Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Barbara Adamiak (spr.) Sędziowie del. NSA Jacek Hyla NSA Jan Paweł Tarno Protokolant Anna Wieczorek po rozpoznaniu w dniu 28 października 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. J. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 kwietnia 2007 r. sygn. akt IV SA/Wa 445/07 w sprawie ze skargi A. J. na postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] nr [...] w przedmiocie udostępnienia danych osobowych ze zbioru PESEL 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od A. J. na rzecz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji 120 ( sto dwadzieścia ) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 26 kwietnia 2007 r. sygn. akt IV SA/Wa 445/07, po rozpoznaniu sprawy ze skargi A. J. na postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z [...] października 2004 r. nr [...] w przedmiocie udostępnienia danych osobowych ze zbioru PESEL, oddalił skargę. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że przedmiotem zaskarżenia w rozpatrywanej sprawie jest postanowienie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie zaniechania czynności uzależnionej od wniesienia opłaty za udostępnienie skarżącemu danych osobowych ze zbioru PESEL w zakresie zameldowania M. M.. Zagadnienie ustalania opłaty w postępowaniach prowadzonych przed organami administracji publicznej regulują przepisy Działu IX "Opłaty i koszty postępowania" Kodeksu postępowania administracyjnego. Przepis art. 261 w § 1 k.p.a. stanowi "jeżeli strona nie wpłaciła należności tytułem opłat i kosztów postępowania, które zgodnie z przepisami powinny być uiszczone z góry, organ administracji publicznej prowadzący postępowanie wyznaczy jej termin do wniesienia tych należności. Termin ten nie może być krótszy niż siedem dni, a dłuższy niż czternaście dni. Jeżeli w wyznaczonym terminie należności nie zostaną uiszczone, podanie podlega zwrotowi lub czynność uzależniona od opłaty zostanie zaniechana (§ 2). Na postanowienie w sprawie zwrotu podania stronie służy zażalenie (§ 3). Organ powinien jednak załatwić podanie mimo nieuiszczenia należności: 1) jeżeli za niezwłocznym załatwieniem przemawiają względy społeczne lub wzgląd na ważny interes strony, 2) jeżeli wniesienie podania stanowi czynność, dla której jest ustanowiony termin zawity, 3) jeżeli podanie wniosła osoba zamieszkała za granicą".
Opłaty są należnościami za różne czynności urzędowe i ustalane są na podstawie przepisów szczególnych. Organ ma obowiązek pobrać opłaty. Może ją obniżać i zwalniać z niej jedynie, jeżeli wprowadzające ją przepisy szczególne przewidują taką możliwość.
Przepisem szczególnym regulującym zagadnienie pobierania opłat za udostępnianie danych osobowych ze zboru PESEL jest ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2001 r. Nr 87, poz. 960 ze zm.). Według art. 44h ust. 1 tej ustawy dane ze zbiorów meldunkowych, zbioru PESEL oraz ewidencji wydanych i utraconych dowodów osobistych udostępnia się, jeśli są one niezbędne do realizacji ich ustawowych zadań, następującym podmiotom: organom administracji publicznej, sądom, prokuraturze, organom Policji, Straży Granicznej, Służbie Więziennej, Wojskowym Służbom Informacyjnym, Żandarmerii Wojskowej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, a także organom kontroli skarbowej i wywiadu skarbowego. Dane, o których mowa w ust. 1, mogą być udostępnione innym państwowym i komunalnym jednostkom organizacyjnym oraz podmiotom - w zakresie potrzebnym do realizowania zadań publicznych określonych w przepisach prawa, osobom i jednostkom organizacyjnym, jeżeli wykażą w tym interes prawny, jednostkom organizacyjnym - jeżeli po ich wykorzystaniu w celach badawczych, statystycznych, badania opinii publicznej lub rynku, dane te zostaną poddane takiej modyfikacji, która nie pozwoli na ustalenie tożsamości osób, których dane dotyczą, a także innym osobom i podmiotom - jeżeli uwiarygodnią one interes faktyczny w otrzymaniu danych i za zgodą osób, których dane dotyczą (ust. 2).