Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Ludmiła Jajkiewicz Sędziowie NSA Maria Myślińska (spr.) Cezary Pryca Protokolant Marzena Bal po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2015 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 17 maja 2013 r. sygn. akt I SA/Sz 812/12 w sprawie ze skargi [...] na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] lipca 2012 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia należności z tytułu składek 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Szczecinie; 2. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz [...] kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 17 maja 2013 r., sygn. akt I SA/Sz 812/12, oddalił skargę [...] na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] lipca 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne.
Sąd I instancji za podstawę rozstrzygnięcia przyjął następujące ustalenia:
[...] zwrócił się do Oddziału ZUS w [...] z prośbą o umorzenie zadłużenia z tytułu składek ubezpieczeniowych wskazując, że postanowieniem z dnia 4 kwietnia 2007 r. Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w [...] umorzył prowadzone przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne z uwagi na brak majątku. Ponadto w dniu 4 czerwca 2008 r. lekarz orzecznik ZUS stwierdził u skarżącego częściową niezdolność do pracy z uwagi na schorzenie narządu wzroku. Niezdolność powstała kiedy nie otrzymywał już zasiłku rehabilitacyjnego, które to prawo utracił w dniu 29 lutego 2008 r.
Decyzję z dnia [...] października 2009 r. ZUS odmówił skarżącemu umorzenia ww. należności.
W odwołaniu od tej decyzji skarżący podniósł, że stanowisko ZUS jest niezasadne z punktu widzenia obowiązującego prawa i sprzeczne z ustaleniami faktycznymi dokonanymi w toku prowadzonego postępowania w sprawie umorzenia zadłużenia.
Rozpoznając ponownie sprawę Prezes ZUS decyzję z dnia [...] grudnia 2009 r. utrzymał w mocy powyższą decyzję z dnia [...] października 2009 r.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wyrokiem z 5 maja 2010 r. o sygn. akt I SA/Sz 137/10, oddalił skargę [...] na ww. decyzję ZUS.
Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 28 września 2011 r. o sygn. akt II GSK 931/10, uchylił wskazany powyżej wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, w zaskarżonym wyroku nie dokonano, między innymi, właściwej i rzetelnej oceny sytuacji majątkowej i rodzinnej skarżącego. Nie uzasadniono też stanowiska organu, co do realnych możliwości zarobkowych skarżącego i nie wskazano, w jaki sposób [...] mógłby znaleźć środki na wykonanie ciążących na nim zobowiązań finansowych.
Ponownie rozpoznając sprawę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 8 lutego 2012 r. o sygn. akt I SA/Sz 1033/11, uchylił decyzję organu z [...] grudnia 2009 r.
Uzasadniając powyższe rozstrzygnięcie, Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał, w ślad za wskazaniami Naczelnego Sądu Administracyjnego, że w analizowanej sprawie nie wykazano się prawidłowym rozumieniem "uznania administracyjnego", a dokonując ponownej oceny okoliczności występujących w sprawie należy szczegółowo zbadać i przeprowadzić analizę sytuacji materialnej skarżącego i jego rodziny, uwzględniającej możliwość zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, a także uwzględnić istotę ubezpieczenia społecznego. A zatem, badając ponownie sytuację majątkową i rodzinną skarżącego, organ powinien dokonać tego bardziej wnikliwie, uwzględniając, czy rzeczywiście skarżący ma realne możliwości podjęcia pracy zarobkowej, czy jego stan zdrowia pozwala na podjęcie pracy zarobkowej oraz czy nie wymaga opieki. Do istotnych okoliczności Sąd zaliczył również ustalenia, jaki zawód posiada skarżący i czy faktycznie ma on możliwość podjęcia pracy w zakresie swojego wykształcenia.