Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Włodzimierz Ryms /spr./ Sędziowie sędzia NSA Joanna Banasiewicz sędzia NSA Jacek Chlebny Protokolant Marcin Sikorski po rozpoznaniu w dniu 29 sierpnia 2007 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Rady Gminy M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 8 czerwca 2006 r., sygn. akt III SA/Lu 140/06 w sprawie ze skargi Wojewody [...] na uchwałę Rady Gminy M. z dnia [...], nr [...] w przedmiocie wygaśnięcie mandatu radnego 1. uchyla zaskarżony wyrok 2. oddala skargę
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 8 czerwca 2006 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie uwzględnił skargę Wojewody [...] i stwierdził nieważność uchwały Rady Gminy M. z dnia [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego J. S., z powodu naruszenia ustawowego zakazu łączenia mandatu radnego z wykonywaniem działalności gospodarczej na własny rachunek z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy M.
W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.
Uchwałą z dnia [...] Rada Gminy M. stwierdziła wygaśniecie mandatu radnego J. S., ponieważ zawarł on umowę dzierżawy gruntów rolnych wchodzących w skład zasobu nieruchomości gminy M., naruszając tym samym przepis art. 24f ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591 ze zm.), który stanowi, że radni nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem, czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności. W listopadzie 2005 r. radny J. S., po wygraniu prowadzonego przez gminę przetargu, wydzierżawił od gminy 5,68 ha gruntów ornych. Wojewoda [...] wniósł skargę na tą uchwałę, podnosząc, że działalność wytwórcza w rolnictwie nie jest działalnością gospodarczą.
Sąd pierwszej instancji podzielił stanowisko Wojewody [...] przyjmując, że skoro przepisy ustawy o samorządzie gminnym nie zawierają definicji działalności gospodarczej, to dla zdefiniowania tego pojęcia należy odwołać się do przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.). W rozumieniu tej ustawy działalność wytwórcza w zakresie upraw rolnych nie jest działalnością gospodarczą. Tym samym nie ma żadnych przeszkód, aby radny prowadził działalność wytwórczą w zakresie upraw rolnych na gruncie stanowiącym mienie komunalne gminy. Do definicji pojęć "działalność gospodarcza" i "przedsiębiorca" zawartych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej odsyłają przepisy art. 4792 § 2 i § 1 pkt 2 kpc i art. 5a ust. 10 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1998 r., Nr 7, poz. 25 ze zm.). Ponadto o wykluczeniu z pojęcia "działalności gospodarczej" działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej stanowi przepis art. 4 pkt 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (Dz. U. Nr 106, poz. 679 ze zm.). Jeżeli ten przepis zezwala osobom pełniącym bardzo ważne funkcje publiczne na prowadzenie działalności wytwórczej w rolnictwie, to nie sposób przyjąć, iż zakazem prowadzenia takiej działalności są objęci radni, tym bardziej że w gminach typowo wiejskich, większość radnych stanowią rolnicy.