Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Anna Robotowska (spr.) Sędzia NSA Krystyna Anna Stec Sędzia del. WSA Sylwester Miziołek Protokolant starszy asystent sędziego Michał Stępkowski po rozpoznaniu w dniu 6 kwietnia 2017 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 marca 2015 r. sygn. akt VI SA/Wa 2747/14 w sprawie ze skargi J. B. na uchwałę Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia [...] czerwca 2014 r. nr [...] w przedmiocie skreślenia z listy aplikantów adwokackich i umorzenia postępowania 1. uchyla zaskarżony wyrok, 2. oddala skargę, 3. odstępuje od zasądzenia kosztów postępowania kasacyjnego w całości.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, objętym skargą kasacyjną wyrokiem z 12 marca 2015 r., sygn. akt V SA/Wa 2747/14 po rozpoznaniu skargi J. B. na uchwałę Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej (NRA) z dnia [...] czerwca 2014 r. w przedmiocie skreślenia z listy aplikantów adwokackich i umorzenia postępowania, uchylił zaskarżoną uchwałę; stwierdził, że uchylona uchwała nie podlega wykonaniu oraz orzekł o kosztach postępowania.
I
Sąd pierwszej instancji orzekał w następującym stanie sprawy:
J. B. (dalej: skarżąca) w dniu [...] grudnia 2009 r., po złożeniu ślubowania przed Dziekanem, zgodnie z § 1 ust. 4 obowiązującego wówczas Regulaminu aplikacji adwokackiej (uchwała NRA nr 22/2008 z 14 czerwca 2008 r.) rozpoczęła odbywanie aplikacji adwokackiej w W. Izbie Adwokackiej w P. Na skutek wniosku skarżącej Okręgowa Rada Adwokacka (ORA) w B. uchwałą z dnia [...] sierpnia 2010 r. wyraziła zgodę na jej przeniesienie do Izby Adwokackiej w B. w celu kontynuowania aplikacji adwokackiej.
Uchwałą z dnia [...] grudnia 2013 roku Okręgowa Rada Adwokacka w B. skreśliła skarżącą z listy aplikantów adwokackich na podstawie art. 79 ust. 2 ustawy z 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2009 r. Nr 146, poz. 118) dalej: Prawo o adwokaturze - z uwagi na nieprzydatność do wykonywania zawodu adwokata. Uchwałę tę Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej uchyliło w dniu [...] lutego 2014 r., zalecając organowi pierwszej instancji ustalenie okresu, w trakcie którego skarżąca posiadała status aplikantki i okresu, przez jaki (łącznie) aplikację odbywała.
Uchwałą z dnia [...] marca 2014 roku ORA w B. ponownie dokonała skreślenia skarżącej z listy aplikantów, tym razem jednak na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 2 Prawa o adwokaturze - z powodu nieukończenia aplikacji w ustawowym terminie. Organ ustalił, że skarżąca rozpoczęła odbywanie aplikacji w dniu [...] grudnia 2009 r., następnie - po przeniesieniu - kontynuowała odbywanie aplikacji w Izbie B. W oparciu o złożone zaświadczenia lekarskie organ uznał za usprawiedliwioną nieobecność skarżącej w okresie od [...] października 2010 r. do [...] lutego 2011 r., przedłużając jej okres trwania aplikacji o 5 miesięcy (okres hospitalizacji). Organ wskazał, że zgodnie z § 31 ust. 1 Regulaminu odbywania aplikacji adwokackiej aplikacja rozpoczynająca się w 2009 r. trwa 3 lata i 6 miesięcy. Przedłużenie tego okresu o czas usprawiedliwionej nieobecności skarżącej oznacza, że powinna była ukończyć aplikację do dnia [...] listopada 2013 roku. ORA w B. ustaliła, że skarżąca, jako aplikantka II roku, przystąpiła w dniu [...] października 2013 roku do kolokwium rocznego, którego nie zdała, a w dniu [...] listopada 2013 r. do kolokwium poprawkowego, z którego również otrzymała ocenę negatywną. Organ stwierdził, że skarżąca z powodu niezaliczenia II roku aplikacji nie mogła zostać wpisana na III rok, jest więc oczywiste, że nie ukończyła aplikacji w ustalonym terminie.
W odwołaniu od ww. uchwały skarżąca wniosła o jej uchylenie i zaliczenie II roku aplikacji oraz wpisanie na III rok. W uzasadnieniu podniosła, że posiada umiejętność stosowania prawa, co wynika z pozytywnych ocen z egzaminów cząstkowych oraz praktyki zawodowej, odbywanej u trzech patronów. Wskazała, że członkowie ORA, dopytując się na posiedzeniu w dniu [...] grudnia 2013 r. o to, czy skarżąca składa wniosek o powtarzanie II roku, tym samym dopuścili taką możliwość, a zatem i ewentualność przedłużenia odbywania aplikacji o kolejny rok. W ocenie skarżącej, niedopuszczalna jest sytuacja, kiedy aplikant szkoli się przez kilka lat, a następnie nie ma możliwości ukończenie nauki. Ponadto przyczyn nieukończenia aplikacji przez skarżącą nie można uznać za nieusprawiedliwione. Skarżąca wniosła również o przeprowadzenie dowodu z nagrania z kolokwium poprawkowego oraz z dziennika zajęć szkoleniowych.