Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jacek Chlebny, Sędzia NSA Andrzej Wawrzyniak (spr.), Sędzia WSA (del.) Piotr Broda, , po rozpoznaniu w dniu 28 sierpnia 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 listopada 2017 r. sygn. akt IV SA/Wa 2238/17 w sprawie ze skargi P. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] lipca 2017 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia odpowiedzialności następców prawnych oddala skargę kasacyjną
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 28 listopada 2017 r. w sprawie ze skargi P. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie (dalej SKO) z dnia [...] lipca 2017 r. w przedmiocie ustalenia odpowiedzialności następców prawnych, uchylił zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Burmistrza Miasta i Gminy P. z dnia [...] lipca 2016 r. i umorzył postępowanie administracyjne.
Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:
Zaskarżoną decyzją SKO rozpoznało odwołania P. M. oraz M. M. od decyzji Burmistrza Miasta i Gminy P. z [...] lipca 2016 r. orzekającej o odpowiedzialności: "1) Pani P. M. - córki - spadkobiercy zmarłego w dniu [...].08.2006r. Pana L. M., z tytułu jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem planu zagospodarowania przestrzennego wsi J., naliczonej dla pana L. M. decyzją Burmistrza Miasta i Gminy P. z dnia [...].04.2005r. (...) w wysokości 179.197,00 zł. Udział Pani P. M. w spadku wynosi 1/2 części, a zatem 1/2 części należnej gminie opłaty stanowi kwota, która wynosi 89,598,50 zł oraz ustawowe odsetki w kwocie 9.468,00 zł naliczone do dnia otwarcia spadku. Za ww. zaległości wraz z odsetkami odpowiada P. P. M. - spadkobierca po M. M. i L. M.; 2) Pani M. M. - córki - spadkobiercy zmarłego w dniu [...].08.2006r. Pana L. M., z tytułu jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem planu zagospodarowania przestrzennego wsi J., naliczonej dla pana L. M. decyzją Burmistrza Miasta i Gminy P. z dnia [...].04.2005r. (...) w wysokości 179.197,00 zł. Udział Pani M. M. w spadku wynosi 1/2 części, a zatem 1/2 części należnej gminie opłaty stanowi kwota, która wynosi 89,598,50 zł oraz ustawowe odsetki w kwocie 9.468,00 zł naliczone do dnia otwarcia spadku. Za ww. zaległości wraz z odsetkami odpowiada P. M. M. - spadkobierca po M. M. i L. M.". W wyniku rozpoznania odwołania Kolegium utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji.
W skardze na powyższą decyzję P. M. wniosła o jej uchylenie, zarzucając naruszenie art. 70, art. 97, art. 98 i art. 100 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870 ze zm.; dalej o.p.) oraz art. 7 i art. 77 k.p.a.
W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że skarga zasługiwała na uwzględnienie. Powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych Sąd wskazał, że w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, odpowiednie stosowanie przepisów działu III Ordynacji podatkowej w sprawach dotyczących opłaty planistycznej powinno wynikać wprost z przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a nie z domniemania zastosowania wyprowadzanego za pośrednictwem innej, trzeciej ustawy (tj. ustawy o finansach publicznych), która także zawiera wiele wątpliwości i niejasności interpretacyjnych. Wejście w życie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych niewiele zmieniło, pozostały więc w dalszym ciągu wątpliwości sygnalizowane w orzecznictwie sądowym. Sąd I instancji podzielił argumentację zawartą w przywołanych w uzasadnieniu wyrokach NSA z 2 października 2014 r., II OSK 148/14, z 4 grudnia 2015 r., II OSK 880/14 i z 7 grudnia 2015 r., II OSK 806/14. Poglądy te - w opinii Sądu I instancji - znajdują tym bardziej zastosowanie do decyzji ustalających rentę planistyczną wydanych na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym, czyli w okresie, kiedy nie obowiązywały art. 60 i 67 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz. U. z 2016 r. poz. 1870 ze zm.; dalej u.f.p.) i w orzecznictwie jednolicie nie dopuszczano stosowania przepisów Ordynacji podatkowej do tej opłaty. Zdaniem Sądu, jednostka nie powinna ponosić negatywnych konsekwencji niejasnego stanu prawnego, zwłaszcza jeżeli chodzi o nałożenie na stronę obowiązku. W tym aspekcie Sąd dodał, że zgodnie z art. 115 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1241 ze zm.), do spraw dotyczących niepodatkowych należności budżetowych, o których mowa w art. 60 u.f.p., wszczętych i niezakończonych decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Zatem nawet w razie podzielenia poglądu, że de lege lata do renty planistycznej może mieć zastosowanie art. 60 w zw. z art. 67 u.f.p. (do czego, zdaniem Sądu, nie ma wystarczających podstaw), to przepisy te, a tym samym przepisy działu III Ordynacji podatkowej (w tym dotyczące odpowiedzialności spadkobierców) nie mają zastosowania do decyzji ustalających rentę planistyczną, które stały się ostateczne przed wejściem w życie art. 60 i 67 u.f.p. (co nastąpiło 1 stycznia 2011 r. - art. 123 pkt 3 przepisów wprowadzających ustawę o finansach publicznych).