Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Roman Hauser Sędzia del. WSA Arkadiusz Despot-Mładanowicz Sędzia NSA Ludwik Żukowski /spr./ Protokolant Anna Jusińska po rozpoznaniu w dniu 16 października 2007r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej S. A. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 23 października 2006 r., sygn. akt III SA/Łd 393/06 w sprawie ze skargi S. A. na orzeczenie Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej w Ł. z dnia [...], nr [...] w przedmiocie zmiany kategorii zdolności do służby wojskowej oddala skargę kasacyjną
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi (zwany dalej WSA, Sądem I instancji lub Sądem) wyrokiem z dnia 23 października 2006 r., sygn. akt III SA/Łd 393/06 oddalił skargę S. A. na orzeczenie Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy zmiany ostatecznego orzeczenia uznającego go za trwale niezdolnego do służby wojskowej w czasie pokoju, w razie ogłoszenia mobilizacji oraz w czasie wojny, a także zaliczającego do kategorii E. W uzasadnieniu wyroku stwierdzono, że orzekające w sprawie organy nie dopuściły się naruszenia przepisów prawa w stopniu uzasadniającym uwzględnienie skargi. Rolą orzekających w sprawie organów było zrealizowanie wytycznych zawartych w poprzednim wyroku WSA z dnia 3 listopada 2005 r., sygn. akt III SA/Łd 538/05, w którym uchylając orzeczenia komisji obydwu instancji Sąd zobowiązał je przy ponownym rozpoznawaniu sprawy do wyjaśnienia, czy żądanie strony spełnia warunki wniosku o uchylenie lub zmianę decyzji w trybie art. 154 albo 155 k.p.a . Wedle oceny Sądu. ustalenie właściwego trybu wzruszenia zakwestionowanej wnioskiem S. A. ostatecznego orzeczenia Rejonowej Komisji Lekarskiej dla Ł.-W. z dnia [...] nr [...] uznającej go za trwale niezdolnego do służby wojskowej w czasie pokoju, w razie ogłoszenia mobilizacji oraz w czasie wojny, powinno zależeć od wyniku oceny, czy na podstawie takiej decyzji (orzeczenia) strona nabyła prawo, czy też nie.
Orzekające w sprawie organy właściwie wywiązały się ze swoich procesowych obowiązków. Poprawnie ustaliły, że wniosek strony powinien zostać rozpoznany jako żądanie zmiany dotychczasowego ostatecznego orzeczenia uznającego skarżącego za trwale niezdolnego do służby wojskowej. WSA zaakceptował pogląd organów, iż orzeczenie zawierające takie rozstrzygnięcie rodzi dla strony prawa, gdyż zaliczenie poborowego do kategorii E, określonej w § 1 ust. 1 pkt 1 i § 24 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 czerwca 1992 r. w sprawie zasad określania zdolności do czynnej służby wojskowej oraz właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach (Dz.U . Nr 57, poz. 278 ze zm.) skutkuje niepodleganiem powszechnemu obowiązkowi obrony, w tym także niepowołaniem do odbycia obowiązkowej służby wojskowej, co wynika z art. 73b ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U . z 2004 r. Nr 241, poz. 2416 ze zm.). Zasadnie jako podstawę decyzji wskazano art. 155 k.p.a . przewidujący możliwość ubiegania się o zmianę decyzji ostatecznej, na mocy której strona nabyła prawo. Właściwie przepis ten zastosowano łącznie z art. 26 ust. 4 ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP w brzmieniu obowiązującym przed 1 lipca 2004 r., tj. przed wejściem w życie art. 1 pkt 7 lit. b ustawy z dnia 29 października 2003 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U . Nr 210, poz. 2036 ze zm.), zgodnie z którym, ostateczne orzeczenie o zdolności do czynnej służby wojskowej mogło być w każdym czasie zmienione przez powiatową komisję lekarską z urzędu albo na wniosek poborowego lub wojskowego komendanta uzupełnień, jeżeli w stanie zdrowia poborowego nastąpiły istotne zmiany. Unormowanie to, jak zauważył Sąd znacząco ograniczało przypadki, w których można było skutecznie domagać się zmiany ostatecznego orzeczenia o zdolności do czynnej służby wojskowej z powołaniem się na, występującą w okresie obowiązywania tego przepisu, zmianę (poprawę) własnego stanu zdrowia. W szczególności z żądaniem zmiany ostatecznego orzeczenia mogła wystąpić osoba posiadająca status poborowego, a zmiana stanu zdrowia również musiała dotyczyć osoby posiadającej status poborowego. Poza sporem pozostaje, że S. A., w datach w których nastąpiła w jego ocenie zmiana stanu zdrowia (zaświadczenia lekarskie z [...] r. i z [...] r.), a także w dacie wszczęcia nadzwyczajnego postępowania w sprawie zamiany orzeczenia (podanie z [...] marca 2005 r.), nie był już poborowym. Organy nie mogły więc uwzględnić jego wniosku, skoro nie spełnił tej podstawowej przesłanki. W ocenie WSA nie mają znaczenia dla wyniku sprawy niedoskonałości dostrzeżone w uzasadnieniu orzeczenia komisji odwoławczej, ani też przywołana przez skarżącego konieczność wykazania się zdolnością do służby wojskowej w związku z podjętymi staraniami o nawiązanie stosunku służby w organach Policji.