Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Magdalena Bosakirska Sędzia NSA Tadeusz Cysek Sędzia del. WSA Maria Jagielska (spr.) Protokolant Anna Pysiak po rozpoznaniu w dniu 11 czerwca 2010 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 2 kwietnia 2009 r. sygn. akt V SA/Wa 2809/08 w sprawie ze skargi K. H. W. S.A. w K. na decyzję Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych z dnia [...] sierpnia 2009 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej z tytułu udzielenia zamówienia publicznego z naruszeniem prawa 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W. do ponownego rozpoznania; 2. zasądza od K. H. W. S.A. w K. na rzecz Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych kwotę 2250 (dwa tysiące dwieście pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z dnia 2 kwietnia 2009 r., sygn. akt V SA/Wa 2809/08, po rozpoznaniu sprawy ze skargi K.H. W.S.A. w K. na decyzję Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych z dnia [...] sierpnia 2008 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej z tytułu udzielenia zamówienia publicznego z naruszeniem przepisów prawa, uchylił zaskarżoną decyzję i zasądził od organu na rzecz skarżącej Spółki zwrot kosztów postępowania.
Ze stanu faktycznego sprawy przyjętego przez Sąd I instancji wynika, że w dniu 24 września 2007 r. do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych (dalej Prezes UZP) wpłynęło zawiadomienie K. H. W. S.A. w K. ( dalej - KHW S.A. lub skarżąca Spółka ) o wszczęciu postępowania w trybie z wolnej ręki w przedmiocie zakupu 114 fabrycznie nowych sekcji zmechanizowanej obudowy ścianowej ze sterowaniem pilotowym. Umowa dotycząca ww. zakupu zawarta została w dniu 18 października 2007 r. z F. Z. O. Ś. F. S.A. w T. G.
W związku ze wszczęciem ( pismo z dnia 24 października 2007 r. ) przez Prezesa UZP kontroli prawidłowości postępowania, Spółka w piśmie z dnia 5 listopada 2006 r. wyjaśniła, że w trakcie realizacji zadań produkcyjnych zaistniały okoliczności, których wcześniej nie można było przewidzieć, a mianowicie: izolacja od czynnych wyrobisk ze względu na zaistnienie zagrożenia pożarowego ścian 508/509 w dniu 1 kwietnia 2007 r. oraz ściany 731 (Ruch "M.") w dniu 27 kwietnia 2007 r., otwarcie ściany 509 w dniu 1 lipca 2007 r., otwarcie ściany 508 w dniu 8 lipca 2007 r., oraz ponowna izolacja ściany 509 w dniu 15 sierpnia 2007 r. Zdaniem Spółki zastosowanie trybu z wolnej ręki wynikało z działania siły wyższej, a nie z przyczyn leżących po stronie kopalni, a także z konieczności uzbrojenia i uruchomienia ściany 401s w pokładzie 510 na poziomie 500 m w najkrótszym czasie gwarantującym właściwe wykorzystanie zasobów węgla oraz zapewnienia bezpiecznych warunków pracy.
Prezes UZP, po przeprowadzeniu kontroli stwierdził, iż KHW S.A. udzieliła zamówienia z naruszeniem art. 67 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 223, poz. 1655 ze zm.; dalej: upzp) i pismem z dnia 19 marca 2008 r. poinformował Spółkę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie nałożenia kary pieniężnej.
KHW S.A. w piśmie z dnia 11 kwietnia 2008 r. złożyła obszerne wyjaśnienia, w których podtrzymała wyrażone w trakcie kontroli stanowisko.
Prezes UZP decyzją z dnia [...] maja 2008 r. nałożył na KHW S.A. karę pieniężną w wysokości 30.000 zł z tytułu udzielenia zamówienia dotyczącego przedmiotowego zakupu z naruszeniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych określających przesłanki stosowania trybu zamówienia z wolnej ręki. W uzasadnieniu wskazał, że zamówienie z wolnej ręki jest trybem szczególnym, stosowanym w sytuacjach, gdy zastosowanie przetargu lub innego konkurencyjnego trybu postępowania nie jest możliwe. Wyjaśnił, że w wyniku przeprowadzonego postępowania kontrolnego stwierdzono, iż w prowadzonym przez KHW S.A. postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego nie wystąpiły okoliczności uzasadniające natychmiastowość wykonania zamówienia, o których mowa w art. 67 ust. 1 pkt 3 upzp, ponieważ wyłączenie z ruchu ściany 509 KWK "M.-W." ograniczające planowane wydobycie węgla w 2007 r., nie mogło uzasadnić konieczności udzielenia zamówienia w rozumieniu przepisów ww. ustawy. Zamawiający nie przedstawił, poza przyczynami ekonomicznymi, żadnego innego powodu, dla którego konieczne jest natychmiastowe zakupienie obudów ścian, a w konsekwencji uruchomienie wydobycia węgla na ścianie 401s. Zdaniem Prezesa UZP zagrożenie pożarowe, które stanowi okoliczność losową, pozostaje bez związku z koniecznością natychmiastowego udzielenia przedmiotowego zamówienia. Organ uznał, że wobec ustalenia w dniu 15 sierpnia 2007 r., iż przeniesienie urządzeń nie będzie możliwe oraz wobec planowanego terminu uruchomienia ściany 401 s na przełomie roku 2007/2008, zamawiający miał wystarczająco dużo czasu, aby przeprowadzić odpowiednią procedurę udzielenia zamówienia.