Organy NFZ - rozstrzygając kwestię podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu na podstawie art. 109 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r., Nr 164, poz. 1027 ze zm.; dalej: ustawa o świadczeniach) - powinny dążyć do dokładnego ustalenia i wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy i w tym zakresie obowiązane są zebrać, wyczerpująco rozpatrzeć oraz ocenić zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w szczególności w celu określenia czasokresu trwania zawartej ze stroną umowy, a w konsekwencji precyzyjnego ustalenia okresu objęcia strony obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym. Organy NFZ nie mogą opierać swojej decyzji w przedmiocie objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym wyłącznie na informacji udzielonej przez ZUS, całkowicie pomijając analizę treści umowy oraz zarzuty podmiotu zatrudniającego, tym bardziej, że z mocy art. 109 ust. 6 ustawy o świadczeniach, w zakresie nieuregulowanym tą ustawą, są związane rygorami procedury administracyjnej określającej ich obowiązki w zakresie sposobu przeprowadzenia postępowania, jak również końcowego rozstrzygnięcia sprawy.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Sieńczyło-Chlabicz (spr.) Sędzia NSA Zbigniew Czarnik Sędzia del. WSA Piotr Pietrasz Protokolant Tomasz Haintze po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2016 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 14 kwietnia 2015 r. sygn. akt VI SA/Wa 2681/14 w sprawie ze skargi "B." Spółki z o.o. we W. na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia [...] czerwca 2014 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia na rzecz "B." Spółki z o.o. we W. 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z dnia 14 kwietnia 2015 r. o sygn. akt VI SA/Wa 2681/14 w sprawie ze skargi "B." Sp. z o.o. z siedzibą we W. na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia [...] czerwca 2014 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego: uchylił zaskarżoną decyzję (pkt 1); stwierdził, że uchylona decyzja nie podlega wykonaniu (pkt 2); oraz zasądził od Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia na rzecz "B." Sp. z o.o. z siedzibą we W. 440 złotych tytułem kosztów postępowania.
Sąd I instancji orzekał w następującym stanie sprawy:
I
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. zwrócił się do Dyrektora [...] Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia (dalej: Dyrektor OW) o wydanie decyzji w sprawie podlegania Pani J. M. (dalej: strona) w okresie od 25 maja 2005 r. do 31 maja 2005 r. obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy o świadczenie usług zawartej z firmą B. Sp. z o.o. z siedzibą we W. (dalej: spółka, skarżąca, płatnik).
Dyrektor OW decyzją z dnia [...] lipca 2013 r. ustalił, że J. M. podlegała od 25 maja 2005 r. do 31 maja 2005 r. obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Następnie, Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia (dalej: Prezes NFZ, organ odwoławczy) decyzją z dnia [...] czerwca 2014 r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji, powołując się na art. 102 ust. 5 pkt 24 w zw. z art. 109 ust. 5 oraz art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r., Nr 164, poz. 1027 ze zm.; dalej: ustawa o świadczeniach) oraz art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.; dalej: k.p.a.) i stwierdził, że J. M. podlegała od 25 maja 2005 r. do 31 maja 2005 r. obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Zdaniem Prezesa NFZ czynności pakowania i konfekcjonowania kosmetyków wykonywane w ramach zawartych umów przez J. M. nie miały charakteru czynności przynoszących konkretny rezultat i były one wykonywane w ramach umowy starannego działania mającej charakter umowy o świadczenie usług, do której stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące umowy zlecenia.
Organ odwoławczy wyjaśnił, że w myśl art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy o świadczeniach, obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.; dalej: k.c.) stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, lub osobami z nimi współpracującymi.
W celu określenia przedziału czasu, w którym zleceniobiorca, tj. J. M. podlegała obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, Prezes NFZ przywołał art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 ze zm.; dalej: u.s.u.s.), zgodnie z którym obowiązkowemu ubezpieczeniu podlegają osoby wykonujące pracę nakładczą oraz zleceniobiorcy od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy. W myśl art. 85 ust. 4 ustawy o świadczeniach za osobę wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia, umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług oraz za osobę z nią współpracującą - składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza zamawiający.