Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Gabriela Jyż (spr.) Sędzia NSA Mirosław Trzecki Sędzia WSA (del.) Cezary Kosterna po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej J. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 13 maja 2021 r., sygn. akt IV SA/Wr 41/21 w sprawie ze skargi J. B. na czynność Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych we W. z dnia [...] listopada 2019 r., nr [...] w przedmiocie wskazania listy radców prawnych wyznaczonych do udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od J. B. na rzecz Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych we W. 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wyrokiem z dnia 13 maja 2021 r., oddalił skargę J. B. na czynność Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych we W. z dnia [...] listopada 2019 r., w przedmiocie wskazania listy radców prawnych wyznaczonych do udzieleni nieodpłatnej pomocy prawnej.
Sąd I instancji orzekał w następującym stanie sprawy:
pismem z dnia 14 listopada 2019 r., adresowanym do Starosty Powiatu Wrocławskiego, Rada Okręgowa Izby Radców Prawnych we W., powołując się na przepisy ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej (tj. Dz. U. z 2019 r., poz. 294, dalej: u.n.p.p.), wskazała listę radców prawnych wyznaczonych do udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej na terenie powiatu wrocławskiego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu postanowieniem z dnia 31 stycznia 2010 r. odrzucił wywiedzioną na tą czynność skargę J. B. uznając, że zaskarżone pismo nie posiada cech decyzji administracyjnej, ani innej władczej formy działania administracji publicznej. W szczególności nie stanowi aktu lub czynności z zakresu administracji publicznej, dotyczącego uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa.
Wskutek wniesionej skargi kasacyjnej, Naczelny Sąd Administracyjny, postanowieniem z dnia 24 września 2020 r. uchylił postanowienie Sądu I instancji i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania wskazując, że zasadniczą kwestią w sprawie było ustalenie charakter zaskarżonej czynność Rady OIRP we W..
Sąd I instancji rozpoznając ponownie sprawę stwierdził, że zarówno z treści zaskarżonej czynności, jak i z przepisów stanowiących podstawę prawną jej zastosowania wynika, że spełniała ona kryteria aktu lub czynności, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm., dalej: p.p.s.a.).
WSA wskazał, że w następstwie czynności wskazania przez Radę OIRP konkretnego z imienia i nazwiska radcy prawnego, radca prawny zawiera z powiatem umowę, na podstawie której udziela nieodpłatnej pomocy prawnej ( art.6 u.n.p.p.). Osobą uprawnioną do udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej nie jest zatem każdy adwokat lub raca prawny, lecz tylko taki, który ma podpisaną umowę z powiatem. Uprzednie wskazanie przez organ samorządu radcowskiego radcy prawego jako wyznaczonego do udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej implikuje i warunkuje zawarcie przez niego umowy z powiatem na udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej. Wobec tego Sąd I instancji zgodził się ze stanowiskiem strony, że zaskarżone pismo obejmuje rozstrzygnięcie dotyczące uprawnienia skarżącego wynikającego z przepisu powszechnie obowiązującego, tym samym wobec art.10 ust.1 pkt 2 i ust.2 u.n.p.p., czynność Rady OIRP polegająca na wskazaniu listy radców prawnych wyznaczonych do udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej, stanowi czynność, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.