Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Włodzimierz Ryms /spr./ Sędziowie Sędzia NSA Jacek Chlebny Sędzia NSA Wiesław Kisiel Protokolant Agnieszka Majewska po rozpoznaniu w dniu 18 lutego2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Stowarzyszenia Autorów [...] z siedzibą w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 maja 2008 r. sygn. akt I SA/Wa 73/08 w sprawie ze skargi Stowarzyszenia Autorów [...] z siedzibą w W. na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia [...] listopada 2007 r. nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia tabel wynagrodzeń oddala skargę kasacyjną
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 20 maja 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Stowarzyszenia Autorów "[...]" z siedzibą w W. na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia [...] listopada 2007 r., którą została uchylona decyzja Komisji Prawa Autorskiego i umorzono postępowanie administracyjne pierwszej instancji w sprawie o zatwierdzenie tabel wynagrodzeń.
W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego decyzją z dnia [...] listopada 2007 r., po rozpoznaniu odwołania Związku Telewizji Kablowych w Polsce - Izba Gospodarcza w Ł., który to związek został w postępowaniu dopuszczony do udziału postanowieniem Ministra z dnia 4 lutego 2003 r., uchylił zaskarżone orzeczenie Komisji Prawa Autorskiego z dnia [...] lutego 2001 r. w sprawie zatwierdzenia tabel stawek wynagrodzeń autorskich Stowarzyszenia Autorów [...] za radiowe i telewizyjne nadanie utworów oraz równoczesne i integralne rozpowszechnianie utworów w sieciach kablowych i umorzył postępowanie przed Komisją Prawa Autorskiego. W uzasadnieniu organ wskazał, że Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 24 stycznia 2006 r., SK 40/04 orzekł o niekonstytucyjności art. 108 ust. 3 w związku z art. 109 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r., Nr 90, poz. 631) oraz odroczył utratę mocy obowiązującej art. 108 ust. 3 do dnia 1 września 2006 r. W związku z utratą mocy art. 108 ust. 3 powołanej ustawy, który stanowił podstawę prawną do rozpatrywania spraw o zatwierdzenie tabel wynagrodzeń, kompetencję w tym zakresie utracił także Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W obowiązującym stanie prawnym brak jest przepisów prawa materialnego, dotyczących podejmowania decyzji w zakresie tabel wynagrodzeń. Zdaniem organu oznacza to, że wystąpiły przesłanki bezprzedmiotowości postępowania, o której mowa w art. 105 § 1 K.p.a. Administracyjne postępowanie odwoławcze ma na celu ponowne rozstrzygnięcie sprawy administracyjnej, która była przedmiotem rozstrzygnięcia organu I instancji, przy czym organ odwoławczy musi uwzględnić stan prawny obowiązujący w dniu rozpatrywania przez niego odwołania. W okresie między wydaniem decyzji przez organ I instancji a rozpatrzeniem odwołania uchylone zostały przepisy, które stanowiły podstawę prawną orzeczenia Komisji Prawa Autorskiego, przy czym nowe przepisy nie zostały jeszcze uchwalone. Oznacza to brak podstawy prawnej do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy, jak również brak możliwości utrzymania zaskarżonej decyzji w mocy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, oddalając skargę, podzielił to stanowisko organu. W trakcie postępowania odwoławczego został wydany wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 stycznia 2006 r, sygn. akt SK 40/04. Trybunał orzekł, że art. 108 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych traci moc obowiązującą z dniem 1 września 2006 r. Dla oceny prawidłowości decyzji administracyjnej znaczenie ma wyłącznie klasyfikacja wyroków Trybunału Konstytucyjnego według ich treści: na wyroki o zgodności lub niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub ustawą. Natomiast klasyfikacja wyroków według kryterium obowiązywania w czasie wyroku nie może przesądzić o prawidłowości decyzji administracyjnej lub orzeczenia sądu administracyjnego, tym samym wyłączając uchylenie decyzji. Odroczenie utraty mocy obowiązującej zakwestionowanych przepisów prawa nie oznacza, że nie mają one cech niekonstytucyjności. W przypadku wydania aktu w oparciu o przepis niekonstytucyjny, Konstytucja wprowadza możliwość zastosowania takich środków proceduralnych, które pozwalają zrealizować zasadę stosowania prawa w zgodzie z Konstytucją. Skutkiem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego o niekonstytucyjności przepisu stanowiącego podstawę prawną ostatecznej decyzji administracyjnej jest co do zasady możliwość uchylenia takiej decyzji. Przepisy kodeksu postępowania administracyjnego przewidują możliwość żądania wznowienia postępowania. Fakt ten musi być brany pod uwagę przy kontroli aktu administracyjnego wydanego na podstawie niekonstytucyjnego przepisu przez sąd administracyjny, mimo że generalnie sąd ten orzeka o legalności aktu biorąc pod uwagę stan faktyczny i prawny w dacie jego wydania. W rozpoznawanej sprawie podstawą materialną wydania decyzji o zatwierdzeniu tabel stawek wynagrodzeń autorskich był przepis art. 108 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Skoro przepis ten utracił moc prawną w toku postępowania odwoławczego, to w ocenie Sądu niezbędnym do końcowego załatwienia sprawy było uchylenie orzeczenia Komisji wydanego w oparciu o niekonstytucyjny przepis prawa. W wyniku utraty mocy obowiązującej art. 108 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych od dnia 1 września 2006 r. brak było podstawy prawnej do zatwierdzenia tabel stawek wynagrodzeń autorskich, co czyni postępowanie bezprzedmiotowym. Słusznie zatem Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego umorzył postępowanie z uwagi na jego bezprzedmiotowość. W ocenie Sądu I instancji stanowisko skarżącego, iż wskutek przejściowego braku przepisu postępowanie odwoławcze nie może być ukończone i powinno być przez organ odwoławczy zawieszone do czasu wydania nowego przepisu regulującego postępowanie przed Komisją Prawa Autorskiego jest wadliwe. Uchwalenie nowych przepisów, w miejsce objętego wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego art. 108 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, nie jest zagadnieniem wstępnym, zaistnienie którego powoduje konieczność lub możliwość zawieszenia przez organ postępowania administracyjnego. Ponadto organ II instancji prawidłowo ustalił zakres wniesionego odwołania i ponownie rozpatrzył całą sprawę administracyjną, która stanowiła przedmiot rozstrzygnięcia organu pierwszej instancji. Modyfikowanie odwołania na etapie postępowania sądowego nie może wpływać na ocenę legalności wydanej wcześniej decyzji.