Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Drachal Sędzia NSA Cezary Pryca (spr.) Sędzia del. WSA Piotr Kraczowski Protokolant Paweł Gorajewski po rozpoznaniu w dniu 29 sierpnia 2017 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Ministra Sprawiedliwości od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 czerwca 2015 r. sygn. akt VI SA/Wa 566/15 w sprawie ze skargi Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej na decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] grudnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wpisu na listę adwokatów oddala skargę kasacyjną
Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2015 r., sygn. akt VI SA/Wa 566/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu sprawy ze skargi Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej na decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] grudnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie wpisu na listę adwokatów: 1. uchylił zaskarżoną decyzję; 2. stwierdził, że uchylona decyzja nie podlega wykonaniu; 3. zasądził od Ministra Sprawiedliwości na rzecz Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej kwotę 457 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Z uzasadnienia wyroku Sądu I instancji wynika, że za podstawę rozstrzygnięcia przyjął on następujące ustalenia.
Wnioskiem z dnia [...] czerwca 2014 r. C. M. M. zwróciła się o Okręgowej Rady Adwokackiej we Wrocławiu o wpis na listę adwokatów na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 5 lit. b) ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2014 r., poz. 635 ze zm., dalej: p.o.a.), dołączając do wniosku m.in. notarialnie poświadczoną kopię umowy o patronacie i zatrudnieniu na zasadach wolontariatu z dnia [...] kwietnia 2010 r., zawartej z Kancelarią Adwokacką Z. K. na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze godzin, bez wynagrodzenia, w zamian za umożliwienie praktycznego szkolenia i odbywania praktyki związanej bezpośrednio ze świadczeniem pomocy prawnej przez patrona, zaświadczenie z dnia [...] czerwca 2014 r. wystawione przez adw. Z. K. potwierdzające wykonywanie przez nioskodawczynię czynności wymagających wiedzy prawniczej bezpośrednio związanych ze świadczeniem pomocy prawnej na podstawie wyżej powołanej umowy cywilnoprawnej oraz oświadczenie wnioskodawczyni z dnia [...] czerwca 2014 r. o zwolnieniu umowy o wolontariacie z wszelkich opłat skarbowych i podatków.
Uchwałą z dnia [...] lipca 2014 r. Okręgowa Rada Adwokacka we Wrocławiu (dalej: ORA) odmówiła wpisu wnioskodawczyni na listę adwokatów, uznając, że kandydatka nie spełnia określonych w art. 66 ust. 1 pkt 5 lit. b p.o.a. przesłanek wpisu na listę adwokatów, bowiem nie wykazała, iż legitymuje się trzyletnim okresem wykonywania czynności określonych w ustawie - Prawo o adwokaturze. ORA wskazała, że wymóg legitymowania się odpowiednią praktyką w zawodzie jest spełniony wówczas, gdy praktyka ta ma charakter odpłatny, a umowa została zgłoszona w drodze deklaracji do właściwego urzędu skarbowego i odprowadzono od niej należny podatek.
Uchwałą z dnia [...] października 2014 r. Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej utrzymało w mocy zaskarżoną uchwałę.
Minister Sprawiedliwości decyzją z dnia [...] grudnia 2014 r., po rozpatrzeniu odwołania od uchwały Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej w Warszawie z dnia [...] października 2014 r., utrzymującej w mocy uchwałę Okręgowej Rady Adwokackiej we rocławiu z dnia [...] lipca 2014 r. odmawiającą wpisu na listę adwokatów, uchylił obie powyższe uchwały i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez ORA.
W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Minister Sprawiedliwości wskazał, iż nie podzielił stanowiska Prezydium NRA oraz ORA, zgodnie z którym prawidłowe rozumienie przepisu art. 66 ust. 1 pkt 5 lit. b) p.o.a. zakłada, że warunek legitymowania się odpowiednią praktyką w zawodzie jest spełniony tylko wówczas, gdy praktyka ta ma charakter odpłatny. Zdaniem organu w art. 66 ust. 1 pkt 5 lit. b) p.o.a. ustawodawca, dopuszczając możliwość wykonywania wymagających wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związanych ze świadczeniem pomocy prawnej na podstawie umowy cywilnoprawnej, nie przesądził o tym, czy muszą to być umowy o charakterze odpłatnym, czy nieodpłatnym, w związku z czym umowy te mogą cechować się zarówno odpłatnością, jak i mieć charakter nieodpłatny.