Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Stahl Sędziowie NSA Barbara Adamiak (spr.) del. WSA Ireneusz Dukiel Protokolant starszy sekretarz sądowy Agnieszka Kuberska-Pellegrino po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2016 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. sygn. akt IV SA/Wa 2995/13 w sprawie ze skargi Towarzystwa [...] w N. w likwidacji i proboszcza parafii [...] w N. ks. J.P. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] września 2011 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji 1. oddala skargę kasacyjną, 2. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 4 kwietnia 2014 r., sygn. akt IV SA/Wa 2995/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu skarg Towarzystwa [...] w N. w likwidacji i proboszcza parafii św. M. w N. księdza J. P. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia [...] września 2011 r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji uchylił zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] lipca 2011 r., nr [...].
Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Decyzją z dnia [...] grudnia 2008 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, działając na wniosek proboszcza parafii św. M. w N., stwierdził nieważność decyzji Prezydium [...] w K. z dnia [...] kwietnia 1952 r. w zakresie, w którym orzekała o likwidacji (rozwiązaniu) stowarzyszenia pod nazwą Towarzystwo [...] w N. oraz decyzji Prezydium [...] z dnia [...] czerwca 1952 r. Proboszcz parafii św. M. w N. wywiódł swe uprawnienia do kwestionowania wskazanych decyzji z § 23 statutu stowarzyszenia pod nazwą Towarzystwo [...] w N. Minister uwzględnił także § 17 statutu stwierdzający, iż sprawami tego Towarzystwa zarządza m.in. Wydział, który składa się m.in. z "każdoczesnego proboszcza rzym.kat.". Jedyną taką parafią w N. była wówczas parafia św. M. Do zakresu działania Wydziału należała opieka nad Zakładem, zarządzanie majątkiem Towarzystwa, sprawy dot. członkostwa Towarzystwa (§ 25 statutu). Mając na uwadze wskazane sformułowania statutu przyjęto, że proboszcz parafii św. M. w N. - ks. A. J. był legitymowany do żądania stwierdzenia nieważności decyzji z [...] kwietnia 1952 r. w zakresie, w jakim orzekała o likwidacji (rozwiązaniu) stowarzyszenia pod nazwą Towarzystwo [...] w N. oraz decyzji z dnia [...] czerwca 1952 r. Miał on interes prawny w popieraniu takiego żądania.
W prowadzonym w 2008 r. postępowaniu nieważnościowym ustalono, że przedmiotowe decyzje obu instancji z 1952 r. wydane zostały z rażącym naruszeniem art. 26 rozporządzenia Prezydenta RP z 27 października 1932 r. Prawo o stowarzyszeniach, który to nie pozostawił miejsce na uznanie administracyjne organu. Stwierdzono wówczas, że w 1952 r. przyjęto w sposób nieuprawniony, sprzeczny ze stanem faktycznym, że stowarzyszenie to faktycznie przestało istnieć, podczas gdy aktywnie działało w okresie powojennym. Zachowane dokumenty wskazują na to, że ograniczenie niektórych jego sfer działalności, wynikało z celowych działań ówczesnej władzy, dążącej do przejęcia majątku stowarzyszenia. Towarzystwo natomiast nadal prowadziło działalność, o czym świadczyły protokoły z posiedzeń Wydziału stowarzyszenia, zeznania z 30 października 2007 r. siostry J. B., wychowanki tego Domu, wyciągi z historii Kościoła parafialnego św. M. w N. Towarzystwo prowadziło dom dla sierot, którym zajmowały się Siostry S. Przejęcie Zakładu nastąpiło w trakcie prowadzenia przez stowarzyszenie działalności. Miało to miejsce w czasie, gdy proboszczem wskazanej parafii był ks. L.