 w związku z art. 145 § 1 pkt 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz art. 156 § 1 pkt 4 k.p.a., a także art. 134 § 1 i 2 w związku z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, art. 28 i art. 105 § 1 k.p.a. Zdaniem skarżącej ma ona interes prawny w domaganiu się stwierdzenia decyzją administracyjną obywatelstwa polskiego swojej matki, ponieważ od tego zależy dalszy tok postępowania cywilnego. Kwestią zasadniczą jest bowiem ustalenie jurysdykcji krajowej. Ponadto skoro Sąd I instancji stwierdził, iż strona nie posiada interesu prawnego, to powinien stwierdzić albo nieważność decyzji obu instancji albo uchylić te decyzje ze wskazaniem, iż sprawa administracyjna powinna zostać umorzona. Wskutek oddalenia przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie skargi, pozostaje w obrocie oczywiście błędna decyzja odmawiająca stwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego z przyczyn merytorycznych, którą jest związany sąd powszechny.