Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jan Grabowski Sędziowie NSA Stanisław Biernat (spr.) Jan Kacprzak Protokolant Konrad Piasecki po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2006 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej A. T. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 kwietnia 2006 r. sygn. akt VI SA/Wa 2275/05 w sprawie ze skargi A. T. na uchwałę Krajowej Rady Notarialnej[...] w przedmiocie przyjęcia na aplikację notarialną oddala skargę kasacyjną
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 5 kwietnia 2006 r., sygn. akt VI SA/Wa 2275/05, po rozpoznaniu skargi A. T. (zwanego dalej: skarżącym) na uchwałę Krajowej Rady Notarialnej (zwanej dalej: Krajową Radą lub KRN) z 20 maja 2003 r., nr [...] w przedmiocie odmowy mianowania A. T. aplikantem notarialnym, stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały oraz uchylił uchwałę Rady Izby Notarialnej w P. z 7 września 2002 r., nr [...] w przedmiocie odmowy mianowania aplikantem notarialnym Izby Notarialnej w P.
Wyrok zapadł w następującym stanie sprawy. A. T. w sierpniu 2002 r. przystąpił do konkursu na aplikację notarialną w Izbie Notarialnej w P. Uchwałą nr [...] z 7 września 2002 r. Rada Izby Notarialnej w P., na podstawie art. 35 pkt 3 w związku z art. 71 § 3 oraz art. 73 ustawy z 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (t.j. Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 369, zwanej dalej: p. o n.), przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 12 lipca 2001 r. w sprawie szczegółowego trybu przeprowadzania konkursu dla kandydatów na aplikantów notarialnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 77, poz. 829), zwanego dalej: rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości, a także art. 104 § 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm., zwanej dalej: k.p.a.) odmówiła mianowania A. T. aplikantem notarialnym ze względu na uzyskanie przez niego zbyt małej liczby punktów w pisemnej części postępowania konkursowego i niedopuszczenie go do części ustnej konkursu.
Skarżący wniósł do Krajowej Rady Notarialnej odwołanie, podnosząc że Prawo o notariacie nie określa zakresu konkursu na aplikację notarialną, a upoważnienie do wydania rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości ustanowione w art. 71 § 4 tej ustawy nie obejmuje prawa do określenia treści tego konkursu. W związku z tym, zdaniem skarżącego, przepis art. 71 § 3 p. o n., na który powołuje się Rada Izby Notarialnej w uzasadnieniu zaskarżonej uchwały, uzależniający mianowanie na aplikanta notarialnego od przeprowadzenia konkursu, którego zakres nie został określony w żadnym legalnym akcie powszechnie obowiązującym, narusza konstytucyjny wymóg by wszelkie wyjątki od zasady swobody wyboru i wykonywania zawodu były określane w ustawie (art. 65 ust. 1 Konstytucji RP). Z tych samych względów skarżący uznał, że konstrukcja zawarta w art. 71 § 3 p. o n. narusza art. 31 ust. 3 Konstytucji RP.
Ponadto, zdaniem A. T., przepis ten narusza również zasadę określoności przepisów prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji RP. Skarżący podniósł, że posłużenie się zwrotem "konkurs", bez określenia zakresu materiału obowiązującego na konkursie, powoduje niepewność adresatów tego przepisu - kandydatów na aplikantów - co do ich praw i obowiązków, a zarazem stwarza nazbyt szerokie ramy dla organów stosujących ten przepis, gdyż muszą one zastępować ustawodawcę w zakresie zagadnień uregulowanych w sposób niejasny i nieprecyzyjny. W związku z powyższym test na aplikację notarialną w P. z 23 sierpnia 2002 r. na 120 pytań zawierał około 1/3 pytań z "wiedzy o społeczeństwie". Skarżący stwierdził, że oczywistym jest, że pytania tego typu nie sprawdzają przydatności kandydata do zawodu notariusza, natomiast mogą stanowić pole do rozstrzygania o prawach i obowiązkach nie weryfikując jego faktycznej, prawnej wiedzy. Ponadto podkreślił, że wysoce ocenne jest czy pytania takie można zakwalifikować do pytań z wiedzy o społeczeństwie, czy też do pytań z innej szczegółowej dziedziny.