Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Mirosław Trzecki (spr.) Sędzia NSA Andrzej Skoczylas Sędzia del. WSA Grzegorz Wałejko po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 marca 2020 r. sygn. akt VI SAB/Wa 72/19 w sprawie ze skargi A. Sp. z o.o. w K. na bezczynność Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w przedmiocie rozpoznania wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia oraz zażalenia 1. uchyla pkt 2 i 3 zaskarżonego wyroku; 2. stwierdza, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 3. oddala wniosek o wymierzenie grzywny; 4. zasądza od A. Sp. z o.o. w K. na rzecz Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania sądowego.
Wyrokiem z 26 marca 2020 r., sygn. akt VI SAB/Wa 72/19, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, po rozpoznaniu skargi A. Sp. z o.o. w K. na bezczynność Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w przedmiocie wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia oraz zażalenia, 1. zobowiązał Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do rozpoznania wniosku A. Sp. z o.o. w K. z [...] lipca 2018 r. w terminie 1 miesiąca od dnia uprawomocnienia się wyroku, 2. stwierdził, że bezczynność organu miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa, 3. wymierzył organowi grzywnę w wysokości 4.134,02 zł, a także 4. zasądził zwrot kosztów postępowania.
Sąd I instancji orzekał w następującym stanie sprawy:
A. Sp. z o.o. w K. (dalej "skarżąca") wniosła skargę na bezczynność Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej "Prezes ZUS") w przedmiocie rozpoznania wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia oraz zażalenia na postanowienie Prezesa ZUS z [...] kwietnia 2018 r. w sprawie sprostowania omyłki pisarskiej w decyzji ZUS z [...] kwietnia 2016 r. stwierdzającej, że A.N. nie podlegała ubezpieczeniom społecznym w okresie w niej wskazanym, jako osoba wykonująca umowę zlecenia zawartą ze skarżącą jako płatnikiem składek.
Postanowieniami z 25 marca 2019 r., sygn. akt VI SAB/Wa 547/18 (bezczynność w rozpoznaniu wniosku o przywrócenie terminu) i VI SAB/Wa 548/18 (bezczynność w rozpoznaniu zażalenia) WSA w Warszawie odrzucił skargi jako niedopuszczalne z powodu braku drogi sądowej, na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.; dalej "p.p.s.a.").
Postanowieniami z 5 grudnia 2019 r., sygn. akt II GSK 1389/19 i II GSK 1390/19, NSA uchylił powyższe postanowienia.
Stwierdził, że ograniczenie z art. 83b ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1788 ze zm.; dalej "u.s.u.s.") nie dotyczy postanowienia o sprostowaniu, wydanego po zakończeniu postępowania. W rezultacie uznano, że argumentacja WSA o braku kognicji sądu administracyjnego w przedmiocie bezczynności organu co do nadania biegu wnioskowi o przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia oraz zażaleniu na postanowienie w sprawie sprostowania decyzji była bezprzedmiotowa.
Po zwrocie akt z NSA sprawom nadano sygn. akt VI SAB/Wa 72/19 i VI SAB/Wa 73/19. Postanowieniem z 24 marca 2020 r. WSA w Warszawie - na podstawie art. 111 § 1 p.p.s.a. - połączył ww. sprawy do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia oraz dalszego prowadzenia pod. sygn. akt VI SAB/Wa 72/19.
WSA w Warszawie uwzględnił skargę skarżącej.
Sąd wskazał, że zgodnie z art. 190 p.p.s.a. jest związany oceną prawną wyrażoną w postanowieniu NSA z 5 grudnia 2019 r., sygn. akt II GSK 1390/19, w zakresie dopuszczalności zaskarżenia do sądu administracyjnego bezczynności organu rentowego co do nadania biegu (rozpoznaniu) wnioskowi o przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia oraz zażaleniu na postanowienie w przedmiocie sprostowania decyzji.