Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Stanisław Gronowski Sędziowie NSA Janusz Drachal (spr.) Józef Waksmundzki Protokolant Konrad Piasecki po rozpoznaniu w dniu 15 lipca 2008 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 7 listopada 2007 r. sygn. akt IV SA/Wa 1904/07 w sprawie ze skargi H. D. na postanowienie Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [...] lipca 2007 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do złożenia zaświadczenia uchyla zaskarżony wyrok i przekazuję sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W. do ponownego rozpoznania
Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z dnia 7 listopada 2007 r., sygn. akt IV SA/Wa 1904/07, po rozpoznaniu sprawy ze skargi H. D. na postanowienie Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [...] lipca 2007 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do złożenia zaświadczenia - uchylił zaskarżone postanowienie.
Sąd oparł swe ustalenia na następującym stanie faktycznym. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, działając na podstawie art. 58-60 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071), dalej: k.p.a. oraz art. 2 ust. 2, 5a ust. 3, 4 i 7 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1998 r., Nr 7, poz. 25 ze zm.), postanowieniem z dnia [...] lipca 2007 r. odmówił H. D. przywrócenia terminu do złożenia zaświadczenia właściwego urzędu skarbowego, dokumentującego kwotę należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za rok podatkowy 2006.
W uzasadnieniu decyzji organ przytaczając przepisy art. 5a ust. 3, 4 i 7 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników podał, że rolnik obowiązany jest udokumentować kwotę należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok podatkowy zaświadczeniem właściwego naczelnika urzędu skarbowego, złożonym w Kasie do 31 maja każdego roku podatkowego. Termin może być przywrócony na wniosek rolnika, jeśli udowodni, że niezachowanie terminu nastąpiło wskutek zdarzeń losowych, zaś wniosek w tym przedmiocie (zgodnie z art. 58 § 2 k.p.a.) powinien zostać złożony w ciągu 7 dni od ustania przyczyny uchybienia.
Prezes KRUS stwierdził, że skarżąca prowadzi działalność gospodarczą od 25 maja 2001 r. i z tego tytułu podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników do 30 czerwca 2007 r. (w uzasadnieniu Sądu pierwszej instancji mylnie podano datę 30 czerwca 2006 r.) Do wniosku o przywrócenie terminu dołączone zostało zaświadczenie lekarskie, z którego wynikało, że uchybienie terminu nastąpiło z powodu krótkotrwałej choroby w okresie od 30 maja 2007 r. do 8 czerwca 2007 r. (w uzasadnieniu WSA mylnie podano datę 8 sierpnia 2007 r.) W ocenie organu przyczyna uchybienia terminu ustała 9 czerwca 2007 r., co oznacza, że termin na złożenie wniosku o przywrócenie terminu upłynął 16 czerwca 2007 r., natomiast wniosek wpłynął do organu 4 lipca 2007 r.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. uchylając zaskarżone postanowienie uznał, że nie budzi wątpliwości, iż termin określony w art. 5a ust. 1 pkt 7 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników jest terminem prawa materialnego, gdyż wskazuje czas, w jakim podmiot obowiązany jest dokonać czynności (złożyć zaświadczenie), której dokonanie w tym czasie pozostawi prawo podmiotu (podleganie ubezpieczeniu) w stanie niezmienionym, zaś niedokonanie spowoduje wygaśnięcie prawa. Wskazany termin może zostać przywrócony, albowiem ustawodawca w art. 5a ust. 7 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników zastrzegł taką możliwość. W myśl ww. przepisu termin określony w art. 5a ust. 4 może zostać przywrócony na wniosek zainteresowanego rolnika, jeżeli wnioskodawca udowodni, że niezachowanie terminu nastąpiło wskutek zdarzeń losowych.