Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz Sędziowie Sędzia NSA Elżbieta Kremer (spr.) Sędzia del. WSA Tamara Dziełakowska Protokolant starszy inspektor sądowy Elżbieta Maik po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej [...] Sp. z o.o. z siedzibą w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 czerwca 2012 r. sygn. akt IV SA/Wa 303/12 w sprawie ze skargi [...] Sp. z o.o. z siedzibą w [...] na decyzję Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa z dnia [...] grudnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie określenia opłaty sankcyjnej 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od [...] Sp. z o.o. z siedzibą w [...] na rzecz Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa kwotę 3.600 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 26 czerwca 2012 r., sygn. akt IV SA/Wa 303/12 oddalił skargę [...] Sp. z o.o. z siedzibą w [...] na decyzję Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa z dnia [...] grudnia 2011 r., nr [...] w przedmiocie określenia opłaty sankcyjnej.
Wyrok zapadł na tle następujących okoliczności sprawy:
Zaskarżoną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie decyzją Główny Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa utrzymał w mocy decyzję Dolnośląskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa we Wrocławiu z dnia [...] sierpnia 2011 r. o określeniu opłaty sankcyjnej w wysokości 350 737,44 zł za sprzedaż niedopuszczonych do obrotu środków ochrony roślin.
W uzasadnieniu decyzji podniesiono, że w dniu [...] marca 2011 r. pracownicy Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa we Wrocławiu przeprowadzili kontrolę w siedzibie spółki. W toku kontroli stwierdzono, że spółka nabyła w dniu [...] października 2009 r. od austriackiej firmy [...] środek ochrony roślin [...]. Ze względu, iż w dniu kontroli spółka nie przedłożyła dokumentów zbycia środka ochrony roślin, organ kontrolny wezwał spółkę do przedstawienia faktur sprzedaży bądź innych dokumentów potwierdzających dokonanie obrotu tym środkiem. W dniu [...] maja 2011 r. spółka przedstawiła faktury sprzedaży tego środka, z których wynikało, że przedsiębiorca dokonał sprzedaży środka ochrony roślin w okresie, w którym sprzedaż jego była niedozwolona, w ilości 829 kg i o wartości 175 368,72 zł. Organ odwoławczy zaznaczył, że zgodnie z art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin dopuszczenie środka ochrony roślin do obrotu wymaga zezwolenia ministra właściwego do spraw rolnictwa. W myśl art. 108 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, kto sprzedaje środki ochrony roślin niedopuszczone do obrotu, wycofuje je z obrotu na koszt własny oraz wnosi na rachunek wojewódzkiego inspektoratu właściwego ze względu na swoją siedzibę albo miejsce zamieszkania opłatę sankcyjną w wysokości stanowiącej 200% kwoty wartości sprzedanych środków ochrony roślin według ceny ich sprzedaży, zgodnie z wystawionym dokumentem sprzedaży. Środek ochrony roślin został dopuszczony do obrotu przez Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej na podstawie zezwolenia Nr [...] z dnia [...] maja 1999 r. W dniu [...] grudnia 2008 r. powyższe zezwolenie zostało cofnięte przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jednocześnie w decyzji tej określono, iż przedmiotowy środek powinien zostać wycofany z obrotu przed upływem terminu jego ważności, jednak nie później niż do dnia [...] grudnia 2009 r. Stwierdzenie udokumentowanej sprzedaży środka ochrony roślin, którego zezwolenie na dopuszczenie do obrotu utraciło ważność oraz minął termin przewidziany na jego wycofanie z obrotu, kwalifikuje się jako sprzedaż niedopuszczonych do obrotu środków ochrony roślin, co zgodnie art. 108 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie roślin, jest podstawą do naliczenia opłaty sankcyjnej. W rozpatrywanym przypadku jej wysokość wynosi 350 737,44 zł. Odnosząc się do zarzutów spółki, organ odwoławczy nie zgodził się z twierdzeniem strony, iż postępowanie prowadzone przez organ pierwszej instancji powinno uwzględniać przepisy wynikające z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 764/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiającego procedury dotyczące stosowania niektórych krajowych przepisów technicznych do produktów wprowadzonych legalnie do obrotu w innym państwie członkowskim oraz uchylającego decyzję nr 3052/95/WE. Zdaniem organu rozporządzenie to, którego celem jest usunięcie przeszkód technicznych w swobodnym przepływie towarów pomiędzy państwami członkowskimi, ma zastosowanie wyłącznie do produktów, które nie podlegają środkom harmonizującym na szczeblu Wspólnoty oraz które są legalnie wprowadzane do obrotu w innym państwie członkowskim (art. 2 ust. 2 lit. a). Art. 3 dyrektywy 91/414/EWG stanowi, że środki ochrony roślin nie mogą być wprowadzane do obrotu na terytorium państw członkowskich, chyba że państwa te zezwolą na ich dopuszczenie zgodnie z tą dyrektywą. Jednocześnie państwa członkowskie nie powinny utrudniać, ze względu na niedopuszczenie środka ochrony roślin do stosowania na ich terytorium, produkcji, składowania lub przepływu takich środków przeznaczonych do stosowania w innym państwie członkowskim, pod warunkiem, że środek jest dopuszczony do obrotu w innym państwie członkowskim oraz że są spełnione wymogi kontrolne ustanowione przez te państwa. Powyższy przepis został wdrożony do prawa krajowego ustawą z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin. Zgodnie z art. 61 tej ustawy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mogą być wprowadzane środki ochrony roślin dopuszczone do obrotu na podstawie zezwolenia ministra właściwego do spraw rolnictwa. Wyjątek stanowią środki ochrony roślin, które zostały dopuszczone do obrotu w innych państwach członkowskich i są przeznaczone do stosowania w tych państwach. Organ odwoławczy wskazał, że posiadaczem zezwolenia na dopuszczenie do obrotu środka ochrony roślin [...] była spółka [...]. - [...] z siedzibą w [...]. Mając na uwadze art. 45 ustawy o ochronie roślin oraz w związku z § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 czerwca 2004 r. w sprawie wymagań dotyczących etykiety - instrukcji stosowania środka ochrony roślin, posiadacz zezwolenia w przypadku, gdy nie ma siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wskazuje podmiot, który będzie wprowadzać środek ochrony roślin do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Do wprowadzania przedmiotowego środka na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wskazana została spółka [...] Sp. z o.o. z siedzibą w W. Zgodnie z treścią wydanego zezwolenia, spółka [...] Sp. z o.o. nie została więc upoważniona przez posiadacza zezwolenia na dopuszczenie do obrotu środka ochrony roślin do wprowadzenia tego środka na teren Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z powyższym należy stwierdzić, zdaniem organu odwoławczego, iż spółka dokonała wprowadzenia środka ochrony roślin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z naruszeniem zezwolenia na dopuszczenie do obrotu tego środka oraz z naruszeniem interesów posiadacza zezwolenia oraz podmiotu upoważnionego do wprowadzenia tego środka ochrony roślin na teren Rzeczypospolitej Polskiej. Fakt, że spółka dokonała bezprawnego przywozu środka ochrony roślin z Austrii na teren Rzeczypospolitej Polskiej nie może być uzasadniony tym, że środek ten był legalnie wprowadzony do obrotu w innym państwie członkowskim. Przepisy zezwalają, co prawda na wprowadzenie do obrotu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej środka ochrony roślin, który został legalnie wprowadzony do obrotu w innym państwie członkowskim, ale pod warunkiem, że powyższe wprowadzenie stanowi przywóz równoległy względem środka ochrony roślin już objętego zezwoleniem w Polsce. Informacje w zakresie dopuszczenia do obrotu środka ochrony roślin są udostępniane publicznie w rejestrze dopuszczonych do obrotu środków ochrony roślin, prowadzonym na podstawie ustawy o ochronie roślin przez ministra właściwego do spraw rolnictwa. Rejestr ten jest jawny. W czasie, gdy rejestr zawierał informacje dotyczące środka ochrony roślin, wskazany w nim był również termin, do którego środek ochrony roślin mógł znajdować się w obrocie w przypadku środków ochrony roślin, których zezwolenia wygasły lub zostały cofnięte. Odnosząc się do zgłoszonych wątpliwości strony odnośnie do prawdziwości i wiarygodności wpisów zamieszczonych w rejestrze, organ odwoławczy zauważył, że rejestr dopuszczonych do obrotu środków ochrony roślin publikowany jest w Biuletynie Informacji Publicznej, który został stworzony w celu powszechnego udostępnienia informacji publicznych wszystkim zainteresowanym i który jest publikatorem teleinformatycznym o charakterze urzędowym. Ponadto, wydruki z rejestrów zostały przekazane do organu odwoławczego pismem, które jest dokumentem urzędowym. W rozpatrywanej sprawie nie bez znaczenia pozostaje fakt, iż dokonana przez spółkę sprzedaż środka ochrony roślin miała miejsce w terminie, gdy w rejestrze nie było już zapisów dotyczących dopuszczenia tego środka do obrotu. W ocenie organu, w sytuacji gdy informacja odnośnie terminu, do którego mógł być prowadzony obrót środkiem ochrony roślin była ogólnie dostępna, zatem fakt, że skarżąca nie została indywidualnie poinformowana o decyzji właściwego ministra o cofnięciu zezwolenia nie może tłumaczyć prowadzenia przez nią działalności niezgodnie z prawem. Organ wskazał, że ze względu na niezłożenie przez producenta środka ochrony roślin wymaganej dokumentacji, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy o ochronie roślin, cofnął zezwolenia na dopuszczenie ww. środka ochrony roślin. Wedle art. 51 ust. 2 wyżej wymienionej ustawy minister właściwy do spraw rolnictwa wydając decyzję o cofnięciu zezwolenia na dopuszczenie środka ochrony roślin do obrotu określa w tej decyzji termin wycofania tego środka z obrotu. Zgodnie z powyższym termin ten dla ww. środka ochrony roślin został ustalony do dnia 31 grudnia 2009 r. Spółka nie była stroną w postępowaniu o wydanie zezwolenia na dopuszczenie do obrotu omawianego środka ochrony roślin i w związku z tym brak było podstaw prawnych do powiadamiania tej spółki o wszczęciu postępowania o cofnięcie wymienionego zezwolenia. Z powyższych względów, zdaniem organu odwoławczego, nie mógłby być zastosowany wobec tej spółki art. 6 i 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 764/2008.