Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jacek Chlebny Sędziowie Sędzia NSA Zdzisław Kostka Sędzia del. WSA Piotr Broda (spr.) po rozpoznaniu w dniu 9 października 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej V.R. i K.R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 11 kwietnia 2018 r., sygn. akt II SA/Wr 22/18 w sprawie ze skargi V.R. i K.R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Wałbrzychu z dnia [...] 2017 r. nr [...] w przedmiocie nakazu usunięcia odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 11 kwietnia 2018 r. sygn. akt II SA/Wr 22/18 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu oddalił skargę V.R. i K.R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Wałbrzychu (dalej: SKO) z dnia [...] 2017r. w przedmiocie nakazu usunięcia odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania.
Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.
Zaskarżoną decyzją SKO w Wałbrzychu na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. w związku z art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 1987 ze zm.) po uchyleniu decyzji pierwszej instancji, nakazał skarżącym usunięcie z oznaczonej działki zgromadzonych odpadów o następujących kodach: 17 01 07 (zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpady materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia inne niż wymienione w 17 01 06) oraz 17 02 01 (drewno). Jednocześnie ustalił termin wykonania tego obowiązku i wskazał, że wymienione odpady powinny zostać zagospodarowane zgodnie z ustawą o odpadach i transportem samochodowym przekazane podmiotom uprawnionym do ich odzysku lub unieszkodliwienia.
W uzasadnieniu SKO wskazało, że nawiezione na działkę skarżących przedmioty lub substancje w postaci betonu, gruzu ceglanego, materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia oraz drewna są odpadem w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy. Skarżący nie byli uprawnieni do wykorzystywania tych odpadów wobec niespełnienia wymogów rozporządzenia MŚ z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku (Dz. U. z 2016 r., poz. 93). SKO zwróciło uwagę, że skarżący sami przyznali, że wymienione odpady nie miały posłużyć do utwardzenia powierzchni, budowy fundamentów lub jako podsypka pod posadzki. Posłużyły one bowiem do niwelacji terenu jako nierozkruszony odpad. Jak ustalono odpady zostały nawiezione na teren dziatki za zgodą skarżących. Stali się oni posiadaczami odpadów, zaś domniemania zawartego z art. 3 ust. 1 pkt 19 ustawy nie próbowali obalić. Skarżący nie uzyskali uprzednio zezwolenia na zbieranie lub przetwarzanie odpadów, a należąca do nich działka nie stanowi miejsca przeznaczonego do składowania lub magazynowania odpadów.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu oddalając skargę wniesioną przez V.R. i K.R. stwierdził, że zarzuty procesowe w przeważającej części były uzasadnione, jednak stwierdzone uchybienia nie miały wpływu na wynik sprawy. Sąd wskazał, że z uwagi na oddalenie skargi nie było podstaw do dokonania oceny poprzez art. 135 p.p.s.a. postanowienia prostującego, które nie zostało zaskarżone do sądu. Dalej wskazał, że działka skarżących nie jest działką budowlaną (to grunt rolny), zatem utwardzenie jej powierzchni wymagałoby pozwolenia na budowę. Nadto w przypadku utwardzenia terenu nie jest jasne, czy oznacza ono same roboty budowlane, czy raczej ich rezultat w postaci budowli (lub urządzenia budowlanego). W takiej sytuacji w ocenie Sądu utwardzenie należy odróżnić od wyrównania lub podniesienia terenu, a także nawiezienia gruzu w celu osuszania terenu. Byłyby to roboty ziemne nie polegające na utwardzeniu terenu. Sąd stwierdził, że nie sposób uznać, aby samo nawiezienie gruzu na grunt stanowiło wykonanie robót budowlanych w postaci utwardzenia powierzchni. Nie ma powodu, aby pojęciu "utwardzenia terenu" w rozporządzeniach wykonawczych do ustawy o odpadach, nadawać znaczenie autonomiczne i odbiegające od określenia w ustawie - Prawo budowlane. Sąd jednocześnie wskazał, że o ile nie miała decydującego znaczenia ocena legalności nawiezienia gruzu z punktu widzenia prawa budowlanego, to nawiezienie to niewątpliwie nie stanowiło utwardzenia terenu. Stanowiło ono natomiast magazynowanie odpadów w miejscu do tego nieprzeznaczonym, co zgodnie z art. 26 ust. 2 ustawy o odpadach uzasadniało wydanie nakazu ich usunięcia.