Sprawa ze skargi kasacyjnej [...] sp. z o.o. od wyroku WSA w Gdańsku w sprawie ze skargi [...] sp. z o.o. na czynność [...] Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków nr [...] w przedmiocie włączenia karty zabytku do wojewódzkiej ewidencji zabytków
Sentencja

Dnia 26 października 2016 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jacek Chlebny (spr.) Sędziowie sędzia NSA Zdzisław Kostka sędzia del. NSA Andrzej Irla Protokolant sekretarz sądowy Agnieszka Chustecka po rozpoznaniu w dniu 18 października 2016 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej [...] sp. z o.o. w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 1 października 2014 r. sygn. akt II SA/Gd 399/14 w sprawie ze skargi [...] sp. z o.o. w [...] na czynność [...] Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w [...] z dnia [...] marca 2014 r. nr [...] w przedmiocie włączenia karty zabytku do wojewódzkiej ewidencji zabytków 1) oddala skargę kasacyjną; 2) zasądza od [...] sp. z o.o. w [...] na rzecz [...] Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w [...] kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Inne orzeczenia o symbolu:
6361 Rejestr  zabytków
Inne orzeczenia z hasłem:
Zabytki
Inne orzeczenia sądu:
Naczelny Sąd Administracyjny
Inne orzeczenia ze skargą na:
Generalny Konserwator Zabytków
Uzasadnienie strona 1/7

Zaskarżonym wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalił skargę [...] sp. z o.o. w [...] na czynność [...] Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w [...] z [...] marca 2014 r. w przedmiocie włączenia karty zabytku do wojewódzkiej ewidencji zabytków.

Wyrok ten został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.

[...] Wojewódzki Konserwator Zabytków w [...] w dniu [...] marca 2014 r., na podstawie art. 22 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 ze zm.) i § 15 rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków (Dz.U. Nr 113, poz. 661), włączył do Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków województwa [...] obiekty zlokalizowane na terenach stoczniowych w [...] według załączonego wykazu, w tym obiekty stanowiące własność [...] sp. z o.o. w[...] : magazyn główny wydziału A (karta ew. nr[...]), torowisko (karta ew. nr[...]), budynek warsztatów szkolnych (karta ew. nr[...]), ozdobna brama murowana (karta ew. nr[...]).

Skarżąca spółka w piśmie z 8 kwietnia 2014 r. wezwała organ do usunięcia naruszenia prawa, którego organ nie uwzględnił w odniesieniu do wyżej wskazanych obiektów.

Skarżąca wniosła skargę na czynność [...] Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w [...] z dnia [...] marca 2014 r. w zakresie powyższych obiektów (art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2016 r. poz. 718 ze zm.) - dalej: P.p.s.a.).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, oddalając skargę, stwierdził, że zaskarżona czynność odpowiada prawu. Nie podzielił zarzutu skarżącej dotyczącej prawidłowości włączenia do ewidencji torowiska (karta ew. nr[...]) i twierdzeń, że obiekt ten stanowi ruchomość, a zatem ujęcie go w ewidencji mogło nastąpić jedynie za zgodą skarżącej (art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami). Sąd I instancji podzielił pogląd organu, że torowisko stanowi część składową nieruchomości, jest zatem zabytkiem nieruchomym. Odwołał się do definicji zabytku nieruchomego określonej w art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz do przepisów art. 45-49 Kodeksu cywilnego. Podkreślił, że torowisko, a ściślej odcinki torów zakładowej sieci kolejowej, to budowla o charakterze kolejowym stanowiąca odcinek drogi kolejowej z własną podbudową pod podkładami kolejowymi pełniąca na terenie dawnej Stoczni funkcje komunikacyjne. Zespół tych torów nie mógłby funkcjonować zgodnie ze swym przeznaczeniem bez ulokowania ich na nieruchomości gruntowej i trwałego z nią zespolenia dla realizacji funkcji gospodarczej. Zaakceptował stanowisko w tym zakresie wyrażone w opinii z 2 września 2014 r. przez Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Następnie Sąd I instancji stwierdził, że zabytkowy charakter obiektów włączonych do ewidencji został przez organ prawidłowo zweryfikowany. Wskazał, że włączone obiekty spełniają definicję zabytku z art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Stanowią one świadectwo minionej epoki i istotnych z punktu widzenia losów Polski zdarzeń historycznych, jakimi były strajk robotników w sierpniu 1980 r. i powstanie Niezależnego Związku Zawodowego "Solidarność", stanowiących impuls zmian polityczno-ustrojowych w Polsce i Europie Środkowo-wschodniej i prowadzących do budowy suwerennego i demokratycznego państwa polskiego. Ich zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną. Organ wyspecjalizowany w zakresie ochrony zabytków dysponuje odpowiednią kadrą urzędniczą i mógł w ramach własnego urzędu dokonać oceny wartości zabytkowych obiektów, których włączenie co ewidencji skarżąca kwestionuje. Organ poddał ocenie cały obszar dawnej Stoczni Gdańskiej, analizując wartości zabytkowe poszczególnych obiektów w wymiarze kulturowym i historycznym - na wszystkich etapach rozwoju stoczni, począwszy od Królewskiej Bazy Korwet, przez Stocznię Królewską przekształconą w Stocznię Cesarską, przez Stocznię Schichaua, aż po okres powojenny i Stocznię Gdańską im. Lenina. Uwzględniono również aspekt najnowszej historii Polski, w tym walkę polskiego społeczeństwa o wolność i niepodległość od obcych wpływów. Stocznia Gdańska postrzegana jest rozpoznawalnym na świecie symbolem Polski i ruchu wolnościowo-demokratycznego. Sąd I instancji podkreślił, że Konserwator dokonał czynności włączenia kart ewidencyjnych zabytków zidentyfikowanych na terenach postocznionych w oparciu o opracowanie zatytułowane "Ewidencja obiektów dawnej Stoczni Gdańskiej", sporządzone przez autorów: dr inż. arch. A. O., mgr inż. arch. A. D. i mgr inż. arch. A. W. Stanowiło ono merytoryczną podstawę uznania obiektów postoczniowych za zabytki. Przedmiotem opracowania uczyniono obiekty historyczne dawnej Stoczni Gdańskiej, które w trakcie opracowania zostały rozpoznane i udokumentowane na kartach ewidencyjnych. Ewidencją objęto elementy kultury materialnej pochodzące z różnych okresów działalności Stoczni, reprezentujących zróżnicowane walory architektoniczne, stan zachowania i wartość materialną, składających się jednak na unikatowy zasób dziedzictwa kulturowego. Z opracowania tego wynika, że wykonanie ewidencji obiektów postoczniowych polegało na identyfikacji podczas prac terenowych wartościowych kulturowo obiektów i uporządkowaniu ich na zbiorczej liście ewidencyjnej. Następnie w oparciu o zgromadzony materiał wykonany został katalog kart ewidencyjnych pokazujących dokładną lokalizację obiektu na terenie Stoczni wraz z podstawowymi danymi administracyjno-adresowymi, uzupełnionymi o przedstawienie stanu zachowania na ilustracjach fotograficznych. Dopełnieniem materiału opracowanego na kartach ewidencyjnych były ilustracje fotograficzne poszczególnych obiektów uporządkowane i zapisane na nośniku elektronicznym oraz zbiorcza mapa obszaru w skali 1:2000. Konserwator poddał przedmiotowe opracowanie krytycznej analizie, co potwierdza fakt, że zaewidencjonowano 290 obiektów na terenie stoczniowym, a tylko 240 spośród nich włączono do ewidencji. Konserwator przy podejmowaniu kwestionowanych czynności poza opracowaniem, o którym mowa powyżej, oparł się również na dokumentacji technicznej i fotograficznej. Zebrał informacje o historii obiektów, czasie ich powstania oraz roli użytkowej pełnionej w przeszłości i obecnie. Ustalił cechy techniczne analizowanych obiektów oraz wszelkie zmiany, jakie zaszły w trakcie ich eksploatacji. Konserwator skorzystał z opinii sporządzonej przez Narodowy Instytut Dziedzictwa Działu Ekspertyz i Analiz Konserwatorskich w sprawie oceny kategorii zabytków. Walory zabytkowe obiektów objętych skargą wynikają z ciągłości historycznej [...] i narodu polskiego. Sąd I instancji zaznaczył, że przepisy nie nakładają wymogu uzasadniania kart ewidencyjnych. Pomimo braku takiego uzasadnienia oceniono, że organowi udało się potwierdzić wartość historyczną obiektów na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego i dodatkowych wyjaśnień na rozprawie. Brak uzasadnienia karty nie stanowi naruszenia przepisów postępowania administracyjnego, ponieważ przy włączaniu karty zabytku do ewidencji nie stosuje się K.p.a. Sąd nie uwzględnił zarzutu skarżącej, że jej uprawnienia właścicielskie zostały ograniczone poprzez rozszerzenie opieki konserwatorskiej na obiekty, które w chwili nabycia - zgodnie z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i rejestrem zabytków, nie były otoczone taką opieką. Podkreślił, że sporządzanie ewidencji zabytków jest procesem ciągłym i możliwe jest poszerzenie zakresu zainteresowań o kolejne grupy obiektów dziedzictwa kulturowego. Na koniec Sąd I instancji stwierdził, że nie doszło do naruszenia chronionego konstytucyjnie prawa własności, powołując się na preambułę oraz przepisy Konstytucji.

Strona 1/7
Inne orzeczenia o symbolu:
6361 Rejestr  zabytków
Inne orzeczenia z hasłem:
Zabytki
Inne orzeczenia sądu:
Naczelny Sąd Administracyjny
Inne orzeczenia ze skargą na:
Generalny Konserwator Zabytków