Organ nadzoru budowlanego w postępowaniu naprawczym prowadzonym na podstawie art. 51 ustawy - Prawo budowlane nie może więc żądać od inwestora wykazania się prawem do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Kwestie dotyczące naruszenia przez budowę prawa własności nieruchomości nie ma wpływu na treść rozstrzygnięć podejmowanych przez organ nadzoru budowlanego w postępowaniu naprawczym. Kwestie te przechodzą do właściwości sądów powszechnych na drodze postępowania cywilnego. Ten kierunek linii orzecznictwa, a mianowicie pogląd, iż na etapie postępowania legalizacyjnego nie bada się już prawa inwestora do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, był także prezentowany pod rządem ustawy z dnia 24 października 1974r. - Prawo budowlane ( Dz. U. Nr 38, poz. 229 ze zm.). Naczelny Sąd Administracyjny przyjmował, że dysponowanie nieruchomością na cele budowlane bada się na etapie postępowania o udzielenie pozwolenia na budowę, natomiast organ orzekający na etapie postępowania legalizacyjnego (w sprawie zezwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego wybudowanego bez pozwolenia na budowę) nie ma obowiązku dokonywania ustaleń, czy inwestorowi przysługuje prawo dysponowanie nieruchomością na cele budowlane, jak czyni to przy udzielaniu pozwolenia na budowę, które może być wydane wyłącznie osobie posiadającej takie prawo. Naczelny Sąd Administracyjny stał na stanowisku, iż unormowanie zawarte w art. 42 ust. 1 Prawa budowlanego z 1974r. dotyczy wyłącznie kwestii technicznych związanych z obiektem. Udzielenie zezwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego nie przesądza o prawie własności gruntu i nie ma bezpośrednio wpływu na ustalenie tych spraw (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 listopada 1991 r., sygn. akt IV SA 927/91 - OSP 1994/6/103 ).
W tym stanie rzeczy chybione są zarzuty dotyczące naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 51 ust. 1 i 2 w zw. z art. 51 ust. 7 ustawy - Prawo budowlane, jak też art. 51 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 51 ust. 7 ustawy - Prawo budowlane oraz art. 51 ust. 3 pkt 1 w zw. z art. 32 ust. 4 pkt 2 ustawy - Prawo budowlane przez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie.
Nie są także zasadne zarzuty kasacyjne dotyczące naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 48 ust. 1 w zw. z art. 48 ust. 2 pkt 1 lit.b) ustawy - Prawo budowlane.
Rację ma skarżący I. Z., że organ podjął czynności po zakończeniu całej inwestycji, co wynika także z załączonego do akt sprawy dziennika budowy. Jednocześnie jednak należy mieć na uwadze, iż inwestor M. P. zrealizował sieć wodociągową i kanalizację sanitarną, w tym na terenie działki nr [...] w D., na podstawie ostatecznej decyzji udzielającej pozwolenia na budowę i wyeliminowanie po zrealizowaniu inwestycji z obrotu prawnego tej decyzji w części dotyczącej działki nr [...] nie czyni z inwestora sprawcy samowoli budowlanej. Skoro bowiem w dacie realizacji przedmiotowej budowy pozostawała w obrocie prawnym w pełnym zakresie ostateczna decyzja Wójta Gminy S. z dnia [...] listopada 2002 r., to w takiej sytuacji inwestorowi nie można zarzucić samowoli budowlanej, o jakiej mowa w art. 48 ustawy - Prawo budowlane, a więc organy nie miały uprawnienia do żądania na podstawie art. 48 ust. 3 pkt 2 ustawy dokumentów, o których mowa w art. 33 ust. 2 pkt 2 ustawy.
Podkreślić należy, iż przepis art. 48 ustawy - Prawo budowlane ma zastosowanie w sytuacjach typowej samowoli budowlanej. Natomiast przepis art. 51 ustawy, przez nawiązanie do art. 50, wyraźnie wyodrębnia te działania inwestora, które nie stanowią zjawisk samowoli budowlanej objętych art. 48 i 49b, a więc realizacji inwestycji budowlanej bez wymaganego pozwolenia na budowę lub zgłoszenia zamiaru budowy właściwemu organowi architektoniczno - budowlanemu. Obejmuje swoim zakresem m.in.