Skargi kasacyjne Gminy R. i I. I. od wyroku WSA w Krakowie w sprawie ze skargi na uchwałę Rady Gminy Raciechowice nr VII/65/2019 w przedmiocie utworzenia Parku Kulturowego pod nazwą "Park Kulturowy Dzikowy Skarb"
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz Sędziowie Sędzia NSA Robert Sawuła Sędzia del. WSA Mirosław Gdesz (spr.) po rozpoznaniu w dniu 5 października 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skarg kasacyjnych Gminy R. i I. I. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 24 czerwca 2020 r. sygn. akt II SA/Kr 1342/19 w sprawie ze skargi I. I. na uchwałę Rady Gminy Raciechowice z dnia 14 sierpnia 2019 r. nr VII/65/2019 w przedmiocie utworzenia Parku Kulturowego pod nazwą "Park Kulturowy Dzikowy Skarb" oddala skargi kasacyjne.

Uzasadnienie strona 1/6

1. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z 24 czerwca 2020 r. sygn. akt II SA/Kr 1342/19, po rozpoznaniu sprawy ze skargi I. I. (dalej: skarżąca), stwierdził nieważność § 3 ust. 1 pkt 1 i 2; § 3 ust. 2; § 3 ust. 3; § 3 ust. 4; § 3 ust. 6; § 3 ust. 8, § 3 ust. 9 oraz § 3 ust. 10 uchwały Rady Gminy Raciechowice z 14 sierpnia 2019 r. nr VII/65/2019 w sprawie utworzenia parku kulturowego pod nazwą "Park Kulturowy Dzikowy Skarb" (punkt I), w pozostałym zakresie zaś skargę oddalił (punkt II) oraz zasądził zwrot kosztów postępowania (punkt III).

Sąd I instancji wskazał, że utworzenie parku kulturowego to jedna z form ochrony zabytków, co wynika z art. 7 pkt 3 ustawy z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2020 r. poz. 282, dalej: uozoz). W przedmiotowej sprawie zamiar utworzenia parku kulturowego był podyktowany potrzebą zintegrowanej ochrony walorów kulturowych i krajobrazowych Gminy Raciechowice ze szczególnym uwzględnieniem stanowisk archeologicznych, w szczególności stanowiska archeologicznego [...] - zwane [...]. Istnienie w niniejszej sprawie elementów krajobrazu kulturowego, które mogą zostać objęte ochroną jako park kulturowy nie budzi więc wątpliwości. Przy tym, zdaniem Sądu I instancji, granice parku kulturowego nie muszą obejmować wyłącznie terenów, na których znajdują się obiekty zabytkowe. Celem ustanowenia ochrony w postaci parku kulturowego jest przestrzeń historycznie ukształtowana, a park kulturowy przedstawia wartość kulturową, jako określoną całość. Ponadto działalność, którą zamierzała podjąć skarżąca (działalność górnicza prowadzona metodą odkrywkową - kamieniołom) jest tego rodzaju, że jej zakres oddziaływania nie zamyka się wyłącznie na terenach należących do skarżącej, lecz miałby wpływ na podlegający ochronie krajobraz kulturowy. Wreszcie jak wynika z pisma Dyrektora Muzeum Archeologicznego oraz Dyrektora Instytutu Archeologii [...] "w bezpośrednim sąsiedztwie" już odkrytych stanowisk znajdują się ("można mieć pewność") kolejne, dotąd nieujawnione stanowiska archeologiczne.

Za nieuzasadnione uznano także zarzuty dotyczące naruszenia procedury podejmowania zaskarżonej uchwały. Sąd I instancji zakwestionował jednak zgodność z prawem zapisów zaskarżonej uchwały, które wprowadzają konkretne ograniczenia na terenie parku kulturowego. W wyniku tego stwierdził nieważność poszczególnych zapisów uchwały, które nie spełniają wyżej wskazanych wymogów konkretności, dostatecznej określoności przepisów oraz proporcjonalności, a także tych, które wychodzą poza granice ustawowego upoważnienia. Dotyczyło to w szczególności zapisów wprowadzających wymóg prowadzenia wszelkich prac budowlanych po zasięgnięciu opinii jednostki zarządzającej parkiem i uzgodnieniu z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, prowadzenia prac ziemnych pod ścisłym nadzorem archeologicznym, po wcześniejszym uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków, wprowadzenie ograniczeń dla strefy buforowej, wymogu pozytywnej akceptacji jednostki zarządzającej Parkiem Kulturowym" budowy zjazdów z dróg powiatowych i gminnych, opiniowania zamiast uzgadniania umieszczania szyldów oraz wybranych tablic, ogłoszeń i napisów, niezdefiniowanego pojęcia "prace utrzymaniowe" i stanowienie uprzywilejowanych regulacji dotyczących robót budowlanych ("utrzymaniowych") związanych z drogami (ale tylko publicznymi) i korytami cieków (ale tylko administrowanych przez Wody Polskie).

Strona 1/6