Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Mirosław Trzecki (spr.) Sędzia NSA Dorota Dąbek Sędzia del. WSA Henryka Lewandowska-Kuraszkiewicz Protokolant Anna Fyda-Kawula po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2019 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej K. J. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 czerwca 2016 r. sygn. akt VI SA/Wa 476/16 w sprawie ze skargi K. J. na uchwałę Komisji Egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości do spraw odwołań od wyników egzaminu notarialnego z dnia [...] grudnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia wyniku egzaminu notarialnego 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od K. J. na rzecz Komisji Egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości do spraw odwołań od wyników egzaminu notarialnego 480 (słownie: czterysta osiemdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z 23 czerwca 2016 r., sygn. akt VI SA/Wa 476/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę K. J. na uchwałę Komisji Egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości do spraw odwołań od wyników egzaminu notarialnego z [...] grudnia 2015 r. w przedmiocie ustalenia wyniku egzaminu notarialnego.
Sąd I instancji orzekał w następującym stanie sprawy:
Uchwałą z [...] października 2015 r. Komisja Egzaminacyjna do spraw aplikacji notarialnej przy Ministrze Sprawiedliwości z siedzibą w Katowicach stwierdziła, że K. J. (dalej: skarżący) uzyskał negatywny wynik z egzaminu notarialnego.
Skarżący z pierwszego projektu aktu notarialnego otrzymał ocenę niedostateczną, z drugiego projektu aktu notarialnego - ocenę dostateczną, natomiast z projektu odmowy dokonania czynności notarialnej albo uzasadnienia jej dopuszczalności - ocenę bardzo dobrą.
Uchwałą z [...] grudnia 2015 r. Komisja Egzaminacyjna II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości do spraw odwołań od wyników egzaminu notarialnego (dalej: Komisja, organ) utrzymała w mocy ww. uchwałę.
Odnośnie do zarzutu naruszenia art. 159 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682 ze zm.; dalej k.r.o.). w związku z art. 74e § 2 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (Dz. U. z 2017 r., poz. 2291 ze zm.; dalej p.n.)., organ uznał, że treść kazusu zawierała wszelkie informacje niezbędne do sporządzenia prawidłowego rozwiązania, w związku z czym nie istniała potrzeba sięgania do konstrukcji przysposobienia, o której w treści kazusu nie było mowy.
Organ, w kontekście zarzutu naruszenia art. 5, art. 6, art. 7 i art. 9 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 1405 ze zm.; dalej u.k.u.r.) w związku z art. 74e § 2 p.n., uznał, że samo oświadczenie P. N., że jest rolnikiem indywidualnym, nie było wystarczające do przyznania mu tego statusu. Ze względu na obowiązek notariusza zabezpieczenia interesów stron, wszelkie stwierdzenia powinny być należycie potwierdzone stosownymi dokumentami. W projekcie zabrakło oświadczenia nabywcy, że w wyniku umowy o dożywocie następuje powiększenie gospodarstwa rolnego, o jakim mowa w art. 4 ust. 4 pkt 1 u.k.u.r. Są to istotne okoliczności, ponieważ w przypadku zaistnienia przesłanek wyłączających stosowanie ww. przepisu konieczne byłoby zawiadomienie Agencji Nieruchomości Rolnych o nabyciu nieruchomości i treści umowy w celu umożliwienia jej złożenia oświadczenia o nabyciu nieruchomości za zapłatą równowartości pieniężnej zgodnie z art. 598 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025 ze zm.; dalej k.c.), co winien niezwłocznie uczynić nabywca, doręczając odpis umowy.
Zarzut naruszenia art. 92 § 4 w zw. z art. 74e § 2 p.n. wobec jednej z ocen został przez organ uwzględniony ze względu na możliwość przyjęcia poglądu o braku obowiązku notariusza zamieszczenia w akcie notarialnym wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej prawa użytkowania i dożywocia (wpisy te nie mają charakteru obligatoryjnego i wiążą się jedynie z domniemaniem istnienia prawa). Kwestia ta w pracy skarżącego została oceniona negatywnie ze względu na jej niekorzystny charakter dla zabezpieczenia interesu strony.