Dla skutecznego nabycia obywatelstwa w trybie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim (Dz.U. z 2000 r. Nr 28, poz. 353 ze zm.) konieczne jest złożenie odpowiedniego oświadczenia woli przed właściwym organem określonym w art. 17 ust. 2 ww. ustawy. Złożenie oświadczenia "Przed właściwym organem"oznacza konieczność osobistego stawiennictwa strony przed organem (lub uprawnionym pracownikiem) i uzewnętrznienia przed nim swojej woli, a więc udział w tej czynności także osoby działającej jako organ.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Włodzimierz Ryms Sędziowie sędzia NSA Marek Stojanowski /spr./ sędzia del. WSA Maria Werpachowska Protokolant Marcin Sikorski po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 2012 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej S. L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 listopada 2010 r. sygn. akt IV SA/Wa 1610/10 w sprawie ze skargi S. L. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] lipca 2010 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyjęcia oświadczenia woli nabycia obywatelstwa polskiego oddala skargę kasacyjną
Zaskarżonym wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę S. L. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z [...] lipca 2010 r. w przedmiocie odmowy przyjęcia oświadczenia woli w sprawie nabycia obywatelstwa polskiego.
Wyrok ten został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
W dniu [...] czerwca 1989 r. S. L., obywatel [...], zawarł w T. związek małżeński z obywatelką polską R. T., posiadającą również obywatelstwo [...]. Decyzją z [...] czerwca 2005 r. Wojewoda Małopolski udzielił S. L. zezwolenia na osiedlenie się na terytorium Polski. W dniu [...] listopada 2005 r. zainteresowany złożył przed Wojewodą Małopolskim oświadczenie woli w sprawie nabycia obywatelstwa polskiego na podstawie art. 10 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. z 2000 r. Nr 28, poz. 353 ze zm.). Pismem z dnia [...] lutego 2006 r. Wojewoda Małopolski uzależnił przyjęcie tego oświadczenia od przedłożenia przez wnioskodawcę dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa [...]. W związku z tym, że wnioskodawca nie przedstawił tego dowodu, Wojewoda Małopolski decyzją z [...] stycznia 2007 r. odmówił przyjęcia od zainteresowanego przedmiotowego oświadczenia w sprawie nabycia obywatelstwa.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, po rozpoznaniu odwołania S. L., decyzją z dnia [...] listopada 2007 r. uchylił decyzję Wojewody Małopolskiego i umorzył postępowanie pierwszej instancji. Organ odwoławczy wskazał, że z ustaleń dokonanych przez organ I instancji jednoznacznie wynika, iż wnioskodawca pomimo, że uzyskał zezwolenie na osiedlenie się na terytorium Polski, ma miejsce zamieszkania w [...]. Powołując się na treść art. 17 ust. 2 ustawy o obywatelstwie polskim, Minister stwierdził, iż organem właściwym do przyjęcia od niego oświadczenia o woli nabycia obywatelstwa polskiego w tej sytuacji był Konsul RP w T., a nie Wojewoda Małopolski, co nakazywało umorzyć postępowanie prowadzone przed niewłaściwym organem.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 2 kwietnia 2008 r., sygn. IV SA/Wa 233/08 oddalił skargę na powyższą decyzję, przyjmując, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, iż centrum życiowe skarżącego znajduje się w [...], a zatem jest osobą zamieszkałą za granicą w rozumieniu art. 17 ust. 2 ustawy o obywatelstwie polskim. Prawidłowo zatem, zdaniem Sądu, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji uznał, że właściwy do rozpoznania żądania skarżącego był Konsul RP w T., a nie Wojewoda Małopolski. Sąd I instancji stwierdził, że zaskarżone orzeczenie nie uniemożliwia skarżącemu uzyskania merytorycznej pozytywnej decyzji o przyjęciu oświadczenia woli. Skarżący nie jest zobowiązany do złożenia kolejnego wniosku, albowiem ten złożony w ustawowym terminie powinien być przekazany według właściwości Konsulowi RP w T. i rozpoznany.
Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 8 lipca 2009 r., sygn. II OSK 1099/08 oddalił skargę kasacyjną Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji od powyższego wyroku. Odnosząc się do oceny zasadności skargi kasacyjnej, Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że skarżący organ zakwestionował w niej jedynie wytyczne Sądu I instancji dotyczące obowiązku przekazania Konsulowi RP w T. wniosku skarżącego o przyjęcie oświadczenia o woli nabycia obywatelstwa polskiego. Podniesiony w ramach podstawy naruszenia prawa materialnego (art. 10 ust. 1 i 1 a oraz art. 17 ust. 2 pkt 2 ustawy o obywatelstwie polskim) zarzut był jednak nieuzasadniony, albowiem Sąd I instancji nakazał organowi przekazać wniosek skarżącego o przyjęcie oświadczenia o woli nabycia obywatelstwa, a nie samo oświadczenie. Skarżący złożył odrębne podanie o przyjęcie przez Wojewodę Małopolskiego jego oświadczenia o woli nabycia obywatelstwa polskiego, któremu powinien zostać nadany bieg zgodnie z przepisami k.p.a. Według Naczelnego Sądu Administracyjnego, Sąd I instancji, nakazując organowi przekazanie wniosku Konsulowi RP w T., nie przesądził, czy oświadczenie złożone przez skarżącego o woli nabycia obywatelstwa polskiego w postępowaniu prowadzonym przez organ niewłaściwy należy traktować jako złożone z zachowaniem terminu określonego w art. 10 ust. 1a ustawy. To, czy termin do dokonania tej czynności materialnoprawnej należy uznać za zachowany będzie podlegać ocenie właściwego organu, a więc Konsula RP w T. rozpatrującego wniosek skarżącego o przyjęcie oświadczenia o woli nabycia obywatelstwa polskiego.