Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jacek Chlebny Sędziowie Sędzia NSA Roman Hauser Sędzia del. NSA Tomasz Zbrojewski (spr.) po rozpoznaniu w dniu 3 października 2017r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skarg kasacyjnych T.G., A.K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 11 maja 2016 r. sygn. akt II SA/Po 113/16 w sprawie ze skargi T.G., A.K. na zalecenie pokontrolne Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia [...] 2015 r. nr [...] w przedmiocie wykonania prac remontowych oddala skargi kasacyjne.
II OSK 2385/16
U Z A S A D N I E N I E
Wyrokiem z dnia 11 maja 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę T.G., A.K. na zalecenia pokontrolne Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia [...] 2015 r. w przedmiocie wykonania prac remontowych.
W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji przyjął następujące okoliczności faktyczne i prawne:
W dniu [...]2015 r. Kierownik Delegatury w K. Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w P. (dalej - Kierownik Delegatury WUOZ), działając na podstawie art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1446 ze zm. - dalej: u.o.z.o.z.), po przeprowadzonej w dniu 4 listopada 2015 r. kontroli obiektu zabytkowego - budynku położonego w K. przy ul. W.P. (tzw. [...]), wpisanego do rejestru zabytków na podstawie decyzji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w K. z dnia [...]1990 r. pod numerem rejestru [...], wydał zalecenie pokontrolne znak: [...], którym nakazał do dnia 30 listopada 2016 r. wykonać remont elewacji wraz z gankiem, werandą i schodami. Jednocześnie wyjaśnił, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1c, art. 7 pkt 1 i art. 36 ust. 1 u.o.z.o.z. prowadzenie prac przy obiekcie wpisanym do rejestru zabytków wiąże się z koniecznością uzyskania przez inwestora pozwolenia konserwatorskiego na ich realizację.
Pismem z dnia 27 listopada 2015 r. T.G., A.K. wezwali organ do usunięcia naruszenia prawa poprzez uchylenie powyższych zaleceń pokontrolnych. Podnieśli, że aby ustalenia wynikające z kontroli mogły stanowić podstawę do wydania zaleceń pokontrolnych, protokół kontroli musi zawierać opis stanu faktycznego stwierdzonego w toku kontroli, w tym ustalonych nieprawidłowości, z uwzględnieniem przyczyn powstania, zakresu i skutków tych nieprawidłowości oraz osób za nie odpowiedzialnych (art. 39 ust. 2 u.o.z.o.z.). Tymczasem protokół kontroli z dnia 4 listopada 2015 r. nie spełnia tychże wymagań. Ponadto zdaniem inwestorów w zaleceniu pokontrolnym nie wskazano przepisu lub upoważnienia do podpisania dokumentu przez Kierownika Delegatury w K. Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w P. oraz czy zostały rozpatrzone zastrzeżenia i uwagi wniesione do protokołu kontroli, a jeśli tak, to jakie było stanowisko organu w tym zakresie. Organ nie wziął pod uwagę faktu wygaśnięcia pozwolenia na budowę, stanowiącego załącznik do pozwolenia Wielkopolskiego Konserwatora Zabytków nr [...]z dnia [...] 2004 r. na wykonanie remontu kapitalnego przedmiotowego budynku, które utraciło ważność 30 grudnia 2008 r., a także tego, że organ nie skorzystał we właściwym czasie z kompetencji określonej w art. 47 u.o.z.o.z.
W odpowiedzi z dnia [...]2015 r. Kierownik Delegatury WUOZ wskazał, że zgodnie z art. 5 u.o.z.o.z. opieka nad zabytkiem sprawowana przez jego właściciela lub posiadacza polega m.in. na zapewnieniu warunków zabezpieczenia i utrzymania zabytku w jego najlepszym stanie. Podjęty przez inwestorów w 2004 r. remont przedmiotowego obiektu został przerwany 2 lata później. Od tego czasu budynek nie jest użytkowany, a prace remontowe nie są kontynuowane, co powoduje postępujące niszczenie jego substancji. Potwierdzają to kolejne kontrole przeprowadzone w latach 2009, 2010, 2012 i 2015. Zaniechanie prac remontowo-konserwatorskich może okazać się zgubne dla zachowania zabytkowych walorów budynku i w konsekwencji doprowadzić do jego całkowitej degradacji. Dawna [...], właściciela fabryki maszyn i narzędzi rolniczych, jest unikatowa na terenie K., o czym świadczą jej walory historyczne, architektoniczne i artystyczne. Nie ma na terenie miasta drugiego budynku mieszkalnego o tak różnorodnym i bogatym wystroju architektonicznym i rzeźbiarskim. Te walory zadecydowały o wpisaniu willi do rejestru zabytków ([...]z dnia [...]1990 r.). W odniesieniu do przedstawionych zarzutów organ stwierdził, że protokół kontroli z dnia 4 listopada br. zawiera zarówno opis stanu faktycznego, jak i ustalone nieprawidłowości. Dodano, że w trakcie kontroli sporządzono też dokumentację fotograficzną. Jednocześnie podkreślono, że Kierownik Delegatury WUOZ jest uprawniony do wydawania zaleceń pokontrolnych na podstawie upoważnienia Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu z dnia [...]2014 r.