Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Marek Stojanowski Sędziowie sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz (spr.) sędzia del NSA Andrzej Irla Protokolant Rafał Kopania po rozpoznaniu w dniu 16 czerwca 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej M. P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 10 marca 2009 r. sygn. akt II SA/Po 819/08 w sprawie ze skargi Z. N. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] lipca 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie ustalenia warunków zabudowy oddala skargę kasacyjną
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 10 marca 2009r., sygn. akt II SA/Po 819/08, po rozpoznaniu skargi Z.N. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia [...] lipca 2008r. Nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie ustalenia warunków zabudowy, uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia [...] grudnia 2007r. Nr [...].
Wyrok został wydany w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy.
Wójt Gminy R., na wniosek M.P., decyzją z dnia [...] czerwca 1995r. ustalił warunki zabudowy i zagospodarowania terenu działki nr 196/14, położonej w Kobylnikach przy ul. [...] dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalno - zawodowego (mieszkanie i budynek zabiegowo okulistyczny). Następnie, na podstawie art. 155 k.p.a., decyzją z dnia [...] października 1995r. zmienił tę decyzję w ten sposób, że: ustalił linię zabudowy dla budynku - 5m od granicy działki z ulicą [...]; zmienił nazwę obiektu "na budynek z gabinetami okulistycznymi i chirurgii plastycznej z pomieszczeniami do chirurgii ambulatoryjnej oraz z częścią mieszkalną".
Z.N. wystąpił o stwierdzenie nieważności decyzji z dnia [...] października 1995r. zarzucając, że narusza ona zasadę czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym (28 k.p.a.) i przepisy art. 61 § 4 i art. 50 §1 k.p.a. przez niewezwanie do udziału w sprawie właścicieli sąsiednich nieruchomości , zasadę instancyjności (art. 78 Konstytucji RP i art. 15 k.p.a.), oraz przepisy prawa materialnego - art. 3 § 3, art. 42 § 1 pkt 5 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, art. 5 § 2 prawa budowlanego i przepisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. podjęło czynności w tej sprawie dopiero po dwóch latach i decyzją z dnia [...] grudnia 2007r. nr [...] odmówiło stwierdzenia nieważności decyzji Wójta Gminy R. nr [...] z dnia [...] października 1995r.
Kolegium uznało za nieuzasadniony zarzut niezgodności kwestionowanej decyzji z ustaleniami obowiązującego w chwili jej wydania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z dnia [...] września 1992r. Plan ten wprowadził nowe rodzaje przeznaczenia nieruchomości na terenie Kobylnik, w tym dla obszaru na którym leży przedmiotowa działka nr [...] - zabudowę oznaczoną symbolem MS - mieszaną - zagrodową i jednorodzinną na obszarze zwiększonego zainteresowania zainwestowaniem. Oznacza to, zdaniem Kolegium, że możliwa była na działce nr [...] zabudowa mieszkaniowa także łącznie z działalnością usługową w postaci gabinetu medycznego. Poza tym decyzja ustalająca warunki zabudowy określa jedynie dopuszczalność określonego zamierzenia inwestycyjnego i warunki jego realizacji, pozostawiając kwestie architektoniczno - budowlane pozwoleniu na budowę.
Skoro, zgodnie z art. 43 obowiązującej w chwili wydania kwestionowanej decyzji ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym z 1994r., nie można było odmówić ustalenia warunków zabudowy, jeżeli zamierzenie nie jest sprzeczne z planem, to organ orzekający nie miał możliwości uzależnienia wydania decyzji od zgody właściciela sąsiedniej nieruchomości. Na etapie postępowania o ustalenie warunków zabudowy właściciele sąsiednich nieruchomości, jako osoby trzecie, mogą być uczestnikami postępowania tylko wówczas, gdy wykażą, że określenie warunków zabudowy dla planowanej inwestycji wkracza w wykonanie przez nich prawa własności i narusza ich interes prawny, rozumiany jako realnie istniejąca potrzeba odmowy wynikającej z określonego przepisu prawa materialnego odnoszącego się wprost do podmiotu zgłaszającego zastrzeżenia i bezpośrednio go dotyczącego. Dlatego, zdaniem Kolegium, wnioskodawca nie miał przymiotu strony w postępowaniu zwyczajnym, zakończonym kwestionowaną decyzją z dnia [...] października 1995 r.