Dnia 21 sierpnia 2015 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Zofia Flasińska /spr./ sędzia NSA Andrzej Gliniecki sędzia del. NSA Janusz Furmanek Protokolant starszy asystent sędziego Elżbieta Granatowska po rozpoznaniu w dniu 21 sierpnia 2015 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej N. M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 września 2014 r. sygn. akt IV SAB/Wa 118/14 w sprawie ze skargi N. M. na bezczynność Wojewody Mazowieckiego w przedmiocie rozpoznania wniosku o potwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego oddala skargę kasacyjną
Wyrokiem z dnia 17 września 2014 r., sygn. akt IV SAB/Wa 118/14 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę N. M. na bezczynność Wojewody Mazowieckiego w przedmiocie rozpoznania wniosku o potwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego.
Wyrok ten został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Wnioskiem z dnia 24 lutego 2013 r. N. M. wystąpiła do Wojewody Mazowieckiego o potwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego. We wniosku wskazała, że jest córką Z. M. i R. z domu B. Urodziła się [...] lutego 1981 r. w Izraelu. Posiada obywatelstwo polskie i izraelskie, jest panną. Nie nadano jej numeru PESEL. Jej ojciec Z. M. (imię i nazwisko rodowe H. M.), syn C. M. i I. (nazwisko rodowe O.) urodził się w dniu [...] listopada 1950 r. w L. Posiada polskie obywatelstwo. Jej matka R. M. (nazwisko rodowe B.), córka L. B. i E. urodziła się w dniu [...] października 1954 r. w Izraelu. Posiada izraelskie obywatelstwo. Rodzice skarżącej pozostawali w związku małżeńskim. Nie nadano im numeru PESEL. Skarżąca wskazała, że nie zna pełnych danych osobowych dziadków ze strony ojca i matki oraz nie ma wiedzy odnośnie innych danych ich dotyczących oraz opisanych we wniosku osób.
Decyzją z dnia [...] maja 2013 r. Wojewoda Mazowiecki odmówił skarżącej potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego, uznając, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na stwierdzenie, że ojciec wnioskodawczyni nabył i posiadał obywatelstwo polskie. Od tej decyzji skarżąca wniosła odwołanie.
Decyzją z dnia [...] października 2013 r. Minister Spraw Wewnętrznych uchylił powyższą decyzję Wojewody Mazowieckiego i przekazał sprawę temu organowi do ponownego rozpatrzenia. Minister wskazał, że przed merytorycznym rozpatrzeniem przedmiotowego wniosku Wojewoda zobowiązany był do zweryfikowania, czy wniosek ten odpowiada wszystkim wymogom formalnym i procesowym przewidzianym w art. 63 k.p.a. Minister uznał, że obowiązkiem organu I instancji było wezwanie skarżącej do uzupełnienia tych braków w trybie przewidzianym w art. 64 § 2 k.p.a. pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.
Pismem z dnia [...] października 2013 r. Wojewoda Mazowiecki wezwał wnioskodawczynię, za pośrednictwem jej pełnomocnika, do uzupełnienia wniosku o brakujące dane jej wstępnych do drugiego stopnia, o których mowa w art. 56 ust. 1 w zw. z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. z 2012 r., poz. 161). Pomimo wezwania, pełnomocnik skarżącej nie uzupełnił w sposób kompletny braków wniosku. Wobec powyższego, Wojewoda Mazowiecki, pismem z dnia [...] listopada 2013 r., pozostawił wniosek bez rozpoznania, o czym poinformował stronę.
Skarżąca złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych z 22 października 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 6 lutego 2014 r., sygn. akt IV SA/Wa 2797/13 uchylił tę decyzję, stwierdzając, że art. 56 ust. 1 w zw. z art. 13 ust. 1 ustawy o obywatelstwie polskim określa treść wniosku niezbędną do należytego ustalenia stanu faktycznego sprawy o potwierdzenie nabycia lub utraty obywatelstwa polskiego, inaczej mówiąc - "dane" konieczne do wydania prawidłowej decyzji co do istoty sprawy. Spełnienie wymogów stawianych wnioskodawcy ubiegającemu się o potwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego może być zatem ocenione przez organ administracji dopiero na etapie prowadzenia postępowania co do istoty sprawy, a nie w fazie wstępnej kontroli wniosku, w momencie, gdy organ administracji weryfikuje spełnienie wymogów formalnych podania. W przeciwnym razie etap rozpoznania sprawy przeniósłby się do fazy wszczęcia postępowania. Sąd również zwrócił uwagę, że inne rozumienie art. 64 § 2 k.p.a. prowadziłoby do sytuacji, w której pozostawienie bez rozpatrzenia zastępowałoby merytoryczne rozstrzygnięcie w sprawie, co byłoby nie do przyjęcia również z tego względu, że pozbawiałoby stronę istotnej dla rozpatrzenia sprawy administracyjnej fazy postępowania, jaką jest postępowanie dowodowe. Sąd stwierdził, że w tej sprawie brak było podstaw do uchylenia decyzji organu I instancji w celu dokonania przez ten organ poprawności formalnej wniosku o potwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego i zastosowania trybu przewidzianego w art. 64 § 2 k.p.a. Wymogi, których przedmiotowy wniosek nie spełnia nie uniemożliwiają nadania mu dalszego biegu. Tym samym Minister dokonał błędnej wykładni art. 56 ust. 1 w zw. z art. 13 ust. 1 ustawy i obywatelstwie polskim i nieprawidłowo orzekł, w oparciu o art. 138 § 2 k.p.a., o uchyleniu zaskarżonej decyzji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji celem zastosowania wezwania pod rygorem pozostawienia pisma bez rozpoznania.