Dnia 21 października 2020 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jacek Chlebny (spr.) sędzia NSA Zdzisław Kostka sędzia del. NSA Andrzej Irla po rozpoznaniu w dniu 21 października 2020 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Konsula Rzeczypospolitej Polskiej w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 października 2019 r. sygn. akt IV SAB/Wa 66/19 w sprawie ze skargi małoletniej A.T. reprezentowanej przez przedstawiciela ustawowego S. T. na bezczynność Konsula Rzeczypospolitej Polskiej w [...] w przedmiocie wniosku o wydanie paszportu 1. uchyla punkt 1. zaskarżonego wyroku i zobowiązuje Konsula Rzeczypospolitej Polskiej w [...] do rozpatrzenia wniosku A. T. o wydanie paszportu w terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania wyroku wraz z aktami sprawy, 2. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości.
Wyrokiem z 22 października 2019 r., sygn. akt IV SAB/Wa 66/19, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie ze skargi małoletniej A. T. reprezentowanej przez przedstawiciela ustawowego S. T. na bezczynność Konsula Rzeczypospolitej Polskiej w [...] (dalej: "Konsul") w przedmiocie rozpatrzenia wniosku o wydanie polskiego paszportu: 1. zobowiązał organ do rozpatrzenia wniosku o wydanie paszportu w terminie 7 dni od dnia otrzymania prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy, 2. stwierdził, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, 3. zasądził od Konsula na rzecz skarżącej kwotę 580 (pięćset osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Rozstrzygnięcie zapadło w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy.
Wnioskiem z dnia [...] listopada 2018 r. złożono w imieniu małoletniej wniosek o wydanie paszportu. Do wniosku dołączono poświadczenie obywatelstwa polskiego małoletniej, odpis zupełny jej aktu urodzenia, odpis skrócony aktu małżeństwa jej rodziców, zdjęcie paszportowe oraz należną opłatę konsularną. Rodzice małoletniej okazali również swoje aktualne paszporty [...].
Pismem z [...] listopada 2018 r. Konsul wezwał wnioskodawcę, na podstawie art. 77 ustawy z dni 25 czerwca 2015 r. Prawo konsularne (Dz.U. z 2017 r. poz. 1545 ze zm.) - dalej: prawo konsularne, do usunięcia braków formalnych wniosku przez przedłożenie aktu urodzenia dziecka zawierającego dane umożliwiające identyfikację rodziców w terminie 14 dni pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.
Dnia [...] listopada 2018 r. wpłynęło pismo strony zawierające ponaglenie w trybie art. 37 § 1 k.p.a., w którym poinformowała, że nie uzupełni wniosku paszportowego. W odpowiedzi z [...] listopada 2018 r. Konsul wskazał, że stronie nie przysługuje środek prawny w postaci ponaglenia. Następnie pełnomocnik strony pismem z [...] grudnia 2018 r. poinformował, że nie będzie uzupełniać wniosku paszportowego oraz zwrócił się o nadanie biegu wnioskowi paszportowemu. W przypadku nieuwzględnienia wniosku wniósł o przesłanie zawiadomienia o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania bądź doręczenie odmowy wydania paszportu w formie decyzji.
W skardze na bezczynność organu skarżąca zarzuciła naruszenie art. 51 i 58 ust. 1 w zw. z art. 73 ust. 1 prawa konsularnego w związku z art. 6, art. 39 ust. 1 i art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych (tj. z 2018 r. poz. 1919) z powodu niewydania małoletniemu polskiego paszportu lub decyzji odmawiającej jego wydanie. Skarżąca wniosła o zobowiązanie Konsula do niezwłocznego rozpatrzenia wniosku o wydanie paszportu i zasądzenie kosztów postępowania.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej odrzucenie na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a., a na wypadek nieuwzględnienia skargi, o oddalenie jako bezzasadnej.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wspomnianym we wstępie wyrokiem orzekł o bezczynności organu, która nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa oraz wyznaczył termin 7 dni na rozpatrzenie wniosku. W uzasadnieniu wyroku wskazał, że w postępowaniu paszportowym bezczynność konsula może stanowić przedmiot skargi do sądu w związku z treścią art. 3 § 2 pkt 8 w związku z pkt 1 bądź 4 p.p.s.a. Nie stanowi przeszkody do wniesienia skargi na bezczynność konsula okoliczność, że ustawa prawo konsularne nie przewiduje instytucji ponaglenia. Zgodnie bowiem z treścią art. 52 p.p.s.a., obowiązującą w dniu złożenia skargi do sądu, skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu przed organem właściwym w sprawie. Oznacza to, że brak przepisu w ustawie prawo konsularne, regulującego środek zaskarżenia w postaci ponaglenia, z pewnością nie wyklucza przysługującego prawa do wniesienia skargi na bezczynność.